۱. نسبت به همسر خود نگرشی مطلوب و متعالی داشته باشید و او را امانت الهی بدانید و در حفظ و نگهداری این ودیعه الهی تلاش کنید.
۲. به همسر خود احترام کنید و با وی محترمانه صحبت کنید و در ارتباط با او از عواطف سرشار و محبت بسیار دریغ نورزید.
۳. حقوق متقابل خود و هسمر خود را بشناسید و در ایفای حقوق وی تلاش نمائید.
۴. باور کنید که پدر و مادر کانون منظومه خانوادگی هستند که تشعشعات عاطفی خود را در محیط خانواده می پراکنند و حیات عاطفی را رونق می بخشند.
۵. باور کنید که پدران و مادران پایه گزاران شخصیت فرزندان و معماران خوشبختی آنان هستند بنابر این در تقویت روابط خود هر چند بیشتر تلاش کنید.
۶. همسر خود را فردی با ارزش و برخوردار از کرامت انسانی بدانید.
۷. همسر خود را فردی مستعد کمال، پیشرفت و تحول بپندارید.
۸. به پیشرفت و ترقی و رشد شخصیت همسر خود علاقمند باشید و زمینه را برای تحقق این امر فراهم نمائید و از این طریق کانون خانواده را از زوال و فرسایش تدریجی مصون سازید و عرصه زندگی را برای نو آوری ها بگشایید.
۹. زمینه را برای پرورش احساسات مثبت و عواطف سازنده نسبت. به همسر خود فراهم سازید و از داد و ستد عاطفی به سه شیوه قلبی، کلامی و عملی استفاده کنید و لذا به همسر و شریک زندگی خود ابراز محبت کنید همسر خود را قلباً دوست بدارید و با زبان این امر را ثابت نمایید.
۱۰. محبت خود را به همسرتان به صورت عملی نیز نشان دهید و لذا سعی نمائید در روز تولد او، یا روز ازدواج او و یا مناسبت های دیگر به او هدیه دهید و از این طریق محبت خود را ابراز نمائید.
۱۱. سعی کنید فهرستی از قابلیت ها، صفات مثبت همسر خود را در نظر بگیرید و به موارد مثبت وجود و شخصیت او کاملا توجه کنید و در مناسبات با او به این قابلیت ها اشاره نمائید و از صفات برجسته و مثبت او تعریف کنید و از این طریق فضای خانواده و گفتگو را به فضایی گرم و صمیمی و آکنده از روحیه مثبت تبدیل نمائید.
۱۲. به جنبه های مشترک فکری و روحی خود و همسرتان توجه کنید و سعی کنید، خصایص مثبت، سازنده هر دو به تدریج بیشتر شود و از طریق خود آگاهی، خود سنجی به خود سازی برسید و صفات برجسته انسانی را در وجود خود و همسرتان تقویت نمائید.
۱۳. سعی کنید با همسرتان تفاهم داشته و رابطه حسنه داشته باشید. این تفاهم می تواند در حضور دیگران و یا در فضای خلوت زندگی صورت پذیرد. این امر مستلزم بهره گیری از «هنر خوب شنیدن و خوب گوش دادن است». لذا سعی کنید در هنگام گفتگوی با همسرتان، به دقت به گفتار او توجه کنید و اجازه دهید که مطالب خود را کاملا بیان کند.
۱۴. باور کنید که همسرتان انسانی است منحصر به فرد و واجد ویژگی های شخصیتی مثبت و منفی. لذا از مقایسه او با دیگران به شدت بپرهیزید. سعی کنید او را با گذشته اش مقایسه کنید و تغییرات رفتاری و پیشرفت فکری و اخلاقی وی را تحسین نمائید.
۱۵. سعی کنید حالات و روحایت همسر خود را بشناسید و فهرستی از آرزوها و علائق وی تهیه کنید و از انتظارات او آگاه شوید. سپس به تأمین خواسته ها و علایق منطقی و اصولی وی خود را ملزم نمائید.
۱۶. سعی کنید حریم یکدیگر را مراعات کنید و از جر و بحث با هم خود داری کنید و مطالب بیجا را با سکوت خود و یا ارائه پیشنهاد مناسب به گفتگوهای سازنده و ثمر بخش تبدیل کنید.
۱۷. باور کنید که هر کلمه و گفتار شما، در بردارنده بار عاطفی و روانی است که بر وجود شنونده تأثیر مثبت و منفی دارد لذا سعی کنید از زبان گرم، نرم، ملایم، توأم با احترام و محبت استفاده کنید و کلمات «بفرمائید، بنشین و …» سه پیام است که هر کدام اثری خاص در ارتباط با دیگران دارند. کوشش کنید از کلمات موهن، ملالت آور، تحریک آمیز، هرگز استفاده نکنید.
۱۸. سعی کنید برای نیل به تفاهم و مناسبات بیشتر با همسرتان از صداقت و راستی استفاده کنید. باور کنید که رمز خوشبختی و توفیق بسیاری از خانواده ها، صادقانه بودن آن ها و بهره گیری از این صفت برجسته انسانی بوده است.
۱۹. به مدیریت کانون خانواده اهمیت دهید و سعی کنید در تصمیم گیری و هدایت زندگی از هماهنگی لازم برخوردار شوید و حدود وظایف هر یک از اعضای خانواده را مشخص نمائید و در برخورد با مسایل زندگی سیاستی هماهنگ اتخاذ نمائید.
۲۰. به موجب قانون مدنی کشور ما مدیریت و مسئولیت نهایی در خانه با مرد است این امر را در اداره امور خانه بپذیرید و در امور داخلی خانه زن و شوهر باید در کنار یکدیگر قرار گرفته و در برنامه ریزی های زندگی حقی برای همسرتان قائل شوید.
۲۱. برای بقاء، تداوم و تعالی خانواده و دست یابی به کاخ سعادت زندگی، مصلحت زندگی را بر منفعت شخصی ترجیح دهید و سعی کنید خواسته های فردی خود را در راه تحقق اهداف زندگی و زناشوئی نادیده بگیرید و هر جا که مصلحت بزرگتری مطرح است انعطاف پذیری بیشتری نشان دهید.
۲۲. از لجاجت و رقابت ناسالم با همسرتان جداً پرهیز کنید. و جای آن را به یکدلی، یکرنگی، صمیمیت و رفاقت بدهید. باور کنید یکی از مهمترین عوامل تزلزل در بنای خانواده و آغاز نابسامانی و مشکلات خانوادگی لج بازی دو همسر با هم و عدم پذیرش یکدیگر می باشد. سعی کنید همسرتان را آن گونه که هست بپذیرید و رابطه خود را با پایه دوستی و محبت تنظیم کنید.
۲۳. سعی کنید در صدد تملک کامل همسرتان نباشید و از مرز تعادل خارج نشوید.
۲۴. به اصل تفاوت های فردی معتقد باشید و باور کنید که زن و شوهر دو موجودند که از نظر هوش و استعداد و علایق و خصایص جسمانی و اخلاقی تفاوت هایی دارند. سعی کنید حد اکثر توافق بین خصایص شما و همسرتان به تدریج بر قرار گردد و وجود یکدیگر را مکمل و متمم هم بدانید و به تکامل هم کمک کنید.
۲۵. سعی کنید خود را برتر و بالاتر از همسرتان احساس نکنید و او را شریک زندگی بدانید و به این نکته توجه کنید که درجات تحصیلی، موقعیت اجتماعی، وضعیت سنی، امکانات مالی شما، باید بر میزان فروتنی و خضوعتان بیفزاید. بخصوص زمانی که در پیشرفت های تحصیلی و موقعیت های مادی شما همسرتان نقش اساسی داشته است.
۲۶. به اصل مشارکت در زندگی خانوادگی معتقد باشید و سعی کنید تمام کارها را تنها خودتان انجام ندهید بلکه از همسرتان و فرزندان خود کمک بگیرید. باور کنید که در ازدواج و تشکیل خانواده مرد و زن عالی ترین سرمایه های وجود خود یعنی روح و قلب و عواطف و آرزوها و احساسات و امکانات خود را به مشارکت گذاشته و با قبول همفکری، همیاری، مددکاری و تعهدات گوناگون، بهترین جلوه مشارکت را ارائه کرده اند. به این نکته اهمیت دهید که امروزه مدیر موفق مدیری است که به قابلیت ها و قدرت های اعضای خانواده خود بهای لازم داده و شرایط را برای بروز و ظهور این توانمندی های خدادادی مساعد می نماید.
لذا با مشارکت با هم فضای خانه را به فضایی بالنده و ثمربخش مبدل سازید.
۲۷. سعی کنید شرایط کاری و شغلی، موقعیت اجتماعی، اقتصادی، وضع جسمانی و روانی و سنی همسرتان را به خوبی بشناسید و به تناسب این خصایص از یاری به او در داخل و خارج از خانه دریغ نورزید و در شرایط ویژه نظیر بیماری همسر، بارداری یا تولد فرزند، مسافرت و یا مأموریت شوهر، تعداد زیاد اولاد، تحصیل زن یا مرد و … به کمک هم بشتابید و به سهولت امور زندگی و شادی و شادکامی و رفاه هم کمک نمائید.
۲۸. همیشه به همسرتان متذکر شوید که کار او به ویژه در خانه برای شما با ارزش است لذا سعی کنید کار مرد و زن خانه را که ارزش و کار بیرون از خانه را با ارزش تلقی نکنید. این امر در تقویت روحیه و مبانی خانواده تأثیر زیادی دارد.
۲۹. اگر به دلیل کار زیاد و تعهدات بیرون از منزل قادر نیستید. عملاً به همسرتان کمک کنید، علاقه خود را به کمک و همکاری با او ابراز نمائید و از حمایت خود، وی را مطمئن سازید.
۳۰. در مدیریت خود از مرد سالاری و زن سالاری خود داری کنید و برای داشتن یک خانواده متعادل از حق سالاری پیروی کنید و به گفتار امام باقر ـ علیه السلام ـ که می فرماید: «حق را بگویید، گرچه بر علیه خودتان باشد» کاملا توجه نمائید. در مدیریت خانه، مرد یا زن هیچ کدام نباید نظرات و سلیقه های خود را بر دیگری تحمیل نمایند و لذا باید کلام حق و منطق صحیح را چه از جانب مرد و چه از جانب زن باشد بپذیرید.
۳۱. سعی کنید در زندگی دهن بین نباشید و به هنگام اظهار نظر و دلداری درباره هر کس و هر پیام به کسب اطلاعات مستند بپردازید. این امر موجب می شود که قضاوتی صحیح، مستقل و منطقی داشته باشید و در داوری اشتباه شما به حداقل برسد.
۳۲. برای تعادل در زندگی و کامیابی هر چه بیشتر، از خوش خلقی و گشاده رویی و چهره ای پرنشاط استفاده کنید و کوشش کنید که با شیوه های گوناگون گرد غبار افسردگی را از چهره همسرتان بزدایید. هرگز اجازه ندهید افکار مأیوس کننده و منفی بر وجود اعضای خانواده شما سایه افکند و ریشه های شادکامی و شادابی شما را از بین ببرد.
۳۳. نارسائی ها و رنج های گذشته خود و یا همسرتان را مرتباً به یاد نیاورید و مطرح نکنید. سعی کنید نسبت به آینده خوش بین باشید و از لحظه های موجود حد اکثر استفاده کنید.
۳۴. سعی کنید از تجارب و خاطرات تلخ زندگی دیگران عبرت بگیرید و از تجارب مطبوع اطرافیان و دوستان و خانواده های موفق حداکثر استفاده کنید. مطمئن باشید این امر بر نشاط و شادابی و شادکامی زندگی شما خواهد افزود.
۳۵. به منظور جلوگیری از تزلزل خانواده و آسیب های احتمال توقعات و انتظارات شما از همسرتان باید مناسب با امکانات و توامندی وی باشد. مطمئن باشید که همخوانی خواسته ها و انتظارات منطقی شما روح تفاهم و همدلی و شادابی زندگی را افزون می کند. لذا سعی کنید از چشم و هم چشمی با دیگران بپرهیزید و دامنه خواسته های را گسترده نسازید.
۳۶. برای دستیابی به یک زندگی سالم و متعادل از بزرگواری و گذشت نسبت به یکدیگر برخوردار شوید. نادیده گرفتن مسایل جزئی، عفو و تغافل نسبت به بعضی از گفته ها رفتار ها و نادیده گرفتن بعضی از اشتباهات و بهره گیری از سعه صدر و بزرگ منشی در زندگی خانوادگی از رموز اساسی تحکیم بنیاد خانواده و از عوامل موثر در زندگی مشترک همسران است.
۳۷. از موشکافی عیوب و عیب جویی همسرتان و به رخ کشیدن آن ها بپرهیزد و عیب پوشی را سرلوحه مناسبات با همسر خود قرار دهید. این امر دست یابی به امنیت روحی و آرامش روانی را در کانون خانواده ممکن می سازد.
۳۸. در صورتی که مایلید از انتقاد سازنده در مورد رفتار همسرتان استفاده کنید سعی کنید با ذکر یکی از جنبه های مثبت او زمینه را برای ایجاد و نقد سازنده خود و پذیرش آن مساعد سازید.
۳۹. برای نگهداری حریم خانوادگی و روابط صحیح انسانی و تقویت امنیت و تفاهم در زندگی سعی کنید اسرار و رازهای درونی خانواده را نزد دیگران بازگو مکنید و از این طریق اعتماد همسرتان را به خود جلب کنید.
۴۰. سعی کنید در ارتباط و گفتگو با همسرتان از لحن سخن آمرانه و تحکمی خود داری ورزید و نظریات خود را درباره بهبود زندگی و برخورد مناسب با فرزندان با دیگران به صورت پیشنهاد به همسرتان مطرح نمایید. این امر پذیرش نظر شما را میسر می سازد.
۴۱. سعی کنید از طریق مطالعه کتاب های مختلف، شرکت در مجالس مذهبی، اخلاقی و علمی و تفکر در زندگی خانواده های موفق و رمز توفیق آنان، اطلاعات خود، همسر و فرزندانتان را افزایش دهید و از طریق تقویت اعتماد به نفس و بهره گیری از تجارب ارزنده دیگران، خود و افراد خانواده را برای برخورد منطقی با مشکلات زندگی آماده سازید.
۴۲. در اثنای گفتگو با همسرتان، آرامش خود را کاملاً حفظ کنید. سعی کنید عصبانی نشوید و در صورت پدید آمدن این حالت از ادامه بحث خود داری کنید.
۴۳. هنگامی که عصبانی هستید. این گفتار علی ـ علیه السلام ـ را مد نظر قرار داده و اجرا کنید.
۴۴. سعی کنید نگرانی ها و افکار منفی مربوط به محیط کار خود را به محیط منزل منتقل نکنید و از این طریق آرامش و فضای گرم خانه را به هم نزنید.
۴۵. برای ایجاد و با تقویت روحیه همسرتان و رفع پاره ای از مشکلات و نگرانی های زندگی به تغییر برخی از شرایط حاکم بر خانواده و ارائه برنامه های متنوع اقدام نمائید. باور کنید مردان و زنانی از هنر و علم و تجربه مدیریت برخوردار هستند که از فرصت های بدست آمده در زندگی حداکثر استفاده معقولانه می کنند و شرایط را برای زندگی بهتر مساعد می سازند. لذا سعی کنید آینده و حوادثی که شاید هرگز روی ندهد شادکامی زندگی کنونی شما را بر هم نزدند و شما را دچار نگرانی و پیری زود رس نسازد.
۴۶. در برنامه های زندگی خود زمانی را برای گفتگو و ابراز محبت و تبادل نظر با همسرتان اختصاص دهید و این امر را در اولویت امور خود قرار دهید. سعی کنید اشتغال زیاد و یا وجود فرزندان و بستگان و دوستان شما را از توجه به این امر مهم باز ندارد.
۴۷. فلسفه زندگی خود را بر خوش بینی قرار دهید و با این نگرش سلامت عواطف و نشاط زندگی خود را تضمین نمایید.
۴۸. در زندگی خانوادگی به برنامه ریزی معتقد شوید و باور کنید که با داشتن برنامه و التزام به اجرای آن ها می توانید مشکلات زندگی خود را کاهش دهید و از قوای حیاتی خود و سایر اعضای خانواده به خوبی استفاده نمایید.
۴۹. در تمام مراحل زندگی و در ارتباط با زندگی خانوادگی خداوند را در نظر بگیرید و در گفتار و برخورد و رفتار خود با همسرتان و سایر اعضای خانواده نیت خود را خالص گردانید.
تو نیکی می کن و در دجله انداز که ایزد در بیابانت دهد باز
احمد صافی
