اهل برزخ

پرسش . کیفیت ارتباط اهل برزخ با این جهان چگونه است. 

پاسخ: در روایات فراوانی سخن از ارتباط ارواح با دنیا و زیارت اهل خود رفته است. این نکته از نظر علمی نیز مورد تایید است و امروزه ارتباط با ارواح به یک علم تبدیل شده است.    (نگاه کنید به کتاب ارتباط علمی با ارواح اثر جیمس آرژخندلای ترجمه کاظمی خلخالی.)    در اینجا چند حدیث برای روشن شدن مطلب نقل می‏شود:
عن أبی بصیر عن أبی عبداللّه علیه السلام قال: «ما من مومن و لا کافر الاّ و هو یاتی أهله عند زوال الشمس، فاذا رأی أهله یعملون بالصالحات حمد اللّه علی ذلک، و أذا رأی الکافرأهله یعملون بالصالحات کانت علیه حسره»   ( بحار ج ۶ ص ۲۵۷ حدیث ۹۰ و فروع، ج ۳ ص ۲۳۰.)
ابو بصیر از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: هیچ مومن و یا کافری (که از دنیا می‏رود) نیست مگر آن که هنگام ظهر به دیدار خانواده خود می‏آید. اگر دید که خانواده‏اش کارهای خوب انجام می‏دهند خداوند را براین نعمت حمد می‏گوید و کافر هنگامی که می‏بیند خانواده‏اش مشغول اعمال نیک هستند، دچار حسرت و اندوه می‏شود.    
در حدیث دیگری از حضرت نقل شده است که فرمود: « إنّ المومن لیزور أهله فیری ما یحب و یستر عنه ما یکره، و إنّ الکافر لیزور اهله فیری ما یکره و یستر عنه ما یحب»(کافی ج ۳ ص ۲۳۰.)    مومن خانواده خود را دیدار می‏کند و آنچه را دوست می‏دارد در خاندان خود می‏بیند و آنچه را ناخوش دارد از او پوشیده می‏شود. ولی کافر خانواده خود را دیدار می‏کند و آنچه را دوست ندارد در خانواده خود می‏بیند و آنچه را دوست دارد از او می‏پوشانند تا نبیند.  
  
اسحاق بن عمار از امام کاظم علیه السلام پرسید: «آیا مومن به دیدار اهل خود می‏آید؟» حضرت فرمود: «بلی.» پرسید: «هر چند وقت یکبار؟» حضرت فرمود: «    علی قدر فضائلهم، منهم من یزور فی کل یوم، و منهم من یزورفی کل یومین ومنهم من یزورفی کل ثلاثه ایام… . یبعث اللّه عزوجل معه ملکا فیریه مایسرّه و یستر عنه ما یکره، فیری ما یسره و یرجع الی قره عین» (بحار ج ۶ ص ۲۵۷ حدیث ۹۳ و نگاه کنید کافی ج ۳ ص ۲۳۰.)  به اندازه فضائل و مقامی که دارند (هر چه مقامش بالاتر باشد زودتر می‏تواند به دیدار خانواده خود بیاید) بعضی از مومنین در هر روز و برخی هر دو روز یکبار و بعضی هر سه روز یکبار اهل خود را زیارت می‏کند. خداوند ملکی را همراه او می‏فرستد تا آنچه که او را مسرور می‏کند به او نشان دهد و آنچه که باعث ناراحتی او می‏شود از او پنهان کند. پس آنچه او را خوشحال می‏کند می‏بیند و در حالی برمی‏گردد که چشمش به خاطر آنچه دیده است روشن است. 
   
در حدیث دیگری از اسحاق بن عمار از امام کاظم علیه السلام نقل کرده است که حضرت فرمود: «زمان دیدار مرده با اهلش ممکن است هر جمعه یا هر ماه و یا هر سال یکبار باشد. به اندازه منزلتش» پرسید: «به چه صورتی؟» حضرت فرمود: «در صورت یک پرنده لطیف که بر دیوار ایشان می‏نشیند و بر آنها اشراف پیدا می‏کند، پس اگر آنها را در خیر و خوشی ببیند شاد می‏شود، و اگر آنها را در بدی و نیازمندی و اندوه مشاهده کند، غمگین می‏شود.»   ( بحار ج ۶ ص ۲۵۷ حدیث ۹۱ و کافی ج ۳ ص ۲۳۰.  )