مرگ ناگهانی

پرسش: آیا مرگ‏های ناگهانی از روز اول مشخص بوده است؟ آیا با صدقه می‏شود جلو مرگ را گرفت؟

پاسخ: همه موجودات و حوادث و پدیده ‏های جهان، مطابق اراده ازلی و قضا و قدر الهی انجام می‏شود. قضا و قدر الهی نیز به این تعلق گرفته که هر موجود و پدیده‏ای از راه علل و اسباب خاص خودش به وجود بیاید یا از بین برود و مسأله مرگ و میرها نیز طبق ناموس خلقت و نظام علّی و معلولی پدید آید. به طور کلی مرگ و میر دو نوع است: یکی اجل مسمّی، و دوّم اجل معلّق یا غیر مسمّی. نوع اوّل همان اجل طبیعی است که مطابق با نظام خلقت هر موجود زنده‏ای پس از یک دوره زندگی عوامل زیستی او رو به کاهش و زوال می‏گذارد تا روزی که عمر او به سر رسد، و اجل معلق، مرگ‏های زودرس هستند که بر اثر تصادف یا بیماری‏ها و… پدید می‏آیند و هر دو اجل به اراده و مشیت الهی و بر طبق قضا و قدر الهی انجام می‏شود، ولی نکته‏ای که در اینجا قابل توجه است این که اعمال و رفتار ارادی و اختیاری انسان نیز، خود یکی از اسباب و مشیات این عالم و جزئی از قضا و قدر الهی است که در بسیاری از حوادث و پدیده‏های عالم، نقش فاعلی به خود می‏گیرد. پس انسان می‏تواند با اعمال و رفتار خود، سرنوشت خویش را تعیین کند و یکی از اموری که رفتار انسان در تعیین آن مؤثر است، مرگ می‏باشد. انسان می‏تواند با رعایت اصول بهداشتی و… عمر خود را به حد طبیعی و واقعی برساند. علاوه بر این بعضی از گناهان یا کارهای خیر مانند قطع رحم یا ظلم و احسان وصله رحم و صدقات و… نیز در تأخیر و تقدیم مرگ‏ها مؤثر است. در هر صورت باید توجه داشت که هر دو اجل از ناحیه خدا تعیین می‏شود. یکی به طور مطلق و دیگری به عنوان مشروط و یا معلق، با توجه به این دو اجل، بسیاری از مطالب روشن می‏شود؛ از جمله این که در روایات آمده است صله‏رحم عمر را زیاد و یا قطع رحم عمر را کم می‏کند، منظور از عمر و اجل در این موارد اجل غیرحتمی (متعلق و مشروط) است. برای آگاهی بیشتر ر.ک: حیات جاودانه، پژوهشی در قلمرو معادشناسی، امیر دیوانی.