الف) خداوند متعال می‌فرماید: «و قال ربکم ادعونی استجب لکم»؛[۱] «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم.» از آیه مذکور بر می‌آید که دعا کردن، محبوب خداوند متعال است و از طرفی بعد از دعا، وعده استجابت داده شده است؛ ولی این و عده مشروط میباشد؛ یعنی تنها دعایی به اجابت می‌رسد که شرایط لازم در «دعا» را داشته باشد. از جمله شرایطی که در دعا ذکر شده عبارتند از:
۱. توجه کامل در دعا؛
2. اصرار در دعا و اطمینان نسبت به برآورده شدن آن؛
3. نام بردن آنچه از خداوند می‌خواهد؛
4. تضرع؛
5. گریه کردن، هر چند کم باشد؛
6. ستایش خداوند و صلوات بر پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت (علیهم السّلام) پیش از دعا؛
7. استجابت دعا به مصلحت او باشد.[۲]
8. توبه؛
9. حضور قلب؛
10. اطاعت و به جا آوردن واجبات و ترک محرمات و….[۳]
ب) اگر مشکل انسان مشکلی ویژه است به دعاهایی که وارد شده می‌توان مراجعه کرد. به عنوان مثال اگر انسان به کسی مقروض و بدهکار است، دعای ادای دین و قرض را بخواند، اگر گم‌شده‌ای دارد دعای پیدا شدن گم شده را بخواند و…[۴]
ولی اگر منظور شما از دعای گشایش کار به طور کلی میباشد، برخی از آنها عبارتند از:
۱. نماز رفع عسرت و سختی: حضرت امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید: چون کارها بر تو دشوار شود، در وقت زوال، دو رکعت نماز بگذار و در رکعت اوّل حمد و اخلاص را بخوان و سپس «انا فتحنا لک فتحاً مبیناً» را تا «وینصرک الله نصراً عزیراً» را قرائت کن. در رکعت دوّم سوره فاتحه و اخلاص و «الم نشرح» را بخوان و این نماز به تجربه رسیده است.»[۵]
۲. ذکر دعاهایی که برای برآوردن حوائج دنیا و آخرت مفید است، از جمله:
الف) حضرت امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید: بگو: اللهم اجعلنی اخشاک کانی اراک و اسعدنی بتقواک و لاتشقنی بنشطی لمعاصیک و خدلی فی قضائک و بارک لی فی قدرک حتی لا احب تأخیر ما عجلت و لا تعجیل ما اخرت و اجعل غنای فی نفسی و متعنی بسمعی و بصری و اجعلهما الوارثین منی و انصرنی علی من ظلمنی و ارنی فیه قدرتک یا رب و اقر بذلک عینی.»
ب) و نیز از حضرت امام صادق (علیه السّلام) نقل شده که فرمود برای برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت بگو: «اللهم اعنی علی هول یوم القیامه و اخرجنی من الدنیا سالماً و زوجنی من الحور العین و اکفنی مؤنتی و مؤنه عیالی و مؤنه الناس و ادخلنی برحمتک فی عبادک الصّالحین.»[۶]
آن چه در پایان قابل بیان است، این است که: غیر از دعاهای عمومی و همگانی، بقیه ی دعاها نیاز به تخصص و استاد ماهر دارد، لذا از مراجعه به افرادی که در این زمینه تخصص و تعهد لازم را ندارد باید پرهیز نمود.
پی نوشت ها:
[۱] . غافر/ ۶۰.
[۲] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ ش، ج ۱۵، ص ۱۷۶.
[۳] . ر.ک: محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش، ج ۲، ص ۲۵۴ ـ ۲۵۷.
[۴] . ر.ک: قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، انتشارات مطبوعات دینی، چاپ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص ۳۶۸ ـ ۸۰۸.
[۵] . ر.ک: همان، ص ۳۷۴.
[۶] . ر.ک: همان، ص ۶۳۳ ـ ۷۰۴.
