مال فراوان، ابزار شیطان
قالَ الشّیطانُ لَعَنهُ اللَّهُ: لَن یَسلَمَ مِنّی صاحِبُ المالِ من احدی ثلاثٍ أغدو علَیهِ بهِنَّ وأرُوحُ: أخذُهُ مِن غیرِ حِلِّهِ، وانفاقُهُ فی غیرِ حَقِّهِ، واُحَبِّبُهُ الَیهِ فیَمنَعُهُ مِن حَقِّهِ.(۱۲/۵۷۱۸؛ الترغیب والترهیب: ۴/۱۸۲)
شیطان، که خدایش لعنت کند، گفت: شخص دارا در یکی از سه مورد از چنگ من نخواهد رست و صبح و شب با این سهپیش او میروم: به دست آوردن مال از راه غیر حلال، خرج کردن نابجای آن و این که مال را محبوب او میگردانم و در نتیجه، حقّ و حقوق آن را نمی پردازد.
مال صالح و درست
نِعمَ المالُ الصّالِحُ للرّجُلِ الصّالِحِ.(۱۲/۵۷۲۰؛ تنبیه الخواطر: ۱/۱۵۸)
چه نیکوست، مال درست برای مرد درست.
ثروت زیاد، سخت ترین آزمون الهی
ما أخشی علَیکُمُ الفَقرَ، ولکنّی أخشی علَیکُمُ التَّکاثُرَ.(۱۲/۵۷۲۴؛ کنزالعمال: ۶۱۳۹)
من از فقر بر شما نمیترسم، بلکه از فزونخواهی و تفاخر به زیاد داشتن برای شما نگرانم.
فقر آور بودن مال ناروا
مَن کَسَبَ مالاً مِن غیرِ حِلِّهِ أفقَرَهُ اللَّهُ.(۱۲/۵۷۳۶؛ امالی طوسی: ۱۸۲)
هر کس مالی را به ناروا کسب کند، خداوند او را فقیر گرداند.
نتیجه بیمبالاتی در کسب مال
مَن لَم یُبالِ مِن أینَ اکتَسَبَ المالَ لَم یُبالِ اللَّهُ مِن أینَ أدخَلَهُ النّارَ. (۱۲/۵۷۳۸؛ بحار: ۱۰۳/۱۳)
هرکس باکی نداشته باشد که از کجا کسب مال کند، خداوند باکی نداشته باشد که از کجا به دوزخش بَرَد!