پرسش ـ چرا در برخی از اوقات توفیق عبادت از انسان سلب میشود؟ برای بازگشت توفیق و حالت معنوی چه باید کرد؟پاسخ ـ توفیق عبارت است از آماده شدن زمینه روحی و جسمی عبادت و جذبه معنوی در انسان و نقطه مقابل آن «خِذلان» است؛ یعنی نداشتن توفیق یا سلب شدن آن حالت.
توفیق گاهی به سراغ انسان می آید. مانند پیدایش نسیم حیاتبخش بهاری که زمین و طبیعت را زنده میکند. از این حالت در احادیث نبوی و علوی به «نفحات» تعبیر شده است؛ یعنی نسیمهای معنوی و جذبه های روحانی. پیامبر اکرم(ص) میفرماید:اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی اَیّامِ دَهْرِکُم نَفَحاتٍ اَلا فَتَعَرَّضُوا لَها ( میزان الحکمه ۴ جلدی، محمد محمدی ریشه ری، ج ۲، ص ۱۰۵۱.)
پروردگارتان در ایّام زندگی شما نسیمهایی (در حال وزیدن) دارد. سعی کنید خود را در معرض آنها قرار دهید.
برخی امور موجب خذلان و سلب توفیق میشود که باید از آنها پرهیز کرد. این امور عبارتاند از:
۱. گناه: رسول اکرم(ص) میفرماید:إنَّ الْمَعاصی یَسْتَوْلی بِهَا الْخِذْلانُ عَلی صاحِبِها حَتّی تُوقِعَهُ بِما هُوَ أَعْظَمُ مِنْها (محمدی ریشهری، میزان الحکمه ۴ جلدی، ج ۴، ص ۳۶۰۶. )
همانا به وسیله گناهان، خذلان بر گناهکار مسلط میشود تا اینکه او را در گناهان بزرگتر فرو میبرد.
۲. دنیاگرایی: امیرالمؤمنین(ع) میفرماید:مَنْ ازْوَرَّ عَنْ حَبائِلِکَ (الدنیا) وُفِّقَ (همان، ص ۳۶۰۷.)
(ای دنیا) هر کس از قید و بندهایت کناره بگیرد، موفق میشود.
۳. پرحرفی: پیامبر اکرم(ص) میفرماید:فَإِنَّ کَثْرَهَ الْکَلامِ بِغَیْرِ ذِکْرِ اللّهِ قَسْوَهُ القَلْبِ (همان، ج ۳، ص ۲۷۳۴.)
سخن گفتن زیاد به غیر یاد خدا، موجب قساوت قلب میشود.
حضرت علی(ع) نیز میفرماید:ایّاکَ وَ کَثْرَهَ الکَلامِ فَإنَّهُ یُکْثِرُ الزَّلَلَ وَ یُورِثُ الْمَلَلَ (همان.)
از پرحرفی بپرهیز، زیرا موجب لغزش فراوان و ملالت میشود.
