جهت گیری تحقیقاتی و پژوهشی۶

تدبیر ش۴۰-  ۴۱   همه کشورهایی که توانایی دستیابی به انرژی هسته‌ای دارند، باید به این سمت بروند
همه کشورهایی که توانایی دستیابی به انرژی هسته‌ای را دارند، باید به این سمت بروند. … با توجه به محدود بودن منابع نفت و لزوم بهره‌برداری صحیح از منافع فراوان آن، چاره‌ای جز حرکت به‌سمت‌انرژی‌های‌نوازجمله انرژی هسته‌ای به عنوان سالم‌ترین راه تولید انرژی وجود ندارد.   ۳.  ۱۵/۰۱/۸۸     (گزارش خبری)دیدار آقای هوگو‌چاوز رییس جمهور ونزوئلا«پیشرفت» با توسعه غرب نبایستی اشتباه بشود
ما وقتی می‌گوییم پیشرفت، نباید توسعه‏ی به مفهوم رایج غربی تداعی بشود. امروز توسعه، در اصطلاحات سیاسی و جهانی و بین المللی حرف رایجی است. ممکن است پیشرفتی که ما می‌گوییم، با آنچه که امروز از مفهوم توسعه در دنیا فهمیده می‌شود، وجوه مشترکی داشته باشد – که حتماً دارد – اما در نظام واژگانی ما، کلمه‏ی پیشرفت معنای خاص خودش را دارد که با توسعه در نظام واژگانی امروز غرب، نبایستی اشتباه بشود. آنچه ما دنبالش هستیم، لزوماً توسعه‏ی غربی – با همان مختصات و با همان شاخص‌ها – نیست.  … در حقیقت وقتی می‌گویند کشور توسعه یافته، یعنی کشور غربی! با همه‏ی خصوصیاتش: فرهنگش، آدابش، رفتارش و جهت‏گیری سیاسی‏اش؛ این توسعه‏یافته است. در حال توسعه، یعنی کشوری که در حال غربی شدن است. توسعه‏نیافته، یعنی کشوری که غربی نشده و در حال غربی شدن هم نیست. این جوری می‌خواهند معنا کنند. در واقع در فرهنگ امروز غربی، تشویق کشورها به توسعه، تشویق کشورها به غربی شدن است! این را باید توجه داشته باشید. … لذا ما مجموعه‏ی غربی شدن، یا توسعه‏یافته‏ی به اصطلاح غربی را مطلقاً قبول نمی‌کنیم. پیشرفتی که ما می‌خواهیم چیز دیگری است۱۷. ۱۷.  ۲۷/۰۲/۸۸     بیانات در دیدار استادان و دانشجویان کردستانما باید مدل بومی پیشرفت را متناسب با شرایط خودمان پیدا کنیم
   پیشرفت برای همه‏ ی کشورها و همه‏ی جوامع عالم، یک الگوی واحد ندارد. پیشرفت یک معنای مطلق ندارد؛ شرایط گوناگون – شرائط تاریخی، شرایط جغرافیایی، شرایط جغرافیای سیاسی، شرایط طبیعی، شرایط انسانی و شرایط زمانی و مکانی – در ایجاد مدل‌های پیشرفت، اثر می‌گذارد. ممکن است یک مدل پیشرفت برای فلان کشور یک مدل مطلوب باشد؛ عیناً همان مدل برای یک کشور دیگر نامطلوب باشد. بنابراین، یک مدل واحدی برای پیشرفت وجود ندارد که ما آن را پیدا کنیم، سراغ آن برویم و همه‏ی اجزای آن الگو را در خودمان ایجاد کنیم و در کشورمان پیاده کنیم؛ چنین چیزی نیست. پیشرفت در کشور ما – با شرایط تاریخی ما، با شرایط جغرافیایی ما، با اوضاع سرزمینی ما، با وضع ملت ما، با آداب ما، با فرهنگ ما و با میراث ما – الگوی ویژه‏ی خود را دارد؛ باید جستجو کنیم و آن الگو را پیدا کنیم. آن الگو ما را به پیشرفت خواهد رساند؛ نسخه‏های دیگر به درد ما نمی‌خورد؛ … ما باید دنبال مدل بومی خودمان بگردیم. هنر ما این خواهد بود که بتوانیم مدل بومی پیشرفت را متناسب با شرایط خودمان پیدا کنیم. من این بحث را در محیط دانشگاه دارم می‌کنم؛ معنایش این است که این تحقیق و این پیگیری و این تفحص را شما دانشجو، شما استاد و شما عنصر دانشگاهی، با جدیت باید انجام بدهید؛ و ان‏شاءاللَّه خواهید توانست۱۷.   ۱۷.  ۲۷/۰۲/۸۸     بیانات در دیدار استادان و دانشجویان کردستان
    تدبیر ش۴۵   مواظب باشید در قضایای سیاسی کوچک، نبادا کار علمی دانشگاه متزلزل شود
اینی که من توی این چند سال به دانشگاه‏ها مرتّب راجع به مسائل علم و تحقیق و پژوهش و نوآوری و جنبش نرم‏افزاری و ارتباط صنعت و دانشگاه و اینها این همه تأکید کردم، برای خاطر این است که یک رکن امنیت بلند مدّت کشور و ملّتتان علم است. و همین جا به شما بگویم، مواظب باشید توی این قضایای سیاسی کوچک و حقیر نبادا دانشگاه تحت تأثیر قرار بگیرد؛ نبادا کار علمی دانشگاه متزلزل شود؛ نبادا آزمایشگاه‏های ما، کلاس‌های ما، مراکز تحقیقاتی ما دچار آسیب بشوند؛ حواستان باشد. یعنی یکی از مسائل مهمّ در پیش روی شما، حفظ حرکت علمی در دانشگاه‏هاست. دشمن‌ها خیلی دوست می‌دارند که دانشگاه ما یک مدّتی لااقل دچار تعطیلی و تشنّج و اختلال‌های گوناگونی باشد؛ این برایشان یک نقطه مطلوب است؛ هم از لحاظ سیاسی برایشان مطلوب است، هم از لحاظ بلندمدّت؛ چون علم شما از لحاظ بلندمدّت به ضـرر آنهـاست.۱    ۱.  ۸۸/۰۶/۰۴        بیانات در دیدار دانشجویان و نخبگان علمیباید پژوهش را تابع نیاز خودمان قرار بدهیم
 در باب علم و تحقیق، آن بخش عمده هم مربوط به تحقیق است؛ مربوط به پژوهش است. نکته‌ای که… مورد تأکید بنده است که پژوهش اوّلاً مورد اهتمام قرار بگیرد، ثانیاً سمت و سوی پرداختن به نیازهای کشور را پیدا کند. یعنی حقیقتاً پژوهش‌هایی بکنیم که مورد نیاز ماست. من بارها هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن دوستان عرض کرده‏ام، هم شاید اینجا گفته‏ام: ما ملاک پیشرفت علمی‏مان را درج مقالات در مجلات آی.اس.آی نباید قرار بدهیم. ما نمی‌دانیم آنچه که پیشنهاد می‌شود، تشویق می‌شود، برایش آن مقاله‏ نویس احترام می‌شود، دقیقاً همان چیزی باشد که کشور ما به آن احتیاج دارد. ما خودمان باید مشخّص کنیم که درباره چی مقاله می‌نویسیم، درباره چی تحقیق می‌کنیم. البته انعکاس در مجامع جهانی لازم است، ضروری است؛ و انعکاس هم پیدا خواهد کرد. مقصود این است که ما پژوهش را تابع نیاز خودمان قـرار بـدهیم.۲ ۲.  ۸۸/۰۶/۰۸        بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها
بایستی در رشته‏ های گوناگون علمی، توازن و تعادل صحیح و واقعی ایجاد بکنیم
آن طوری که در گزارش‌ها من به دست می‏آورم و افراد آگاه و خبره و دانشگاهی و مسئول به ما اطّلاع می‌دهند، تقسیم توان در برنامه ‏ریزی رشته‏ های گوناگون علمی، یک تقسیم عادلانه و صحیح و منطبق با نیاز کشور نیست. یک جاهایی ما رشدهای چشمگیری داریم، یک جاهایی اصلاً حرکتی مشاهده نمی‌شود! این غلط است. این ناشی از نبود نقشه جامع علمی است. درست است که در هر رشته‏ای ما پیشرفت بکنیم … مغتنم است؛ در این تردیدی نیست؛ امّا اگر می‌خواهیم کشور رتبه علمی به معنای واقعی کلمه پیدا کند و علم در کشور نهادینه بشود، ما بایستی در رشته‏های گوناگون علمی – چه در آموزش، چه در پژوهش – توازن و تعادل صحیح و واقعی و عادلانه ‏ای ایجاد بکنیم؛ این جزو نیـازهـای مـاست.
 اینکه دهه آینده – که شروع شد، یعنی دهه‏ای که امسال اوّلین سالش است – به عنوان دهه پیشرفت و عدالت اعلام شده، بدون تردید یک پایه اصلی آن علم است؛ گسترش علم و تعمیق علم در کشور است. کما اینکه اصل اعلام این عنوان – عنوان دهه پیشرفت – به پشت گرمی پیشرفت‌هایی بوده که در کشور از لحاظ علمی دیده شده. یعنی این امید به وجود آمده که ما می‌توانیم در ظرف یک دهه، یک پیشرفت چشمگیر، یک حرکت سریع در زمینه ‏های علمی داشته باشیم که بخشی از عقب ‏ماندگی‏های ما را جبران بکند. بنابراین، مسئله علم مهمّ است.۲  ۲.  ۸۸/۰۶/۰۸        بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها