دختری شش ساله‌ای دارم که بسیار بی‌نظم است و اتاقش همیشه به‌هم‌ریخته است. چگونه او را به منظم بودن تشویق کنم؟
اگر والدین بخواهند فرزند را به حال خود رها کنند دائماً باید شاهد بی‌نظمی‌های وی باشند و اگر هم دائماً کارهای فرزند را بر عهده بگیرند او هیچ‌گاه مستقل شدن را نمی‌آموزد. شاید برای برخورد درست با این دست مشکلات و بی‌نظمی‌های مکرر، بهترین کار این باشد که فرزندان به نتایج منطقی رفتار خود اشراف یابند.
گام‌های ذیل را حتماً دنبال کنید تا اطمینان حاصل کنید که واکنش شما در برابر فرزندتان تنبیه نیست و متکی بر روش نتایج منطقی است لذا:
– به فرزندتان حق انتخاب دهید و تصمیم او را بپذیرید.
– هرگز در مقابل بی‌نظمی فرزندتان از کوره درنروید. از فریاد زدن خودداری کنید تا به او یاد دهید که در مقابل شرایط بدی که او به وجود آورده است، کنترل خودتان را از دست نمی‌دهید و همچنان منطقی رفتار می‌کنید.
– مراقب باشید که تن صدایتان دوستانه و بیان‌کننده حسن نیت شما باشد.
– به فرزندتان مسئولیت دهید. کودکانی که در خانه مسئولیت‌پذیر هستند و به آن‌ها مسئولیت سپرده می‌شود، در انجام تکالیف مدرسه موفق‌تر هستند. برای انجام مسئولیت‌ها، به فرزندتان حق انتخاب دهید تا احساس قدرت کند.
– با مسائل آموزشی کودکتان درگیر شوید. سعی کنید با مربی فرزندتان دائماً در تعامل باشید. در ازای کوتاهی‌های وی نیز، از تنبیه خصوصاً تنبیه بدنی و تحقیر خودداری کنید چون صرفاً جنگ قدرت به راه افتاده و فرزندتان از همکاری دست برمی‌دارد.
اگر شما برای برنامه عادی و روزانه فرزندتان مسئولیت بپذیرید او به عهده گرفتن مسئولیت را یاد نمی‌گیرد و همیشه آن را از دیگران انتظار خواهد داشت. آنچه مسلم است یکی از اهداف مهم تربیتی والدین این است که فرزندانی متعهد و مسئولیت‌پذیر تربیت کنند. حال این مسئولیت‌پذیری هم باید در قبال خود و هم در برابر سایر اعضای خانواده باشد. مثلاً فرزند شما باید یاد بگیرد که در جمع‌کردن سفره، مرتب کردن خانه، مرتب کردن اتاق خود و … به سایر اعضای خانواده کمک کند.
در ازای این انجام مسئولیت هم طبیعتاً نباید پاداش مادی در کار باشد(مثلاً اگر کودک خودش وسایلش را جمع کرد پاداش مادی بگیرد) چون این کار انگیزه‌های درونی را در کودک کور می‌کند و او تصور می‌کند که برای انجام هر کار هرچند کوچکی باید پاداش بگیرد. فرزند شما باید یاد بگیرد که به خانواده بدون قید و شرط کمک کند.
– از فرزندتان بخواهید راجع به مشکلاتی که در طی انجام مسئولیتی که به وی واگذار کرده‌اید با شما صحبت کند و سعی کنید موانع و مشکلاتش را از سر راه بردارید.
– برای ایجاد تمایل کودکان به رعایت نظم، می‌توان آن را به‌صورت یک بازی مطرح کرد. مثلاً به او بگوییم آیا می‌توانی اتاقت را در مدت سی دقیقه مرتب کنی؟ من زمان می‌گیرم ببینم چگونه اتاقت را مرتب می‌کنی؟ اگر توانستی سر وقت تعیین‌شده اتاقت را مرتب کنی با هم برای بازی به پارک می‌رویم.
– برای هر وسیله‌ای در اتاق کودک جای معینی تعیین کنید تا راحت‌تر عمل کند و بداند جای هر وسیله‌ای در کدام قسمت از اتاقش است.
– کودکان به‌خوبی متوجه می‌شوند که بعد از بازی باید اسباب‌بازی‌ها را جمع کرد. شما می‌توانید به کودک خود بگویید که قبل از شام اسباب‌بازی‌هایش را مرتب کند و در جای خودشان بگذارد یا اینکه قبل از خواب لباس‌هایش را در کمد لباس‌ها قرار دهد.
– در آموزش نظم به کودکان نباید از آن‌ها انتظار کمال مطلوب را داشته باشید.
– فراموش نکنید که کودکان فراموش‌کارند و نیاز به یادآوری دارند پس هرازگاهی به آن‌ها یادآوری نمایید.
