ایمان
همسر ما تا خودش به نقطه ی آرامش نرسیده باشد، نمی تواند ما را به آرامش برساند. اینجاست که موضوع ایمان معنا پیدا می کند. ایمان از واژه «امن» گرفته شده است. کسی که ایمان داشته باشد، آرام است و همه می دانیم ایمان ملاک و معیار مهمی در ازدواج است؛ ولی اغلب اشتباه می کنیم و «ایمان» را با «تدین» ظاهری برابر می دانیم. بنابراین اگر کسی بگوید من معیار ایمان را در انتخاب همسر در نظر داشتم ولی به آرامش نرسیدم، باید به او بگوییم: شما تدین ظاهری فرد را در انتخاب همسر در نظر داشتی نه ایمان را!
برخی افراد فقط ظاهری متدین و متشرع دارند. در گرفتاری ها، در رفتار و گفتار می توان ایمان فرد را سنجید. برخی در فراز و نشیب ها و تلاطم زندگی مثل یک کشتی یا مثل یک ناو بر روی امواج با آرامش در حال حرکتند؛ در امواج زندگی غرق نمی شوند. در هر فعالیتی از سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و … آرامش خود را از دست نمی دهند و برخی با اندک فراز و نشیبی از کوره در می روند و تعادل خود را از دست می دهند و دیگر آرامش ندارند.
شور و جنبش جوانی با آرامش منافاتی ندارد. در جوانی این شور و حال بطور طبیعی فراوان دیده می شود و از خصلت های جوانی است. اما اگر جوانی با وجود شور و حال جوانی قادر به کنترل خود بود و تعادل روحی خود را از دست نداد، این جوان با وجود شور و حال جوانی آرامش نیز دارد.
برای شناسایی میزان ایمان و آرامش افراد، مسأله ی سوء ظن در جامعه ملاک و معیار خوبی است «الطائیین بالله ظن السوء علیهم دائره السؤء[۱] ؛ کسانی که به خداوند بدگمان هستند، حوادث بد زمانه برای آنهاست.» اگر دقایقی را با کسی سخن بگویید، میزان ایمان خود را نشان می دهد. مشخص می شود آیا این فرد آدم بد گمانی هست یا نه. گاهی فردی را می بینید انسان متدینی است، نمازش را هم اول وقت
می خواند اما به امام جماعت و نمازگزاران مسجد بدگمان است. می گوید این مردمی که در نماز جماعت شرکت کرده اند افرادی کلاه بردارند و برای ریا به جماعت حاضر شده اند! فلان آقا را می بینی، پرونده اش نزد من است. به هر حال، به همه چیز بدبین و بدگمان است. بدیهی است چنین فردی ایمان ندارد. هر چند ظاهری بسیار متشرع و متدین از خود جلوه دهد.
این سوء ظن و بدگمانی نشان از ناآرامی روح اوست؛ زیرا احساس امنیت نمی کند، پس ایمان ندارد. ایمان در آرامش و محسن خلق و حسن ظن نسبت به دیگران مؤثر است. به تعبیر امام رضا علیه السلام ایمان فرد به حجم نماز و روزه هایش نیست، به شرکت در محافل مذهبی نیست؛ بلکه به صداقت و امانتداری اوست.
اخلاق
در پرتو محسن خلق، دیگران نیز احساس آرامش می کنند. گاه به مجلس و منزل شخصی می رویم و از حضور در محفل او احساس آرامش می کنیم و گاه از رفتن به منزل فردی ناراحت می شویم. یعنی انسان نسبت به خوش خلقی افراد احساس آرامش می کند.
پی نوشت:۱- فتح (۴۸)/۶