در حال حاضر دانشجو هستم و می خواهم بدانم که چگونه می‌شود از فضیلت ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر بیشترین بهره را برد؟
بدون تردید موفقیت در هر کارى، مستلزم برنامه‌ریزی صحیح است و آن هنگامى میسّر است که:
۱. برنامه ناظر به اهدافى باشد که انسان در پیش روى دارد.
2. اهداف وقتى از شفافیت برخوردار مىشوند که فرصت پیش‌آمده یا امکانات فراهم‌شده به‌خوبی شناخته‌شده و ارزش‌گذاری گردد.
3. وقتى انسان ارزش یک فرصتى را بداند یا اهمیت یک نعمتى را درک کند، قدر آن را بهتر مىداند و بیشتر از آن بهره‌برداری مىکند. در مورد اهمیت و ارزش ماه رمضان همین بس که «شب قدر» در آن قرار دارد و ارزش این شب از هزار ماه بهتر است.
اگر بخواهیم به‌صورت یک فرمول ریاضى ارزش شب قدر را به‌صورت کمى بیان کنیم و با وقتهاى دیگر مقایسه کنیم، باید بگوییم نسبت هرلحظه از ماه مبارک رمضان با لحظات دیگر، مساوى با یک به (ده به توان سه) است. یکى از اهداف ماه مبارک رمضان، این است که از این فرصت سرنوشت‌ساز بیشترین بهره را ببریم. اگر بخواهیم به این هدف خود دست‌یابیم، باید براى لحظه‌لحظه آن حساب بازکنیم؛ حتى براى ساعاتى که در حال خواب یا استراحت هستیم.به‌طورکلی براى بهره‌برداری از ماه مبارک رمضان، هرکسی باید متناسب با موقعیت شغلى و وضعیت جسمانى و روانى خودش، برنامه‌ریزی کند. اکنون با توجه به اینکه دانشجو هستیم، مهمترین تکلیف و کارى که به عهده ما است دانش‌افزایی، تحصیل و تحقیق هست.
از نظر سنى نیز یک جوان هستیم و از لحاظ جسمانى و روانى نیز از سلامت نسبى برخورداریم، در این صورت باید وقت خود را به چند بخش تقسیم کنیم:
بخش اول
برنامه‌ریزی براى دانش‌افزایی و تحصیل در این قسمت باید ما به‌عنوان فردى که وظیفه و کار اصلى او تحصیل است، سعى کنیم با جدیت تمام و با تمرکز هر چه بیشتر درسمان را خوب مطالعه کنیم و تکالیف علمى خود را به‌خوبی انجام دهیم.بخش دوم
برنامه‌ریزی براى عبادت در ماه مبارک رمضان علاوه بر عبادتهاى معمول -که در طول سال همیشه باید انجام دهیم مانند نمازهاى یومیه- عبادات واجب و مستحب دیگرى نیز اضافه‌شده است؛ مانند خود روزه گرفتن که در سایر ماههاى سال بر ما واجب نیست، ولى در این ماه اینچنین است. انجام دادن اعمال مستحبى که در این ماه تأکید فراوانى بر آن شده است؛ مانند تلاوت قرآن، خواندن دعاهاى وارده و گفتن ذکر و خواب و استراحت. بخش سوم
خواب و استراحت لازمه استفاده بهینه از دو بخش گذشته، برای این است که خواب و استراحت انسان به مقدار کافى باید انجام شود. در غیر این صورت در دو بخش اول نیز موفق نخواهید بود. در ماه مبارک رمضان به دلیل جابهجایى اوقات غذا و تغییراتى دیگر تا حدودى چرخه خواب و استراحت نیز تغییر مىکند.
توصیه ما به شما این است که سعى کنید:
اولاً میزان خواب خود را خیلى تغییر ندهید و ثانیاً وقت آن را نیز خیلى به هم نزنید فقط باکمی تغییر در چرخه خواب برنامه خواب و استراحت خود را کما فى السابق ادامه دهید، مثلاً اگر هنگام سحر حدود یک ساعت براى سحرى خوردن و خواندن نماز شب و نماز صبح بیدار مىمانید، این مقدار از خواب را سعى کنید در روز جبران کنید؛ مثلاً بعد از نماز ظهر و عصر با توجه به اینکه ناهار از برنامه روزانه حذف‌شده است، همان وقت را به استراحت و خواب اختصاص دهید تا هم خواب شما جبران شود و هم بعدازظهر و مقدارى از شب را بتوانید بیدار بمانید و از وقتتان استفاده بهترى بکنید.
علاوه بر آنچه بیان شد رعایت نکات زیر به کیفیت استفاده از ماه مبارک رمضان مىافزاید:
۱. در شبانه‌روز چند نوبت قرآن تلاوت کنید، مثلاً پانزده دقیقه بعد از نماز صبح، پانزده دقیقه بعد از نماز ظهر، پانزده دقیقه شبها بعد از صرف افطارى.
2. ادعیه مأثوره را تقسیم کنید و آن‌ها را نیز در چند نوبت در شبانه‌روز بخوانید. روزها به همان مقدار دعایى که بین نماز یا بعد از نمازهاى یومیه خوانده مىشود، اکتفا کنید، ولى شبها کمى وقت بیشترى را صرف خواندن دعا کنید. اگر بعضى از دعاها طولانى است لازم نیست هر شب همه آن دعا را بخوانید.
3. براى استفاده بهینه از زمان در هنگام ایاب و ذهاب، ذکر بگویید.(البته ذکرهاى بدون صدا و آرام تا شائبه ریا به وجود نیاید) باید سعى کنید از مرحله ذکر زبانى به مرتبه ذکر قلبى و یاد واقعى خداوند برسید؛ به‌طوری‌که او را حاضر و ناظر بر خود بدانید.
4. سعى کنید دائم الوضو باشید و حتى قبل از خواب نیز وضو بگیرید و به بستر خواب بروید؛ زیرا در ماه مبارک رمضان خواب نیز عبادت است و نفس کشیدن نیز تسبیح به‌حساب مىآید.
5. از شب‌زنده‌داری و احیا -به‌ویژه در شب‌هایی که فرداى آن تعطیل هستند- غفلت نکنید. شاید یکى از مهمترین اعمال در ماه مبارک، شب‌زنده‌داری، تهجد، استغفار و نماز شب در نیمه‌شب‌ها است.
۶. حتماً در یکی از مجالس بیان احکام و معارف دینى و موعظه در مساجد یا حسینیهها شرکت کنید. بسیارى از علما و مجتهدان نیز مقید هستند به موعظه و ذکر مصیبتهاى گویندگان گوش فرا دهند تا دل‌وجان آدمى به‌واسطه شنیدن معارف دینى متذکر و نورانى گردد. به‌طورکلی شرکت در مجالس مذهبى، خود را در معرض نفحات و نسیمهاى رحمت الهى قرار دادن است که نقش مهمى در حفظ دین و معنویت انسان دارد.
7. از انجام دادن ورزشهاى سنگین در طول ماه رمضان اجتناب کنید و در این ماه سعى کنید ورزشهاى سبک و آرام (مانند پیاده‌روی یا نرمش) انجام دهید.
8. مواد مغذى به‌ویژه غذاهاى قندى و پروتئین دار را در رژیم غذایى خود بیشتر استفاده کنید؛ مانند خرما، لبنیات.
9. از پرخورى هنگام افطار و سحرى جداً پرهیز کنید؛ زیرا علاوه بر اینکه چرخه خواب شما را به هم خواهد زد، از سایر برنامههاى عبادى و درسى نیز بهره وافى را نخواهید برد.
10. از هدر دادن انرژى بىجا و بی‌مورد اجتناب کنید؛ به‌ویژه در روزها مثلاً از حرف زدنهاى بی‌مورد و تماشاى برنامههاى تلویزیونى غیرضرورى اجتناب کنید؛ به‌عبارت‌دیگر با سکوت بیشتر و فیلترگذاری روى گوشها و کنترل سایر حواس، از هدر دادن انرژى جلوگیرى کنید. با دعا از خداوند توفیق و هدایت در این راستا را بخواهیم.
