لقمه حلال در تربیت فرزندان

مردان، نان آور خانه بوده و درآمد آنان در سعادت و شقاوت اهل خانه تأثیرگذار است و می تواند در آینده فرزندان نقش آفرینی کند. موضوع کسب حلال، موضوع دامنه دار و مهمی است که در اینجا به فراخور کتاب و به صورت گذرا به این بحث اشاره می نماییم.
از نظر دین، مسلم است که غذا علاوه بر اینکه در جسم انسان اثر می گذارد و موجب حفظ و تقویت آن می گردد، در روح انسان نیز اثر می گذارد. همان گونه که غذای سمی جسم انسان را مسموم می کند، غذای حرام ، روح انسان را آلوده می نماید. امروزه، هیچ یک از دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی دنیا، سخنی از تاثیر لقمه حلال و حرام در تربیت و روح انسان مطرح نمی کنند و دانشمندان شرق و غرب از تاثیر تغذیه بر تربیت غافلند.
قرآن کریم می فرماید: «باید انسان به غذای خود بنگرد.» (عبس، ۲۴) و یکی از مسائلی که در غذا باید مورد توجه و دقت قرار گیرد، اینکه آیا از حلال است یا حرام . از منظر قرآن کریم، دو اصل مهم، نباید فراموش شود: حلال بودن، طیب و پاکیزه بودن: «ای پیامبران ! از غذاهای پاکیزه (و پسندیده) بخورید و کار نیکو انجام دهید، همانا من به آنچه انجام می دهید آگاهم .» (مومنون ، ۵۱) امام صادق (ع) ذیل این آیه فرمود: مراد از طیب، حلال بودن است. و از آیه شریفه برمی آید که عفت در شکم، با تقوا در عمل، مقارن هستند. توفیق عمل صالح، در سایه تغذیه حلال و طیب است.
وارستگان مومن هر غذایی را نمی خورند، نوع غذا، مقدار آن و پاک و حلال بودن آن برایشان مهم است؛ آن گونه که قرآن کریم در خصوص اصحاب کهف بیان نموده است: «تا ببیند کدام یک غذای پاکیزه تری دارد، پس غذایی از آن برایتان بیاورد.» (کهف،۱۹)
در مقابل، قرآن کریم، کفار را در بهره گیری از دنیا به چارپایان تشبیه نموده است: «و کسانی که کفر ورزیدند (از زندگی دنیا) بهره می گیرند و همانند چهارپایان می خورند و (سرانجام،) آتش جایگاه آنهاست.» (محمد،۱۲) یکی از وجوه این تشبیه، این است که حیوانات، سرچشمه غذا را که از حلال است یا حرام نمی دانند. بعضی انسان ها نیز فکر حلال و حرام نیستند و به گفته قرآن، همین که به ارث و مال بی زحمتی رسیدند، بدون توجه به حقوق دیگران در آن تصرف می کنند: (فجر، ۱۹)
از بزرگترین خطراتی که انسان را تهدید می کند، حرام خواری است که قرآن کریم به شدت هشدار داده است:
«و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید، و برای خوردن قسمتی از مال مردم بر اساس گناه، (قسمتی از آن را به قاضیان ندهید، در حالی که می دانید.» (بقره، ۱۸۸)
«کسانی که اموال یتیمان را از روی ظلم و ستم می خورند، همانا آتش می خورند و بزودی در آتش سوزان میسوزند.» (نساء، ۱۰)
با توجه به آثار ویرانگر غذای حرام در زندگی انسان، در روایات نیز به صورت مؤکد به کسب حلال امرو از غذای حرام نهی شده است. در اینجا به عنوان نمونه به ذکر چند روایت می پردازیم:
رسول اکرم (ص) فرمودند: سه امر است که در مورد آن بعد از خودم نسبت به امتم میترسم: «گمراهی بعد از شناخت و گمراهی آشوب ها و شهوت ( خواست ناصحیح) شکم و زیرشکم.» 
امام باقر(ع) می فرماید: «هیچ عبادتی بهتر از نگهداشتن شکم از مال حرام و پاکدامنی نیست.»
و فرمودند: «همه گناهان سنگین و بزرگ هستند، و سنگین ترین آنها گناهی است که گوشت و خون بر اثر آن بروید.»
و فرمودند: «هرگاه شخصی از راه حرام، مال کسب کند، حج و عمره و صله رحم او پذیرفته (درگاه حق نمی شود.)»
امام سجاد (ع) می فرماید: «حق شکم تو آن است که آن را ظرف حرام قرار ندهی.»
و نیز فرمودند: «هیچ چیزی بعد از شناخت خدا در پیشگاه او بهتر از کنترل شکم و شهوت (از حرام) نیست.»
حضرت موسی (ع) شخصی را دید که سخت گریه و التماس میکند و دستهایش را به سوی آسمان بلند کرده و با کمال خشوع و تضرع دعا می نماید. از جانب خدا به موسی (ع) وحی شد: هر چه بخود بپیچد، دعایش به استجابت نمی رسد: «زیرا در شکم او حرام وجود دارد و بر پشت او و در خانه او حرام قرار دارد.»
شخصی به رسول خدا تو عرض کرد: دوست دارم دعایم به استجابت برسد. رسول اکرم فرمودند: «غذای خود را پاک کن و غذای حرام را وارد شکم خود نکن.» امام حسین (ع) در روز عاشورا چندین بار برای لشکر دشمن سخنرانی و موعظه کرد و چون اثری ندید، فرمود: «اینکه حرف حق در شما اثری نمی کند، به خاطر آن است که شکم شما از مال حرام پرشده است.»