مقاومت آنتی بیوتیکی به ویژگی از یک سلول (برای مثال باکتری های پاتوژن) گفته می شود که آن را قادر می سازد تحت تاثیر یک آنتی بیوتیک خاصی که قبلا موجب مرگ یا عدم رشد این سلول می شد ، قرار نگیرد. بروز مقاومت آنتی بیوتیک به روشهای زیر صورت می گیرد:
– تغییر ساختار دیواره سلولی (غشای پلاسمایی ) باکتری
– سنتز آنزیم های غیرفعال کننده باکتری (برای مثال پنی سیلیناز که پنی سیلین را غیرفعال می سازد)
– سنتز آنزیم هایی برای جلوگیری از ورود آنتی بیوتیک به سلول باکتری
– حذف فعال آنتی بیوتیک از سلول برای مثال ملکول های پروتئینی ناقل در غشاء تحت عنوان ناقلین ABC گاهی اوقات می توانند به باکتری های پاتوژن در مقاومت برعلیه برخی آنتی بیوتیک ها کمک کنند و این کار را با حمل باکتری به خارج از سلول پیش از آن که بتواند باکتری را از بین ببرد، انجام می دهند.
ناقل ABC یک ملکول V شکل قرار گرفته در غشای پلاسمایی سلول باکتری ها است در حالیکه انتهای V به سمت داخل سلول است. زمانی که ملکول های آنتی بیوتیک های خاص (در داخل سلول) با ناقل ABC ملکول آنتی بیوتیک را احاطه می کنند ، ناقل ABC با یک حرکت بر روی آنتی بیوتیک آن را از طریق بخش بیرونی غشای پلاسمایی به خارج می فرستد.
– جایگزینی برخی پروسه های متابولیکی مهم سلول با فرآیندهای متابولیکی جدید که اثر قبلی آنتی بیوتیک را نادیده می گیرند.
نکته حائز اهمیت این است که یکی از علل اصلی ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری ها مصرف بیش از حد این داروهاست که به مرور زمان منجر به پیدایش سویه های مقاوم می شود.
در این شرایط آنتی بیوتیک های قوی تر تجویز می شوند و پس از گذشت زمان باکتریها به این آنتی بیوتیک ها هم مقاوم می شوند.
لذا پزشکان در تجویز این داورها به بیماران خود باید توجه و دقت کافی را مبذول دارند و بیماران نیز از مصرف خودسرانه آن باید بپرهیزند.
