رگ به رگ شدن عضله و پارگی تاندون از متداول ترین آسیب هایی است که همواره یک ورزشکار را تهدید می کند. مجموعه سئوال و جوابهای زیر می تواند اطلاعات مفیدی را در این زمینه برای شما در بر داشته باشد. رگ به رگ شدن چیست ؟
جراحاتی که در ناحیه رباط – بافتهای که دو استخوان را در ناحیه مفاصل به یکدیگر نگهداری میکند – رخ می دهد و معمولآ منجر به کشش یا پارگی رباط می شود رگ به رگ شدن نامیده می شود. چه چیزی باعث رگ به رگ شدن می شود؟
عوامل زیادی باعث این نوع از جراحت می شود. افتادن یا پرت شدن، پیچ خوردن مفاصل، ضربه خوردن و … هر عاملی که باعث شود یک مفصل از حالت عادی خود خارج شود. این نوع از جراحات اغلب در ناحیه بازو، پا و زانو برای ورزشکاران بوجود می آید. متداول ترین نوع رگ به رگ شدن کدام است؟
اغلب اوقات این مشکل در قوزک پای ورزشکاران بوجود می آید. همچنین برای ورزشکارانی که حرکات پرشی دارند و روی دست فرود می آیند، ممکن است برای مچ دست نیز چنین مشکلی بوقوع پیوندد. ورزشکاران ورزشهایی مانند اسکی یا والیبال و … نیز معمولآ به این مشکل در ناحیه شست دست دچار می شوند. علائم ابتلا به این جراحت چیست؟
– درد
– ورم
– کبودی
– عدم امکان استفاده از مفصل صدمه دیده
میزان هریک از این پارامتر ها به عمق جراحت بستگی دارد که می تواند از ملایم تا سخت باشد. دررفتگی چیست؟
جراحتی است که در ناحیه عضله یا تاندون – بافتی که عضله را به استخوان متصل میکند – رخ می دهد. در این حالت عضله یا تاندون کشیده شده و یا پاره می شود. چه چیزی باعث در رفتگی می شود؟
این جراحت معمولآ بر اثر پیچش یا کشش در عضله یا تاندون رخ می دهد. در رفتگی ممکن است به یکباره رخ دهد و یا بتدریج طی چند روز یا یک هفته رخ دهد. معمولآ در حالتی که کشش زیاد به عضله وارد می شود و یا جسم سنگینی را به روش غلطی بلند کنیم به سرعت در عضلات یا تاندونها در رفتگی رخ می دهد. در حالات تدریجی ممکن است شما یک حرکت یا رفتار غلط را با عضله خود در طول زمان ادامه دهید که در نهایت منجر به در رفتگی می شود. در رفتگی معمولآ در کدام نواحی بیشتر رخ می دهد؟
در رفتگی های معمول عبارتند از در رفتگی در عضلات ناحیه ران و پشت ران. ورزشهایی مانند فوتبال، هاکی، بوکس و کشتی خطر بروز در رفتگی در ناحیه پشت و ساق پا را بسیار دارند. ورزشهایی که در آنها دست بسیار استفاده می شود مانند ژیمناستیک، والیبال، تنیس، گلف و … اغلب خطر بروز این جراحت در ناحیه آرنج و بازو را برای ورزشکار دارند. علائم این جراحت چگونه است؟
– درد
– تشنج و اسپاسم در ناحیه عضله
– ضعف عضله
– تورم
– انقباض عضله
– مشکل به هنگام استفاده از عضله
لازم به ذکر است که اگر عضله یا تادون بطور کامل پاره شده باشد، بهبود آن بسیار سخت و توام با درد خواهد بود. اقدامات اولیه برای مداوای رگ به رگ یا در رفتگی چیست؟
اقدامات اولیه برای هر دو جراحت تقریبآ یکسان است و پزشکان عمومآ توصیه های زیر را برای معالجه در چند اول می کنند :
– ناحیه جراحت دیده باید استراحت کند. اگر این ناحیه مفاصل زانو یا آرنج باشد ممکن است مجبور باشید از سازه های گچی یا چوبی و … برای ثابت نگاه داشتن آنها استفاده کنید.
– حدود ۴ تا ۸ بار در روز باید روی ناحیه آسیب دیده به مدت بیست دقیقه یخ قرار دهید.
– ناحیه جراحت را باید با باند فشرده نگه داشت.
– هنگام خواب و استراحت زانو، آرنج، بازو یا مچ آسیب دیده را روی یک بالش قرار دهید.
– برای تسکین درد از مسکن هایی مانند آسپرین یا بروفن استفاده کنید.
پس از چند روزی که درد ناحیه آسیب دیده کمترشد، معمولآ با تمرینات ورزشی سبک مرحله بازگرداندن عضله به حالت قبل شروع می شود. این تمرینات برای جلوگیری از سفت شدن ماهیچه ها و جلوگیری از ضعف عمومی آنها لازم است.
در موارد آسیب دیدگی پیشرفته لازم است که شخص برای درمان و ورزش به پزشک فیزیو تراپ مراجعه کند.
باید دقت کرد که هرگز قبل از بهبود کامل، ورش را آغاز نکنیم چرا که ممکن است وضعیت بدتری برای ناحیه آسیب دیده بوجود بیاوریم.
التهاب مفصل (آرتریت)
التهاب مفصل یکى از شایع‌ترین بیمارى‌هائى است که توسط انسان شناخته شده است. اگر به اندازه کافى زنده باشیم همه ما به نوعى التهاب مفصل دچار خواهیم شد. آرتریت از نظر لغوى به معنى التهاب مفصل است. این عارضه گاهى تحت عنوان رماتیسم خوانده مى‌شود. این عارضه یک بیمارى واحد نیست و این عبارت براى توصیف نزدیک به صد عارضه مختلف که باعث درد، و خشکى اطراف مفاصل مى‌شوند، به‌کار مى‌رود. تشخیص اختصاصى هر نوع التهاب مفصلى خاص ممکن است دشوار باشد. این‌کار ویژه متخصص رماتیسم‌شناسى (روماتولوژیست) است که در اختلالات مفصلى و بافت هم‌بند تخصص دارد. شایع‌ترین شکل‌هاى التهاب مفصلى عبارتند از: التهاب استخوانى مفصلى (استئوآرتریت)، التهاب مفصلى روماتوئید، و نقرس.
التهاب مفصلى با چندین بیمارى دیگر همراه است:
۱. بیمارى التهابى روده شامل بیمارى کرون و التهاب رودهٔ زخمى شونده به مبحث بیمارى التهاب روده مراجعه کنید
۲. نشانگان شوگرن (به مبحث خشکى دهان مراجعه کنید
۳. سوزاک و سایر عفونت‌هاى باکتریائى.
۴. پسوریازیس (به مبحث پسوریازیس مراجعه کنید
۵. هموفیلى (به مبحث هموفیلى مراجعه کنید
۶. سارکوئیدوز (به مبحث ساروکوئیدوز مراجعه کنید.
۷. بیمارى تیروئید.
۸. بیمارى رینود (به مبحث پدیدهٔ رینود مراجعه کنید
۹. لوپوس اریتماتوز عمومى (نوعى بیمارى رماتیسمى – م
نقرس
نقرس نوع خاصى از التهاب مفصلى است که در اثر رسوب بلورهاى اسید اوریک در بافت‌هاى مفصلى و مایع مفصلى ایجاد مى‌شود. بلورهاى اسیداوریک لایه داخلى مفصل را تحریک مى‌کند و باعث درد، التهاب و تورم مى‌شود.
علت نقرس بالا رفتن اسید اوریک خون است. این پدیده نیز به نوبه خود یا به‌علت تولید بیش از حد اسیداوریک یا به‌طور غیرشایع به‌دلیل کاهش دفع اسیداوریک توسط کلیه‌ها ایجاد مى‌شود. در هر صورت تشکیل بلورهاى مفصلى باعث بروز التهاب مفصلى مى‌شود.
نقرس به‌طور عمده یک بیمارى ارثى است که بیشتر در مردان بین ۴۰ تا ۵۰ سال بروز مى‌کند. این عارضه معمولاً در یک مفصل ایجاد مى‌شود و به مرور زمان ممکن است به سایر مفاصل گسترش یابد. شایع‌ترین مفصل مبتلا در شست پا است. علائم بدون هشدار قبلى به‌ویژه در شب‌ها بروز مى‌کند. شروع بیمارى ممکن است توسط آسیب‌دیدگی، زیاده‌روى در خوردن غذا یا الکل، خستگی، فشارهاى روحی، یا به‌وسیله داروهائى مثل مُدِرها، انسولین، یا پنى‌سیلین، تسریع شود. این مشخصات در تصویر مشهور هوگارت (نقاش انگلیسى – م) از بیمار نقرسسى به شکل یک مرد چاق (که توانائى خرید گوشت قرمز و سایر غذاهاى پر از مادهٔ پورین را که اسید اوریک در بدن از آنها تولید مى‌شود، دارد) با پاى بسته شده با باند که روى بالش گذاشته شده است، و نمائى که از یک حکم عذاب‌آور بالاى سر او قرار دارد، ترسیم شده است.
حمله حاد نقرسس بسیار دردناک است. مفصل ملتهب است و پوست آن سفت، گرم و قرمز یا ارغوانى است. مفصل ممکن است به‌حدى دردناک باشد که حتى وزن یک ملافه نیز غیرقابل تحمل شود. سایر مفاصلى که گاهى درگیر مى‌شوند عبارتند از: مچ پا، زانو، مچ دست، و آرنج.
بروز درد ناگهانى اغلب باعث حدس تشخیص نقرس مى‌شود، اگرچه این بیمارى ممکن است با التهاب مفصل عفونى یا نقرسس کاذب اشتباه شود. پزشک انجام پرتونگارى و آزمایش‌هاى خونى را درخواست خواهد کرد. نشان دادن بلورهاى اسید اوریک در مایع مفصلى جنبهٔ تشخیصى دارد.
درمان
نقرس توسط داروهائى که پزشک تجویز مى‌کند و به دقت بر مصرف آنها نظارت دارد، به‌طور کاملاً مؤثرى درمان مى‌شود. حملهٔ حاد نقرس با داروى کلشى‌سین یا در صورت عدم تحمل نسبى آن با یک داروى ضدالتهاب غیراستروئیدى (به مبحث دردها و مسکن‌ها مراجعه کنید). براى مهار التهاب، درمان مى‌شود. در صورت درمان فوری، التهاب حاد مفصلى به سرعت بهبود مى‌یابد. درد مفصلى اغلب ظرف ۱۲ ساعت شروع به برطرف شدن مى‌کند و ممکن است ظرف ۳۶ تا ۴۸ ساعت کاملاً تسکین یابد.
اگرچه علائم نقرس با درمان به سرعت برطرف مى‌شوند، ولى معمولاً این بیمارى در همان مفصل یا مفاصل دیگر عود مى‌کند، مگر آنکه مصرف دارو به‌طور نامحدود ادامه یابد. داروهائى مثل پرونبسید در تسریع دفع اسید اوریک و آلوپورینول در کاهش تولید اسید اوریک مؤثر هستند. پزشک احتمالاً تلفیقى از این داروها را براى جلوگیرى از حملات بعدى بیمارى تجویز خواهد کرد. اکثر مبتلایان به نقرس لازم است براى تمام عمر دارو مصرف کنند.
رژیم غذائى
درمان نقرس به‌وسیلهٔ دارو به‌قدرى مؤثر است که معمولاً برقرارى رژیم غذائى تقریباً عادى امکان دارد. با این حال رعایت برخى موارد عاقلانه است:
۱. میزان بالاى اسید اوریک خون به مقدار زیادى خطر بروز سنگ‌هاى کلیوى اسیداوریکى را افزایش مى‌دهد. در واقع در صورت ابتلاء به نقرس احتمال بروز سنگ‌هاى کلیوى ۱۰۰۰ برابر بیشتر مى‌شود. در نتیجه شما باید مقادیر زیادى نوشابه‌هاى غیرالکلى مصرف کنید (حداقل حدود ۲ لیتر در روز). مى‌توانید قهوه و چاى بنوشید. مصرف بیش از حد الکل باعث تسریع بروز حملهٔ حاد نقرس مى‌شود.
۲. در صورت چاقى باید وزن خود را کاهش دهید (به جدول وزن مطلوب مراجعه کنید). با این حال وزن خود را به‌تدریج کم کنید چون گرسنگى و کاهش وزن ناگهانى مى‌تواند بروز نقرس حاد را تسریع کند. در مورد رژیم غذائى مناسب از پزشک نظرخواهى کنید.
۳. پرهیز از غذاهائى که حاوى مقادیر زیادى پورین هستند، ممکن است ضرورى باشد. غذاهاى رایجى که پورین زیادى دارند عبارتند از: جگر، صدف‌هاى خوراکی، قلوه، مغز، ماهى‌هاى کولی، ساردین، دل، گیاهان بنشنی، لوزالمعده، شاه‌ماهی، ماهى آزاد، سُس گوشت، غذاهاى دریائى و مارچوبه.
نقرس کاذب (بیمارى رسوب مواد بلورى)
نقرس کاذب نوع دیگرى از التهاب مفصلى است که شبیه نقرس است، با این تفاوت که شدت آن معمولاً کمتر است و در افراد بالاى ۶۰ سال ایجاد مى‌شود. در نقرس کاذب بلورهاى ایجاد شده در مفصل، کلسیم پیروفسفات دى‌هیدرات است. علت رسوب این بلورها مشخص نیست. در واقع این عارضه از سال ۱۹۶۲ به‌عنوان یک بیمارى مجزا نقرس شناخته شد. این عارضه با نشان دادن بلورهاى خاص درون مایعى که از مفصل ملتهب کشیده مى‌شود، تشخیص داده مى‌شود. شدت نقرس کاذب بسیار متغیر است. در برخى افراد این بیمارى ممکن است به شکل التهاب مفصلى حاد با گرمى و تورم دردناک در یک یا چند مفصل آغاز شود و چند روز طول بکشد. در سایرین علائم تنها به‌صورت درد مزمن و بدون تورم (شبیه التهاب استخوانى مفصلی، به مبحث التهاب مفصل مراجعه کنید)، بروز مى‌کند. سیر عادى بیمارى به‌صورت حملات عودکننده با دوره‌هائى از بهبودى نسبى است.
درمان
نقرس کاذب معمولاً ابتدا با آسپیرین یا یکى از داروهاى ضدالتهاب غیراستروئیدى (به مبحث دردها و مسکن‌ها مراجعه کنید)، درمان مى‌شود. کُلشى‌سین نیز مؤثر است، ولى عوارض جانبى آن از داروهاى ضدالتهاب غیراستروئیدى بیشتر است. علائم معمولاً ظرف ۱۰ تا ۱۳ روز برطرف مى‌شود. تصمیم‌گیرى براى ادامه مصرف منظم دارو به‌منظور پیشگیرى از حملات بعدى باید توسط پزشک انجام شود.
