در خواندن فاتحه برای أموات چه سوره‌هایی و هر سوره را چند بار باید خواند؟
پاسخ اجمالی
به طور کلی خواندن قرآن برای اموات – هر آیه و سوره‌ای که باشد- و اهدای ثواب آن به مردگان مورد تأکید و سفارش روایات است:
پیامبر اسلام(ص) در این زمینه می‌فرماید: کسی که آیه‌ای از قرآن را بر قبری از قبرهای مسلمانان قرائت کند، خداوند ثواب هفتاد پیامبر(ع) را به او خواهد داد. و هر کسی که برای اهل قبور دل بسوزاند از آتش جهنم نجات خواهد یافت و در حال خنده و خوشحالی داخل بهشت خواهد شد. [۱]
اما در عین حال، روایاتی وجود دارند که بر آیات و سوره‌های خاصی تأکید بیشتری می‌کنند؛ مانند:
۱. کسى که «انا انزلناه» را هفت مرتبه نزد قبر مؤمنى بخواند، خداوند متعال فرشتهاى را به آن‌جا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مىشود.[۲]
۲. کسى که «انا انزلناه» را هفت مرتبه بر قبر مؤمنى بخواند، خداوند متعال فرشتهاى را به آن‌جا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مىشود. و وقتى خداوند میّت را از قبر بیرون آورد به واسطه آن فرشته موکّل، هول و هراس را از او بر طرف مى‌‌کند تا داخل بهشتش نماید. بعد از حمد سوره «إِنَّا أَنْزَلْناهُ» را هفت بار بخوان، سپس «معوّذتین» (یعنى قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ) و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» و «آیه الکرسى» هر کدام را سه بار قرائت کن.[۳]
۳. امام رضا(ع) فرمود: کسی که بر سر قبر برادر مؤمنش حاضر شود و دستش را بر قبر بگذارد و سوره انا انزلناه را هفت مرتبه قرائت کند در روز قیامت، روز ترس و وحشت بزرگ در آرامش خواهد بود. [۴]
۴. هرگاه در قبرستان حضور یافتی، یازده مرتبه سوره توحید را بخوان و به اهل قبور هدیه کن. [۵]
۵. رسول خدا(ص) و فرمود هر گاه مؤمن آیه الکرسى را بخواند و ثوابش را براى مردگان گورستان قرار دهد، خداوند آن ثواب را وارد قبر تمام مردگان می‌کند و برای خواننده آن مقام شصت نبی(ع) را در نظر خواهد گرفت و برای هر حرفى از آیه الکرسى فرشتهاى را قرار می‌دهد که براى او تا روز قیامت تسبیح خدا کنند. [۶]
۶. اگر کسى وارد قبرستان شود و سوره «یس» بخواند، خداوند متعال در آن روز (عذاب را) بر مردگان آن قبرستان تخفیف مىدهد و به تعداد مردگان مدفون در گورستان براى فرد تلاوت‌کننده، پاداش در نظر می‌گیرد. [۷]
پی نوشت:
[۱]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۳۰۰، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
[۲]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق، مصحح، امینی، عبد الحسین، ص ۳۲۲، نجف اشرف، دار المرتضویه، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.
[۳]. همان.
[۴]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ۳، ص ۲۲۹، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
.[۵] بحار الأنوار، ج ۹۹، ص ۳۰۰.
[۶]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج ۱، ص ۱۷۶، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
[۷]. ابن فهد حلى، احمد بن محمد، عده الداعی و نجاح الساعی، محقق، مصحح، موحدى قمى، احمد، ص ۱۴۶، دار الکتب الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
