تدبیر ش۵۸ حوزه نباید در صحنه‌های متعدد فلسفی، فقهی و کلامی در دنیا غایب باشد
اجتهاد مخصوص فقه … نیست؛ در علوم عقلی، در فلسفه، در کلام، اجتهاد کسانی که فنان این فنون هستند، امر لازمی است. اگر این اجتهاد نباشد، خواهیم شد آب راکد.
امروز حوزه نباید در صحنه‌های متعدد فلسفی و فقهی و کلامی در دنیا غایب باشد. این همه سؤال در دنیا و در مسائل گوناگون مطرح است؛ پاسخ حوزه چیست؟ نه باید غایب باشد، نه باید منفعل باشد؛ هر دو ضرر دارد. فکر نو لازم است، پاسخ به نیازهای نوبه‌نو لازم است که دارد مثل سیل در دنیا مطرح می‌شود؛ باید شما برایش جواب فراهم کنید. جواب شما باید ناظر باشد به این نیاز، و نیز ناظر باشد به پاسخ‌هایی که مکاتب و فرقه‌های گوناگون می‌دهند. اگر از جواب‌های آنها غافل باشید، پاسخ شما نمی‌تواند کار خودش را انجام دهد. باید پاسخ قوی، منطقی و قانع کننده بیاورید وسط. باید پاسخ‌ها در دنیا مطرح شود. دائم بایستی صادرات قم – همان‌طور که عرض کردیم، این قلب معرفتی دنیای اسلام – پمپاژ بشود. امروز خوشبختانه وسایل ارتباطی سریع در اختیار همه هست. شما می‌توانید اینجا اقدامی بکنید، در آن طرف دنیا در همان ساعت از شما بشنوند و استفاده کنند.۳ ۳. ۸۹/۰۷/۲۹ بیانات در دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم
حوزه قم با دانشگاه‌ها و دیگر حوزه‌ها ارتباط منضبط علمی داشته باشد
ارتباط فعال با جامعه علمی و ملی و جامعه فراملی، از دیگر ضروریات حفظ بافت علمی حوزه [است] … حوزه قم با دانشگاه‌ها و دیگر حوزه‌های کشور و حوزه‌های جهان اسلام، ارتباط منضبط علمی داشته باشد و استفاده از وسایل نوین ارتباط جمعی، می‌تواند این ارتباطات را تسریع و تسهیل کند.۶ ۶. ۸۹/۰۸/۰۳ (گزارش خبری)دیدار جمعی از اساتید، فضلا و طلاب نخبه حوزه علمیه قم
تدبیر ش۵۹
حرکت علمی را با جدیت، صمیمیت و شرایط لازم ادامه دهیم
من به شما عرض می‌کنم: در این مسیر،[حرکت علمی] شتاب و موفقیت، در طول چندین سال گذشته محسوس است. شما این را بدانید – شاید هم می‌دانید؛ البته من آمارهای بیشتری دارم، اطلاعات وسیع‌تر و جزئی‌تری دارم – که در هفت هشت ده سال اخیر، کشور یک حرکت عظیمی در این زمینه انجام داده و کارهای بزرگی انجام گرفته. البته بعضی گوشه کنار، توی دانشگاه و بیرون دانشگاه، یأس‌آفرینی و منفی‌بافی می‌کنند؛ اما بیخود می‌گویند، دروغ می‌گویند؛ بعضی از اینها غافلند، بعضی هم بدتر از غافل. حرکت، انصافاً حرکت موفقی بوده است. در این سال‌ها کارهای بزرگی انجام گرفته. ملت، جوانان، مجموعه علمی، دانشگاه‌ها، مدیران علمی نشان دادند که استعداد خوبی وجود دارد برای این حرکتی که مورد نظر ماست. بنابراین ما پیشرفت کرده‌ایم.
این پیشرفت اقتضاء می‌کند که ما امیدوارانه‌تر پیش برویم. نظر تعداد قابل توجهی از کارشناسان ایرانی و غیر ایرانی این است که کشور ما قبل از موعد معین، یعنی ۱۴۰۴ – که پایان دوره برنامه چشم‌انداز بیست ساله است – به آن چیزی که در چشم‌انداز وعده داده شده، خواهد رسید؛ یعنی رتبه اول علمی در میان کشورهای اسلامی. برآوردها این است؛ این به خاطر شتابی است که وجود دارد. پس امیدوار باشیم، لحظه‌ها را از دست ندهیم، به نیروی خودمان اتکاء کنیم و حرکت را بـا جـدیـت، بـا صمیـمیـت و بـا شـرایـط لازم ادامـه دهیم.۴ ۴. ۱۴/۰۷/۸۹ بیانات در دیدار نخبگان جوان
یک مجموعه کامل علمی در کشور بایستی به وجود بیاید
از این کارهای علمی‌ای که دارد می‌شود، هم من و هم هر فردی از افراد کشور که مطلع باشد، افتخار می‌کند. به پیشرفت علمی در مسئله هسته‌ای، همه افتخار می‌کنیم؛ به پیشرفت‌های بسیار حائز اهمیت در زمینه سلول‌های بنیادی – که گفته شد – و کارهای عظیمی که در این زمینه انجام گرفته، همه افتخار می‌کنیم؛ در بخش نانو، در بخش فناوری زیستی و غیرذلک پیشرفت‌های خوبی صورت گرفته و همه افتخار می‌کنیم؛ اینها چیزهای کوچکی نیست، چیزهای بزرگی است؛ لیکن اینها چیزهایی نیست که بتواند به ما بگوید کشور از لحاظ علمی، یک پیشرفت مطلوب و کاملی کرده است. با اینکه در بعضی از این رشته‌ها تازه وارد شده‌ایم، در عین حال جزو ده کشور اول دنیا هستیم که این فناوری‌ها یا این دانش را داریم؛ لیکن این کافی نیست.
چی لازم است؟ آنچه در کشور لازم است و می‌تواند موقع و جایگاه علمی کشور را به‌طور شایسته و افتخارانگیز به ما نشان دهد که بالا رفته، وجود یک چرخه علمی کامل است. در همه بخش‌ها یک چرخه به‌هم‌پیوسته مهمی از انواع دانش‌هایی که مورد نیاز کشور است، باید وجود داشته باشد تا اینها هم‌افزایی کنند و به کمکِ هم بیایند. یک مجموعه کامل علمی در کشور بایستی به وجود بیاید؛ این هنوز نشده. این جزیره‌ها بایستی به‌طور کامل به هم متصل شوند، یک مجموعه واحد تشکیل شود؛ به هم کمک کنند، همدیگر را پیش ببرند، هم‌افزایی کنند، راه را برای جستجو و یافتن منطقه‌های تازه علمی در این آفرینش وسیع الهی باز کنند؛ سؤال مطرح کنند، به آن سؤال‌هـا پـاسخ داده شـود؛ اینـها همـه‌اش لازم اسـت.۴ ۴. ۱۴/۰۷/۸۹ بیانات در دیدار نخبگان جوان
