به تازگی یک گروه تحقیقاتی اسامی بیش از ۶۰ اسباب‌بازی را که می‌تواند برای کودکان خطرآفرین باشند، منتشر کرده است. این اسباب‌بازی‌ها می‌توانند خطراتی را نظیر خفگی و یا آسیب‌هایی در ناحیه سر و صورت و چشم‌ها به‌دنبال داشته باشند. این موسسه همچنین اسامی ۱۱ نوع اسباب‌بازی را که در سال ۲۰۰۳ باعث مرگ چند کودک زیر ۵ سال شده‌اند اعلام کرده است که همگی این موارد در اثر خفگی با قطعات کوچک اسباب‌بازی‌ها بوده است. همان اسباب‌بازی‌هایی که پدر و مادرها با هزار عشق و علا‌قه برای فرزندانشان خریده‌اند. از آنجایی که تمام این اتفاقات ممکن است برای کودکان ما هم پیش بیاید بهتر است با نکاتی در مورد بازی کودکان آشنا شوید.
در هنگام خرید اسباب‌بازی شما باید به مواردی مثل استاندارد بودن اسباب‌بازی و تناسب اسباب‌بازی با سن کودک توجه کنید؛ برای این منظور، توجه به این چهار نکته را فراموش نکنید:
* توانایی فیزیکی کودک برای بازی با وسیله موردنظر
* توانایی کودک برای درک چگونگی بازی با اسباب‌بازی
* نیاز و جاذبه کودک به اسباب‌بازی‌های مختلف در سنین مختلف
* ایمنی خود اسباب‌بازی به تنهایی
به‌طور کلی می‌توان اسباب‌بازی‌ها را برحسب سن و سال کودک، به این صورت تقسیم کرد
کودکان زیر یک سال
تحقیقات نشان داده‌اند از زمانی که نوزاد می‌بیند و بوها و صداها را تشخیص می‌دهد، می‌توان با در اختیار گذاشتن اسباب‌بازی‌های مناسب، توانایی‌هایش را افزایش داد و استعداد نوزاد را شکوفا کرد. برای این سنین باید اسباب‌بازی‌های سبک را انتخاب کنید. سعی کنید این اسباب‌بازی‌ها نرم، ضد حساسیت و دارای رنگ‌های روشن باشند و به هیچ وجه دارای لبه‌های تیز نباشند. رنگ روشن باعث جلب توجه بیشتر کودک می‌شود. برای نوزادان خیلی کوچک که هنوز توانایی بازی ندارند، بهترین وسایل، اسباب‌بازی‌هایی برای نگاه کردن و یا گوش دادن هستند که شنوایی و بینایی کودک را تقویت می‌کنند. اسباب‌بازی‌هایی مثل جغجغه و امثال آن برای نوزادانی که توانایی در دست گرفتن اجسام را پیدا کرده‌اند نیز بسیار مناسب هستند.
البته باید در مورد صدایی که اسباب‌بازی‌ها تولید می‌کنند دقت کافی کنید. چون ممکن است این صداها از حد استاندارد فراتر باشند و به شنوایی کودک آسیب برساند، عروسکها و حیوانات پارچه‌ای و نرم (البته ضدحساسیت) نیز برای دردست گرفتن و بلند کردن مناسبند اما مکلیدن و یا جویدن آنها توسط کودک می‌تواند خطرآفرین باشد. برای کودکی که قادر به نشستن است، بهترین اسباب‌بازی، مکعب‌های پارچه‌ای و یا کتاب‌های پارچه‌ای با اشکال آشنا و رنگ‌های روشن میباشد. توپ‌ها و اسباب‌بازی‌های کشیدنی یا هل دادنی هم برای کودکی که می‌تواند چهار دست و پا حرکت کند یا راه برود، بسیار سرگرم‌کننده‌اند.
کودکان یک تا سه ساله
کودکان در این سن فعالیت بدنی بسیار بالایی دارند و نیاز به اسباب‌بازی‌هایی دارند که معمولاً یا از آنها بالا بروند یا آنها را برانند و حرکت دهند، چیزی مثل سه‌چرخه. برای بازی‌های بیرون از محیط منزل و در فضای باز، اسباب‌بازی‌هایی مثل جعبه‌هایی مثل جعبه‌های بازی با شن بهداشتی، توپ‌های بادی بسیار بزرگ، حوض توپ و یا وسایل حفر زمین همگی گزینه‌های خوبی هستند. بچه‌ها در این سن عاشق بازی با اسباب‌بازی‌هایی به اصطلاح سرهم‌کردنی مثل پازل‌های ساده، لگوها و امثال آن هستند، همچنین از آلات موسیقی کوچک مثل پیانوهای اسباب‌بازی، شیپور و… و همچنین از گوش‌دادن به نوار کاست، لذت می‌برند.
کودکان سه تا پنج ساله
کودکان در این سن دوست دارند کارهایی را انجام دهند که مانند بزرگسالان جلوه کنند و موقعیت‌های خیالی برای خود به‌وجود می‌آورند. در این شرایط وسایلی از قبیل ماکت فضا‌های واقعی (مثل شهرکی با پارک، رستوران، پمپ بنزین و اتومبیل و…) و عروسکها و مبلمان عروسکی کمک بزرگی به کودکان می‌کند. دوچرخه، ماشین‌های کوچک نیز وسایل خوبی برای بازی کودکان این گروه سنی هستند.
کودکان شش تا نه ساله
جعبه‌های کاردستی و علمی، قطارهای برقی، ماشین‌های مسابقه و عروسکها نقش مهمی در افزایش تجربه کودکان و آزمایش آنها در مقابل دنیای اطرافشان دارد. داشتن یک دوچرخه بزرگ تر، اسکیت و اینگونه وسایل البته با در نظر گرفتن ایمنی کودک، می‌تواند ورزش‌های مناسبی برای کودک باشد. در اختیار گذاشتن مواد رنگی و یا مواد شمعی و آبرنگ و در کل وسایل نقاشی هم باعث بروز خلاقیت در کودک می‌شود. در ضمن بازی‌های کامپیوتری که برای تمام گروه‌های سنی جذاب هستند، البته با در نظر داشتن سن کودک و آموزنده بودن بازی، می‌تواند برای این گروه سرگرم‌کننده باشد.
و در مراحل بعدی، کودکان و نوجوانان، خودشان سرگرمی‌های مختلفی برای خود بوجود می‌آورند از جمله پرداختن به ورزش‌های مختلف، بازی‌های کامپیوتری، نواختن آلات موسیقی، خواندن کتاب، گوش سپردن به موسیقی و… خطراتی که در کمین کودک شماست طناب و روبان و یا اسباب‌بازی‌های که دارای سیم‌های بلند هستند، نباید در اختیار کودکان قرار گیرند چون خفگی و یا پیچیدن به دور دست و پای آنها وجود دارد. خفگی ممکن است در اثر به دهان بردن و بلعیدن قطعات ریز اسباب‌بازی‌ها نیز صورت گیرد. سعی کنید اسباب‌بازی‌هایی برای کودک خود انتخاب می‌کنید که عاری از هر گونه قطعات کوچک باشد چون حتی اگر آنها را نبلعد، ممکن است این وسایل را در گوش یا بینی خود فرو برد و به گوش آسیب برساند. مراقب اسباب‌بازی‌هایی که با تولید صداهای ناهنجار و یا بسیار بلند، بتوانند به اعصاب شنوایی کودک لطمه وارد کنند، باشید. خود والدین (یا بزرگسالان) باید هر چند وقت یک‌بار اسباب‌بازی‌های کودک را بازبینی کنند تا از سلامت آنها مطمئن شوند و در صورت شکستگی و یا خطر آفرین شدن آنها، این وسایل را از دسترس فرزندشان دور کنند. اسباب‌بازی‌های الکتریکی را به هیچ وجه در اختیار کودکان زیر سه قرار ندهید. این اسباب‌بازی‌ها برای کودکان بالای ۸ سال مناسب‌تر هستند و البته باید، تحت نظارت شما از بین وسایل استفاده کنند. در موقع خرید عروسک‌های پارچه‌ای به کلمه قابل شستشو توجه کنید و در اسباب‌بازی‌های الکتریکی نیز به دنبال استاندارد تایید شده باشید.
سعی کنید کودک در هنگام بازی با وسایلی مثل دوچرخه، اسکوتر، اسکیت و… از مکانهایی مثل خیابان، پله، بالکن و استخر دور باشد. قبل از اینکه اسباب‌بازی را در اختیار کودک قرار دهید، آنرا کاملاً از بسته‌بندی و پوشش خود خارج کنید. چون بسته‌بندی اسباب‌بازی‌ها می‌تواند باعث آسیب‌هایی مثل بریدگی، خفگی و… در کودک شود. عروسکها و حیوانات پارچه‌ای را نیز بازبینی کنید و روبان و بندهای تزئینی این عروسکها را جدا کنید و از محکم بودن و جدانشدنی بودن چشم‌ها، بینی و دهان و… عروسک اطمینان حاصل نمایید.
