مردانی که در محشر رسوا میشوند

وظایف شوهر نسبت به زن(۱)
پیوند زناشویی و زندگی مشترک از شیرین‏ترین پیوندها در روابط انسان‏هاست و «خانواده» کانونی است برای امنیت، آرامش، مودّت و آسایش هر زن و مرد.
برخورداری از همسر خوب و شایسته در زندگی ، یکی از نعمت‏های بزرگ است که خداوند متعال به بندگان خویش عنایت می‏کند و برای اکتساب چنین نعمتی، تعالیم عالیه اسلام علاوه بر آن که ملاک‏ها و معیارها را در «انتخاب همسر» بیان می نماید ،دارای رهنمودها و دستوراتی است که بدون شک باید بر روابط خانوادگی هر فرد مسلمان حاکم باشد. و شک نیست کسانی که در زندگی زناشویی جویای سعادت، نشاط، شادابی، طراوت، معنویت و خوشبختی هستند، هم در «انتخاب همسر» و هم در «نحوه تنظیم روابط خانوادگی» بایستی به این تعالیم ارزشمند تاسی کنند.
رابطه زن و شوهر
رابطه زن و شوهر، رابطه عاشق و معشوق، رابطه تن و تن‏پوش، رابطه همرهان طریق کمال و معناگر محبّت و ایثار است.
زن، مرادش را در حسن رابطه با شوهر، می‏یابد و شوهر آرامش را در گرو وجود زن می‏داند.
در این رابطه صمیمی درون خانوادگی، هر یک از زن و شوهر و سایر اعضای خانواده وظایفی نسبت به یکدیگر دارند که علاوه بر این فصل، در فصل‏های بعدی به آنها اشاره خواهد شد.
وظایف مرد نسبت به زن
1- سرپرستی:
خداوند حکیم در قرآن کریم می‏فرمایند:
«مردان، سرپرست و نگهبان زنانند… .»
واگذاری مسوولیت و مدیریت نهایی خانواده به مرد، به معنی برخورداری از قدرت تصمیم‏گیری در مسائل کلی و اساسی خانواده است، نه ترجیح و مزیّت و اعمال قدرت و زور و سوء استفاده از اختیار و مرد سالاری. لذا مردان باید در مدیریت خانواده به تصمیم‏گیری عاقلانه بپردازند و اداره خانواده را بر محور عقل و منطق استوار سازند و به طور جدی از هوی و هوس بپرهیزند.
«زن» و «شوهر» دو رکن اساسی خانواده هستند ، لیکن مرد بدان جهت که آفرینش ویژه‏ای دارد و از جنبه جسمی و عقلانی قوی‏تر است، رکن بزرگ و سرپرست خانواده محسوب می‏شود. اوست که می‏تواند با تدبیر عاقلانه خویش خانواده را به بهترین وجه اداره کند و اسباب خوشبختی و سعادت آنان را فراهم سازد و محیط خانه را همانند «بوستانی سرسبز» معطر، شاداب، مرتب و منظم گرداند و همسرش را به صورت فرشته‏ای درآورد.
زنان نیز در امور داخلی خانه و تدبیر در امور خانواده و فراهم کردن فضای مناسب عاطفی و محیط نشاط آمیز و لذت بخش و تربیت فرزندان و بهسازی اقتصاد خانواده سهم زیادی دارند و مردان باید نسبت به جایگاه و نقش زنان در امور خانه آگاه باشند و به سهم آنان در این زمینه توجّه نمایند.
مردی که مدیر خانواده است باید بدین نکته توجه داشته باشد که «زن» نیز انسانی است مانند «مرد». خواسته‏ها و آرزوها و حق حیات و آزادی دارد. باید بداند که زن گرفتن به معنای میز‏ گرفتن نیست، بلکه به معنای انتخاب شریک در زندگی و یار و مونس و غمخوار گرفتن است. باید به خواسته‏های درونی و آرزوهای او نیز توجه داشته باشد. چنان نیست که مرد مالک مطلق زن باشد. زن نیز حقوقی بر گردن شوهر دارد که به آنها اشاره خواهد شد.
شوهر لایق و شایسته کسی است که جز با زبان محبّت و تکریم با همسرش سخن نمی‏گوید.
2- خوش اخلاقی و خوش‏رفتاری:
شوهر لایق و شایسته کسی است که جز با زبان محبّت و تکریم با همسرش سخن نمی‏گوید و همواره از خزانه دلش، کلام زرّین و خوشایند و گفتار شفابخش و درمان‏گر جان و آرامش‏گر روان را برگزیده، در فضای سرشار از نشاط و آرامش تقدیم همسرش نماید.
رابطه شوهر برتر با همسرش به گونه‏ای است که هرگز نسبت به او زبان تهدید، تنبیه، تحقیر و تخریب شخصیت ندارد. هر چه هست زبان محبّت، صداقت و صمیمیت‏، ایثار و احسان، تشکر و سپاس و تایید و تکریم است.
پیامبر اکرم صلی‏الله علیه و اله وسلم می‏فرمایند:
«شایسته‏ترین مردم از نظر ایمان، خوش‏اخلاق‏ترین آنان و مهربان‏ترین آنها با خانواده‏اش است. و من مهربان‏ترین شما با خانواده‏‏ام هستم.»
و در جای دیگر می‏فرمایند:
«با زنان مهربانی کنید و دل‏هایشان را به دست آورید تا با شما همراهی کنند و آنان را مجبور و خشمگین نکنید.»
و در همین رابطه امیر خوبان حضرت امام علی علیه‏السلام می‏فرمایند:
«همیشه با همسرت مدارا کن و با او به نیکی معاشرت نما، تا زندگیت با صفا شود.»
بنابراین مرد عاقل و بردبار، با تلاش و کوشش و تدبیر امور زندگی بر همه مشکلات احتمالی روزمره در محیط کاری و بیرون از منزل پیروز می‏گردد و حوادث کوچک، ناملایمات روزگار و گاهاً رفتار ناپسند بعضی از مردم او را ناراحت نخواهد کرد و وقتی وارد کانون گرم خانواده می‏شود، با چهره‏ای خندان و شاداب و قلبی مالامال از عشق، مهر، صفا و دوستی و زبانی گرم و گیرا و جذّاب، محیط زیبای خانه را با وجود خود معطر و نورانی می‏کند و با برخورد شایسته و سخنان دلپذیرش، جسم و روح همسر و فرزندان را آرامش می‏دهد.
امام علی علیه‏السلام می‏فرمایند:
«… کاری که برتر از توانایی زن است به او وامگذار، که زن گل بهاری است، نه پهلوانی سخت کوش… .»
3- اظهار محبّت و دوستی:
شوهر فهیم و آگاه، به خوبی می‏داند که باید محبت و دوستی و مهرورزی‏اش را نسبت به همسر بر زبان آورده و مهربانی را در قالب واژه‏های زیبا و پر مفهوم عینیّت بخشد، چرا که صرف محبّت قلبی کافی نیست.
پیامبر اسلام صلی‏الله علیه واله وسلم می‏فرمایند:
«این گفتار شوهر به همسرش که «من تو را دوست دارم» هرگز از قلب زن بیرون رفتنی نیست.»
حضرت امیرالمومنین علیه‏السلام می‏فرمایند:
«با زنان (همسرتان) خوش‏ گفتار باشید که ایشان هم خوش‏رفتار شوند.»
و در جای دیگر می‏فرمایند:
«زیبا سخن گویید، تا پاسخ زیبا بشنوید.»
و در همین رابطه امام صادق علیه‏السلام می‏فرمایند:
«کسی را که دوست می‏داری به او بگو ، زیرا این اظهار دوستی، عشق و علاقه شما را نسبت به هم افزون تر و مستحکم‏تر می‏کند.»
با توجّه به کلام گهربار و نورانی معصومین علیهم‏السلام، باید دقت داشت که مهم‏تر از کلمات و واژه‏ها، در ایجاد محبّت یا نفرت، آهنگ صدا و حرکات دست و چشم و لب و ابرو هنگام سخن گفتن است. آهنگ نرم و ملایم، ایجاد محبّت می‏کند، چنانچه صدای کلفت و خشن، ملال و نفرت می‏آورد. لب خندان و چهره شکفته و باز، همسر و فرزندان را جلب می‏کند، چنانچه ترشرویی و اخم هنگام سخن گفتن آن را دلسرد و افسرده می‏کند.
بسیار نیکو و بجاست که مرد در مکالمات روزمره خود با همسر و فرزندانش، علاوه بر اظهار عشق و علاقه و مهرورزی، مراقب حرکات دست و صورت و لحن صدای خود نیز باشد
4- احترام به زن:
شوهر باید در زندگی مشترک خود ، به همسرش احترام بگذارد و هرگز او را اذیّت و آزار نرساند و ایشان را تحقیر و تمسخر نکند.
خداوند در قرآن کریم می‏فرمایند:
«… و با آنان، بطور شایسته رفتار کنید… .»
پیامبراکرم صلی‏الله علیه واله وسلم می‏فرمایند:
«برادرم جبرئیل به من خبر می‏داد و همواره سفارش زنان را می‏کرد تا آنجا که گمان کردم برای شوهر جایز نیست به زنش حتی «اف» هم بگوید.»
و امام علی علیه‏السلام می‏فرمایند:
«… کاری که برتر از توانایی زن است به او وامگذار، که زن گل بهاری است، نه پهلوانی سخت کوش… .»
آری، امام علی علیه‏‏السلام زن را به شاخه گل تشبیه کرده، چه تشبیه بجا و زیبایی، ریحان لطیف و ظریف. بنابراین نباید کارهای مشکل و طاقت فرسا را از زن انتظار داشت و نباید او را با الفاظ مخرّب و ناامید کننده رنجاند و موجب افسردگی و پژمردگی او شد. بلکه باید مانند باغبانی آگاه، دلسوز و مهربان با شیوه‏های صحیح مراقب جسم و روح ایشان بود تا او نیز با عطر وجود خود، زینت بخش کانون گرم خانواده باشد.
امام علی علیه‏السلام می‏فرمایند:
«… زنان امانت الهی در دست شما هستند. به آنان زیان نرسانید و بر ایشان سخت نگیرید.»
5- پرهیز از تنبیه و توهین به همسر:
زن نیز مانند مرد خودش را دوست دارد و به حفظ شخصیّت خویش علاقه‏مند است. دوست دارد محترم و گرامی باشد. از تحقیر و توهین رنجیده خاطر می‏گردد. از توهین و توهین کننده متنفر است.
خداوند در قرآن کریم از تمثیل و تشبیه «همسران» به «لباس» استفاده کره و می‏فرمایند:
«… آنها لباس شما هستند، و شما لباس آنها، (هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرند… .»
به راستی این زیباترین، کامل‏ترین و نیکوترین تعبیری است که خالق منّان، در ارتباط با «همسران» فرموده است.
«زوجین» زیباترین، آراسته‏ترین، فاخرترین و مقاوم‏ترین لباس و پوشش فطری و روانی حمایتی یکدیگر هستند. هر یک از زوجین، باید از وجود ارزشمند خویش، لباسی از جنس «عشق و محبّت» به یکدیگر هدیه دهند ، چنان لباسی که به تمام نیازهای فطری، کشش‏های غزیزی، احساس مهرطلبی، تعلّق عاطفی و تشویق‏پذیری آن پاسخ گفته و آنان را در برابر همه محرک‏های ناخوشایند زندگی و آسیب‏‏های روانی و اجتماعی ایمن سازد.
متاسفانه در برخی از خانواده‏ها، مردانی وجود دارند که ناآگاهانه همسر خود را، اذیت و آزار و تنبیه می‏کنند و نمی‏دانند که این کار چه عواقب و خیمی خواهد داشت. پیامبر بزرگ اسلام صلی‏الله علیه و اله و سلم می‏فرمایند:
«هر مردی که همسرش را بیش از سه بار در عمرش بزند، خداوند او را میان تمام مردم محشر چنان رسوا کند که اولین و آخرین به وی بنگرند.»