صفات منافق
امام صادق (ع) فرمود: منافق کسی است که به دوری از رحمت خداوند متعال رضایت داده، زیرا اعمال ظاهری‌اش را شبیه به آنچه در شریعت آمده است، به انجام می‌رساند، در حالی که در باطن دل در جای دیگر مشغول داشته و حق بندگی و عبادت را رعایت نکند و آن را به تمسخر گیرد. واهمه نداشتن از دروغ گویی و خیانت و وقاحت و ادعای بی مورد وچشم در پی هر چیز (حرام) داشتن و بی خردی و نشناختن راه درست و کمی حیا و کوچک شمردن گناهان و ضایع کردن بزرگان دین و خوار شمردن سختی‌ها و مصائب وارد شده بر دین و تکبر ورزیدن و مدح آنچه دوست می‌دارد و ستایش شدن را دوست داشته و حسادت و ترجیح دادن دنیا بر آخرت و شر بر خیر وسخن چینی و حب لهو و یاری اهل فسق و فجور و گناه کاران در گناهانشان و سرکشی و به گرد اعمال و افعال نیک و خیر نگشتن و کوچک شمردن اهل آن و نیک شمردن افعال زشت خویش و زشت شمردن افعال نیک دیگران، نشانه منافق است که امثال این امور بسیار است.
خداوند منافقان را در مواضع متعددی وصف فرموده است؛ چنان که می‌فرماید: (و از میان مردم کسی است که خدا را فقط بر یک حال [و بدون عمل] می‌پرستند. پس اگر خیری به او رسد، بدان اطمینان یابد و چون بلایی بدو رسد روی برتابد، در دنیا و آخرت زیان دیده است. این است همان زیان آشکار).
و در جای دیگر می‌فرماید: (بعضی از مردم می گویند: به خدا و روز قیامت ایمان آورده‌ایم، ولیکن بدان مؤمن نیستند. (به گمان خویش) خدا و رسولش ومؤمنان را فریب دهند، ولی جز خود کسی را فریب ندهند و خودشان نمی‌دانند. در دل‌هایشان مرض است، و خداوند بر آن مرض بیفزاید …).
پیامبر (ص) فرمود: منافق کسی است که چون وعده دهد، تخلف کند و چون عمل کند، زشتی کند و در سخن دروغ گوید و در امانت خیانت ورزد و چون بدو روزی داده شود، از باب بی خردی، آن را در موارد بیهوده هزینه کند و چون از روزی منع شود، درصدد فریب خلق خدا باشد. و نیز فرمود: کسی که ظاهرش با باطنش مخالف باشد، منافق است. حال، هر کسی و هر جایی و در هر زمانی و در هر مرتبه و مقامی که باشد، تفاوتی نکند.
