راههای زیادی برای هدایت و رستگاری جوانان وجود دارد که به چند نمونه اشاره می‌شود:
– ۱. تقویت بینش دینی و مذهبی
اگر ما جوانان را با معارف اسلامی آشنا کنیم و باورهای دینی را تقویت کنیم و به آنها بفهمانیم که تنها راه سعادت و کمال انسان در عمل کردن به دستورات الهی و احکام خداوند است و در انجام این وظیفه هم با دقت و صبر و اخلاق و ادب با آنان برخورد کنیم، در تقویت ایمان آنان و اعتقادات آنان مؤثر خواهیم بود.
-۲. احیای عزّت نفس
از جمله راههای مبارزه با تهاجم دشمن و هدایت جوانان، احیای روحیه عزّت نفس اقشار جامعه مخصوصاً جوانان است و اینکه روحیه خود کمبینی را از بین برده و جلو تقلید کورکورانه از فرهنگ غرب را نابود کنیم زیرا کسی که در جامعه عزیز باشد و احترام داشته باشد و در نگاه دیگران از مقام ویژهای برخوردار باشد سعی می‌کند خود را از نظر اخلاقی و ایمان تقویت کند.
– ۳. اصلاح ساختار مراکز آموزشی و پرورشی
از آنجایی که جوانان الگوپذیر هستند و سخت تحت تأثیر محیط زندگی و محیط آموزشی و غیره قرار می‌گیرند با اصلاح فضای آموزشی و مربیان و دبیران و ایجاد زمینه های تربیت دینی مثل نماز جماعتها، جلسات معنوی، سخنرانی‌های جذاب و با شور و نشاط، می‌توان آنان را بسوی دینداری رهنمون شد.
-۴. توجه به نیازهای جوانان
جوانان نیازهای خاصّی دارند و اگر به آنها توجه نشود باعث انحراف و دل زدگی آنان می‌گردد به عنوان مثال جوان نیازمند محبّت و احترام است، جوان نیازمند همسر میباشد، جوان نیازمند کار و شغل میباشد. و اگر جامعه و محیط خانواده نیازهای منطقی و شرعی و انسانی آنان را برآورده کند جلو انحرافات آنان را گرفته و زمینه بی ایمانی از بین می‌رود و از طرفی جوان به جامعه و خانواده اعتماد کرده و گفته های آنان را درباره مسائل دینی و اعتقادی قبول می‌کند.
-۵. ارائه الگوهای جذّاب و قابل اعتماد
جوان زیباپسند و دنبال الگوهای جذاب است و لذا سعی کنیم جوانان موّفق و متدین و مورد احترام را به عنوان الگو معرفی کنیم و از آنان تمجید نمائیم.
-۶. پرهیز از مقایسه جوان با دیگران
در قرآن کریم از سوره نوح، آیه ۱۴ آمده است که خداوند انسان را طورطور و متفاوت آفریده و هر انسانی خصوصیات ویژهای دارد. این موضوع در روانشناسی تحت عنوان «اصل تفاوتهای فردی» مطرح می‌شود. تفاوتهای موجود در انسان بیانگر این نکته است که پدر و مادر باید با فرزندان خود مطابق روحیه، علایق و ویژگیهای او رفتار کنند و هرگز توناییها و ناتوانی های جوانی را با جوان دیگر مقایسه نکنند. که این کار آثار زیانباری دارد و باعث شکستن غرور و عزّت جوان و نوجوان می‌گردد و او را نسبت به والدین بیاعتماد می‌کند و حرف آنان را نمی‌پذیرد و لذا سعی شود با توجه به روحیات و توانایی آن جوان از او تکلیف خواسته شود و سعی شود با او با مدارا رفتار کند.
-۷. رعایت و توجه به نیازهای عاطفی آنان
نوجوان و جوان نیاز به آرامش دارد. نوجوان نیاز دارد که پدر و مادری با عواطف پایدار داشته باشد. هر قدر روابط پدر و مادر با نوجوان از ثبات و استحکام برخوردار باشد، نوجوان احساس آرامش بیشتری می‌کند و دارای شخصیتی سالم و استوار می‌گردد و به والدین خود اعتماد می‌کند و رفتارهای مذهبی و دینی آنان را تقلید می‌کند و قبول دارد و اگر پدر و مادری دمدمی مزاج و متزلزل باشند، جوانان بر آنان اعتماد نکرده و سراغ پناهگاه دیگری می‌روند و چه بسا گرفتار افراد ناشایست و آلوده شوند.
– منابع مورد استفاده و منابع مناسب برای مطالعه بیشتر عبارتند از:
۱. آصفه آصفی، شناخت الگوهای رفتاری نوجوانان، انتشارات انجمن و اولیاء و مربیان ایران، تهران.
۲. احمد بهپژوه، اصول برقراری رابطه انسانی با کودک و نوجوان، نشر رویش، تهران، ۱۳۷۳.
۳. محمد خدایاری، مسائل نوجوانان و جوانان، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، تهران، ۱۳۷۱.
علی پناهی – مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه
