مسأله تحقیق و شناخت پیش از ازدواج از مسائل بسیار مهم و دارای نقش سرنوشت ساز برای خانوادههاست.چند نکته مهم
۱ـ در انتخاب همسر آیندهتان عجله نکنید بلکه تا مطمئن نشدهاید که ویژگیهای یک همسر خوب را دارد، اقدام نکنید.
۴ـ در امتیازبندی به افراد، بالاترین امتیاز را به اخلاق و ایمان و تقوای فرد بدهیم و بعد به موقعیت شغلی و میزان تحصیلات و موقعیت خانوادگی و زیبایی ظاهر و امثال آن.
۶ـ در تحقیق و شناخت از همسر آینده هرگز نباید به گفتگوهای مستقیم با طرف مقابل اکتفا کرد، زیرا معمولاً کشش و جاذبه جنس مخالف مانع از این میشود که افراد بتوانند درک صحیحی از یکدیگر داشته باشند. غیر از این که در این گونه ملاقاتها هر یک از طرفین سعی میکند بهترین تصویر را از خود نشان دهد و نقطه ضعفهایش را پنهان نماید. به همین جهت زود به نتیجه میرسند و یکدیگر را انتخاب میکنند.
۴- وقتی سخن از شناخت و تحقیق به میان میآید، هرگز نباید انتظار یافتن راهی را داشت که به طور کامل بتوان طرفمقابل را شناخت. چنین چیزی به سادگی ممکن نیست؛ چه بسا کسانی سالها با یکدیگر زندگی کرده و هنوز شناخت دقیقیاز هم ندارند. بنابراین باید در جست و جوی راهی بود که حداکثر اطلاعات لازم را در اختیار انسان قرار دهد.
۵- در این جست و جو، باید آسیبهای مسأله را به خوبی در نظر داشت، چه بسا برخی از راهها بتواند پاسخگوی بسیاری از پرسشها باشد، ولی در کنار آن مفاسد و ضررهای دیگری پدید آید. بنابراین باید راهی را پیمود که کمترینپیامدهای ناگوار را در بر داشته باشد.
۶- راههایی که معمولا پیشنهاد میشود، اتکای زیادی به شخص عامل و چگونگی به کارگیری آن نیز دارد؛ یعنی، چهبسا شیوه واحدی را دو نفر به کار گیرند و یکی بر اثر هوش و فراست و کار بست صحیح آن، بتواند بهترین نتایج را به دستآورد؛ ولی دیگری به نتایج لازم و کافی نرسد.
۷- به کارگیری راههای پیشنهادی لزوما به معنای تضمین زندگی سالم در آینده نیست، بلکه به معنای آن است که دقتدر به کارگیری آنها، موجب کاسته شدن اختلافات خانوادگی ناشی از عدم شناخت میشود. بنابراین در این مسائل نبایدانتظار همه یا هیچ داشت؛ یعنی، نمیتوان در جست و جوی چیزی بود که بدون استثنا نتیجه بخش باشد و اگر چنیننتیجهای نداد بگوییم پس دیگر هیچ؟!
بهترین راه تحقیق
بهترین راهی که میتوان پیشنهاد کرد، روش ترکیبی «مشاوره» به اضافه «رابطه کنترل شده و هنجاری»است. این روش دوگانه به طور سنتی در جامعه ما معمول بوده است و امروزه نیز با گسترش و سازمان یافتگی بخش اول،باید آن را تکمیل کرد.
توضیح آنکه: به طور سنتی ازدواج در ایران چنین بوده که نزدیکترین افراد خواستگار، برای یافتن همسر به وی مدد رسانده و در یافتن شخص و معرفی به وی و بیان خصوصیات، او را مدد رسانده و به رایزنی میپرداختهاند. این امر معمولادر ازدواجهای فامیلی و منطقهای و در محیطهای کوچک که فرد مورد نظر برای نزدیکان خواستگار شناخته شده میباشند، بسیار روش خوبی است، ولی با توجه به گسترش شهرها، ازدیاد جمعیت و یا ازدواج با افراد دوردست و از شهر و دیاریدیگر، عوامل فوق نمیتوانند کارآیی لازم را داشته باشند.
مرحله دوم که رابطه کنترل شده و هنجاری است، همان گونه که از دیر زمان در جامعه ما معمول بوده، میتواند هم اکنوننیز ادامه یابد؛ یعنی، پس از بررسیهای لازم، طرفین مدتی نامزد پیش از عقد میشوند و تا مدتی به طور محدود و حسابشده و با آگاهی و نظارت خانواده دو طرف، رفت و آمدهایی آغاز میشود. در این مدت شخص میتواند بررسیهایدقیقتری به عمل آورد و آگاهیهای افزونتری کسب نماید و خود را برای ازدواج آماده سازد و یا اگر خدای نخواسته طرفمقابل را مناسب ندید ترک ازدواج نماید.
افزون بر آنچه ذکر شد راههایی برای چگونگی تحقیق و شناخت در امر ازدواج پیشنهاد میشود.
راهها و چگونگی تحقیق
۱. بررسی خصوصیات خویشان نزدیک شخص
برخی از ویژگیها و صفات مانند، شرافت خانوادگی در یک فامیل و خانواده گسترده و همگانی است. این معیار، راهنما و راهگشای خوبی در امر تحقیق است. میتوان با بررسی ویژگیهای خویشان، به این نتیجه رسید که این صفت در فرد مورد نظر نیز وجود دارد.
البته در مواردی استثناء نیز وجود دارد.
۲. تحقیق از نزدیکان او
بستگان “شخص” از روحیات، اخلاق و کردار “او” باخبرند. میتوان از آنان درباره “فرد مورد نظر” تحقیق کرد. البته باید متوجه بود که خویشان، مصلحت کاری نکنند.
۳. تحقیق از دوستان نزدیک او: همکلاسان، همکاران و دوستان نزدیک که مدت با او در تماس و معاشرت و دوستی بودهاند، موارد خوبی برای تحقیقند.
۴. تحقیق از معلّمها و مدیران او: این افراد ممکن است مطالبی درباره “شخص مورد نظر” بدانند که حتی خویشان و دوستان نزدیکش هم ندانند. معمولاً راه برای تحقیق از دو راه پیش بهتر است.
۵. فرستادن پیک: با ارسال پیکهای عاقل، خیرخواه، امین و دارای تجربه، تا حدود زیادی میتوان از وضع زندگی و حرفهایی که میزنند به حالات فرد مورد نظر و خانوادهاش پی برد.
۶. صحبت با فرد مورد نظر: پس از پیمودن مراحل پیشین با اجازه خانواده و در حضور آنان میتوان در جلسهای از آرمانها، هدفها و خواستههای همسر آگاه شد و پی به ایمان و اعتقادش برد.چه سؤالاتی مطرح کنیم؟
میتوان در تحقیق از افراد فوق سؤالات زیر را پرسید.
۱- اخلاق فرد مورد نظردر منزل و بیرون، با خانواده ،دوستان، اقوام، مربیان و…
۲- میزان آداب معاشرت او با دیگران(اجتماعی است یا منزوی)
۳- در زندگی چه چیزی برایش اهمیت ویژه دارد؟ خانواده،دوستان، تلویزیون، ورزش، تماشای فوتبال یا…؟
۴- آیا عصبانی میشود؟ و در این حالت چه عکس العملی نشان میدهد، آیا خونسرد و قابل کنترل است یا تندخو و اهل داد و فریاد؟
۵- در امور بیشتر با چه کسی مشورت میکند یعنی از نظر اوبزرگ خانواده کیست و آیا این تفکر با تفکر سایر اعضای خانواده و فامیل هماهنگ است و اگر نیست،علت آن چیست؟
۶- همچنین میتوان از نظر او درباره زندگی مطلع شد، حتی میتوان از خود او پرسید که آیا اهل میهمانی هست یا نه؟ به چه میزان. آیا اهل شلوغی است یا خلوت؟ چقدر با دوستان خود ارتباط دارد و بعد از ازدواج چه مقدار از آن حفظ میشود و آیا آن مقدار به زندگی مشترک آسیب میرساند یا خیر؟آیا اهل تجملات است یا به زندگی ساده معتقد است؟ البته لازم است تعریفی روشن از زندگی ساده ارائه دهد.
۷- از همه مهمتر از اهتمام او به مسائل مذهبی جویا شد، آیا در میهمانیها رعایت محرم و نامحرم را میکند یا دختر خاله برای او مثل خواهر است؟آیاپرداختن به نماز،روزه و سایر عبادات فردی و اجتماعی برایش مهم است؟آیا اهل موسیقی یا فیلمهای حرام هست یا نه یا به قول بعضی تفریحی میبیند و میشنود؟و…
«جوانان و انتخاب همسر» علی اکبر مظاهری.