خوشبختی از دیدگاه اسلام

خداوند به خلق انسان و جهان آفرینش نیازی نداشت بلکه آنرا برای رفع فقر و نیاز از مخلوقات و هدایت آن‌ها به طرف کمال مطلوب خلق نمود.  هر فاعلی به خاطر یکی از امور زیر کاری را انجام می‌دهد. ۱- برای سود خود. ۲- برای سود خود و دیگری. ۳- برای سود دیگری. افعال خداوند تنها به خاطر مورد سوم است. (من نکردم امر تا سودی کنم- بلکه تا بر بندگان جودی کنم). خداوند خالق و آمر است و انسان و جهان آفرینش مخلوق مامور.
تعریف انسان: انسان مجموعه‌ای (بی نهایت) از استعدادهای مادی و معنوی است که هم برای رشد کردن آمادگی  دارد و هم نسبت به رشد کردن شدیدا محتاج است. که این رشد در سه مرحله‌ی حیات دنیا، حیات برزخ و بهشت جاویدان صورت می‌گیرد. پس هرگز دنیا گنجایش این رشد بی نهایت را ندارد.
تعریف جهان آفرینش: جهان آفرینش مجموعه‌ای از امکانات مادی و معنوی است که از جهتی برای قوه‌ی علم در روح انسان آیه و نشانه و کتابی قابل مطالعه است تا از این طریق جهان بینی انسان تامین شود و از جهتی دیگر امکاناتی است برای زندگی کردن و بندگی انسان. پس جهان آفرینش در حقیقت خادم انسان است و هرگز نباید انسان با ترک وظیفه‌ی بندگی خداوند از این مقام عالی سقوط کند و خادم آن شود.
هدف از خلق انسان چیست؟ هدف از خلق انسان کسب خوشبختی مادی و معنوی انسان در دنیا و آخرت و دوری از بدبختی مادی و معنوی در دو جهان از طریق سنن قضا و قدر و ابتلا و تلاش مجاهدانه‌ی انسان در دایره‌ی کار خود و راضی شدن به نتایج مقرر خداوندی بعد از بکارگیری مجاهدانه‌ی اسباب از جانب انسان می‌باشد.
تعریف خوشبختی: خوشبختی یعنی تامین تمام آرزوهای مادی و معنوی (بی نهایت) انسان و نگهداری آنها از آفات و نابودی و محفوظ شدن انسان از دو درد ویرانگر غم و ترس طی سه مرحله‏ی حیات دنیا، حیات برزخ و بهشت جاویدان.
خوشبختی چگونه تحقق می‌یابد؟ خوشبختی پروژه‌ای است که بر اساس تقسیم کار میان خداوند و انسان صورت می‌گیرد. یعنی اینکه از طرفی از جانب انسان برای رسیدن به آرزوها در تمام میادین مادی و معنوی اسباب مربوطه (اسباب مقرر در حیطه‌ی وحی و علوم تجربی، که هر دو از جانب خداوند است) به صورت مجاهدانه (به کار گیری آخرین توان بشر) به کار می‌روند و از طرف دیگر از جانب خداوند نیز بعد از بکارگیری اسباب از جانب انسان از طریق دو سنت قضا و قدر و ابتلا نسبت به تامین آرزوهای شایسته‌ی انسان(آرزوهای ممکن و مفید) می‌پردازد و از طرفی دیگر انسان را از طریق سنت ابتلا آزمایش می‌کند و از طرف دیگر مصالح مادی و معنوی انسان را تامین می‌کند(از طریق سنت قضا و قدر).
تعریف قضا و قدر: بر اساس این سنت تمامی حوادث جهان آفرینش قبل از خلق آنها از جانب خداوند مقرر گردیده است که علم به آنها تنها در اختیار خداوند است و کسی غیر از او از آنها با خبر نیست این سنت بر اساس دو دایره قرار گرفته است. ۱- دایره‌ی کار انسان(به کار گیری اسباب مربوطه به صورت مجاهدانه). ۲- دایره‌ی کار خداوند(رویدادها و نتایج اسباب). یعنی اینکه برای روی دادن هر کاری دو امر لازم است. ۱- بکارگیری اسباب.۲- اراده‌ی خداوند. انسان برای انجام هر کاری اولا اسباب شناخته شده را به فرمان خداوند به کار می‌گیرد و به دنبال آن خداوند نیز نتایج مورد نظرش را محقق می‌گرداند. قضا و قدر الهی غیب است و یک لحظه بعد از وقوع آنها معلوم می‌شوند و تا زمانی که انسان به کار خود مشغول است هنوز مقدر خدا برایش معلوم نشده است و بعد از اتمام کار او مقدر خداوند روشن می‌شود که در این حالت انسان مکلف نیست.
تعریف سنت ابتلا: چون انسان موجودی مختار و با اراده است و از لوازم این امر انتخاب آزادانه‌ی انسان است خداوند برای تحقق این امر انسان را در دوره‌ای کوتاه با سوالات امتحانی(نعمات و مصائب) مورد آزمایش قرار می‌دهد و برای هر کس سوالاتی را در حد توانش مقرر می‌کند تا از این طریق هم به زندگی پسندیده‌ای در دنیا برسد و هم در آخرت بر طبق عملکرد و خواسته‌ی خودبه بهست جاویدان برسد و بالعکس.
موانع خوشبختی که مکاتب بشری راه حل آرامش‏بخشی برای آن ندارند عبارتند از: ۱- محدودیت امکانات، بی نهایت خواهی انسان و عدم اجرای آن در عمل. ۲- محدودیت عمر انسان. ۳- مزاحمت انسان‌های دیگر. ۴- امراض جسمی و روحی. ۵- عدم پاسخ یقینی و آرام بخش به سوالات اساسی بشر(از کجا آمده‌ام، چه کاری دارم و به کجا می‌روم). ۶- عدم جواب گویی به میل بقا و جاودانگی حیات بشر. ۷- عدم جواب گویی به کمال مطلق خواهی و بی‌نهایت خواهی بشر. ۸- حسرت عدم برخورداری کامل و بی مانع از نعمات مادی. ۹- اعتراض انسان نسبت به عدم اجرای عدالت اجتماعی در زندگی انسان به خاطر بی باوری به قیامت. ۱۰- وجود غم و ترس و احساس عدم امنیت روانی. ۱۱- عدم تفسیر آرام بخش از ناملایمات زندگی. ۱۲- محرومیت از بهره‌ی نسیه در آخرت به علت عدم ایمان به زندگی پس از مرگ. ۱۳- قبول ذلت و محرومیت از عزت واقعی برای حفظ زندگی دنیا از آفات. ۱۴- ایجاد افسردگی روحی به علت تفسیر نادرست از معنای زندگی. ۱۵- آثار گناهان جسمی و روحی.