س ـ چرا دعاهای صحیفه سجادیه اکثراً با صلوات شروع یا ختم میشود؟
ج ـ در پاسخ این سؤال تذکر چند نکته لازم است:
1 . دعا ـ که مغز و حقیقت تمامی عبادات است ـ در صورتی به مرتبه استجابت خواهد رسید که شرایط صحت آن موجود و موانعش مفقود باشد. یکی از موانع مهم در اجابت دعا ادا نکردن حقوق کسانی است که به گردن دعا کننده حق دارند. بدیهی است تا زمانی که آن حقوق ادا نشود، دعا مستجاب نخواهد شد.
۲ . یکی از بزرگترین حقوقی که بر عهده همه مؤمنین ثابت و قطعی است،حق پیامبر اکرم(ص) و عترت پاک اوست (حق ولایت)؛ چون تمامی مؤمنین در پرتو هدایتها و زحمات طاقت فرسای آنان توانستهاند دین الهی را شناخته و معارف الهی را بیاموزند. از این رو، تا زمانی که حقوق آنان شناخته نگردد و در ادای آنها ـ به مقدار ممکن ـ سعی نشود، دعای انسان مستجاب نخواهد شد.
۳. یکی از راههایی که میتواند انسان را در ادای حقوق پیامبر اکرم(ص) و عترت او یاری دهد، دعا نمودن برای آنان است. از این رو، ائمه(ع) و اولیای الهی غالباً در آغاز دعاهایشان درود و تحیت بر پیامبر(ص) و اهلبیتش را از خداوند مسئلت میکردند. به همین سبب امام صادق(ع) در روایتی فرمود:کُلُّ دُعاءٍ یُدعَی اللّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ مَحجُوبٌ عَنِ السَّماءِ حَتّی یُصَلّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ (شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۹۲.)
هر دعایی که خداوند ـ عزوجل ـ بدان خوانده شود، از آسمان پوشیده خواهد ماند تا اینکه صلوات بر محمد و آلش فرستاده شود.
۴ . نکته مهم دیگری که در منابع دینی ذکر شده آن است که: دعایی که دعا کننده در حق پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) میکند قطعاً مستجاب میشود. از این رو، شایسته است انسان دعاهایش را همراه دعا بر پیامبر(ص) و اهل بیتش قرار دهد تا مجموعه آنها به منزله واحدی تلقّی شده و به درجه استجابت نزدیک گردد. بدیهی است در این صورت بعید است که خداوند قسمتی از دعا را مستجاب نموده و قسمتی دیگر را ردّ کند. در اینباره امام صادق(ع) میفرماید:
وقتی یکی از شما در پیشگاه خداوند دعا میکند، البته تقاضای خود را با صلوات بر پیامبر آغاز کند؛ چه آنکه درود بر پیامبر(ص) مقبول درگاه الهی است و خداوند چنین نمیکند که دعایی را که شامل چند مطلب است، قسمتی را بپذیرد و قسمت دیگر را رد کند. (گفتار فلسفی، شرح و تفسیر دعای مکارمالاخلاق، ج ۱، ص ۸ ـ ۹.)
