اشکال مشترک در مورد عدل و حکمت پروردگار، وجود بدبختیها و تیره روزی ها و به عبارت جامع تر مسأله شرور است. مسأله شرور را می توان تحت عنوان ظلم ایراد بر عدل الهی بشمار آورد و می توان تحت عنوان پدیده های بی هدف نقضی بر حکمت بالغه پروردگار تلقی کرد، و از اینرو است که یکی از موجبات گرایش به مادیگری نیز محسوب می گردد. مثلا وقتی تجهیزات دفاعی و حفاظتی موجودات زنده را در برابر خطرها، شاهدی بر نظم و حکمت الهی می گیریم فورا این سؤال مطرح می شود که اساسا چرا باید خطر وجود داشته باشد تا نیازی به سیستمهای دفاعی و حفاظتی باشد؟ چرا میکروبهای آسیب رسان وجود دارند تا لازم شود به وسیله گلبولهای سفید با آنها مبارزه شود؟ چرا درنده تیزدندان آفریده می شود تا احتیاجی به پای دونده و یا به شاخ و دیگر وسائل دفاع باشد؟ در جهان حیوانات از طرفی ترس و حس گریز از خطر در حیوانات ضعیف و شکار شدنی وجود دارد، و از طرف دیگر سبعیت و درنده خوئی در حیوانات نیرومند و شکار کننده قرار داده شده است. برای بشر این پرسش مطرح می شود که: چرا عامل هجوم و تجاوز وجود دارد تا لازم شود تجهیزات دفاعی از روی شعور و حساب بوجود آید؟
این پرسشها و اشکالات که حل آنها نیازمند به تجزیه و تحلیل های دقیق و عمیقی است، مانند یک گرداب مهیب، گروههائی را در خود فرو برده است. براستی در اینجا باید گفت:
در این ورطه کشتی فرو شد هزار *** که نامد از او تخته ای در کنار
فلسفه های ثنوی مادی، و فلسفه های بدبینانه، غالبا در این گرداب مهیب شکل گرفته اند.
