من ((گشنیز)) هستم !

اسم من گشنیز است . به من جلجلان هم گفته اند. اعراب کسیره و کزیره می گویند. من از آن دسته گیاهان هستم که خاصیت میکرب کشی دارم ، و از سرایت امراض عفونی جلوگیری می کنم . پزشکان قدیم به مبتلایان به ابله دستور می دادند که برای جلوگیری از سرایت به آن چشم ، آب مرا در اطراف پلک بمالند، و برای جلوگیری از سرایت حصبه به اطرافیان نیز دستور می دادند که از من استفاده کنند. شما هم می توانید در مواقعی که یک بیماری همه گیر پیدا می شود، به سراغ من بیاید.حرمت می را که می گشنیز دیک عیش هاست
بر سر گشنیزه حصرم روان افشرده اند
خاقانیمن مقوی مغز و قلب می باشم – برای رفع خفقان – وسواس و هیستری (غش ) سودی فراوان دارم .
بیشتر خواص من در برگ و میوه من است که آن را تخم گشنیز یا تخم جلجلان نامیده اند، هرگز در خوردن من زیاده روی نکنید، زیرا باعث خواب های پریشان شده ، مضر و خطرناک میباشم . مقدار خوراک برگ من ۳۵ گرم و بذر من چهارگرم است ، و چنانچه بیش از این مقدار خورده شود، شخص را در حالت لکنت زبان و کندی ذهن است . در عادت ماهانه بانوان اختلالاتی پدیدار می کنم . خون آنها را بند آورده ، و عوارض زیاد همراه دارم .
میوه من عالیترین مقوی معده ، و بهترین محلل غذا است ، محرک اشتها بادکش و معرق است ، و بیشتر در بیماریهای دستگاه گوارش از تخم من استفاده می کنند، و بهترین راه برای استفاده از آن دم کرده ده تا سی در هزار است .
من دارای ویتامین ((آ)) و ((ب )) بوده ، و سرشار از ویتامین ((ث )) هستم . مضمضه آب من ، جوشهای دهان را از بین می برد. لثه ها را محکم کرده ، و از خونریزی آن جلوگیری می کند و درد دندان کرم خورده را تسکین می دهد. من دارای سبزینه بوده و یک اسانس قوی همراه دارم . درصد گرم میوه من ، یک گرم اسانس و بیست گرم مواد چربی است . جهت سینه درد، دارویی ارزنده هستم ، جوهر من از راه ادرار دفع می شود و بین راه مجاری را ضد عفونی کرده ، زخمهای آنها را معالجه می کنم . شیره میوه من اسهال خونی را بند آورده ، و بو داده آن برای اسهال و خونریزی معدی نافع است ، عده ای برای رفع سر درد و معالجه زکام ، میوه مرا در آتش انداخته ، و از دود آن استفاده می کنند. این دود ضد عفونی کننده محیط و مجاری تنفس است ، ولی برای مبتلایان به تنگی نفس و کسانی که نسبت به آن حساسیت دارند خوب نیست ! برگ من مسکن صفرا و التهاب معده و برطرف کننده عطش زیاد است و از قی کردن جلوگیری می کند. ضماد برگ من از شدت حرارت جراحات و سوزش آنها جلوگیری کرده ، و برای باد سرخ و بثورات جلدی اگزما توصیه و تجویز شده است . ضماد من با آرد جو، خنازیر و زخمهای سفت را تحلیل می برد. سابقا برای معالجه زخم های سرطانی سرب را با آب من ساییده و روی زخم می گذاشتند.
تخم من ضد کرم بوده ، و از رشد آنها در معده جلوگیری می کند.
اگر نسبت به بوی من حساسیت دارید، از داروهای مدر استفاده کنید و اگر در اثر زیاده روی در خوردن من مسموم شدید پس از استفراغ تخم مرغ و شیر میل نمایید.
کوبیده میوه من ، مخلوط با فلفل و نمک حافظ گوشت در برابر فساد بوده و در صنعت کنسروسازی مورد استفاده قرار می گیرد، مرا از دوستان با وفای خود بدانید، ولی در استفاده از من زیاده روی ننمایید. با من آش گشنیز، گشنیز پلو، تهیه کنید و در آش ها و خورش های سبزی دار، کمی از برگ من بریزید و افزودن آن را به سوپ و آش بیماران و اطرافیان آنها، مخصوصا مبتلایان به امراض عفونی فراموش نفرمایید. من غرایز جنسی را کم می کنم و سابقا چنین عقیده داشتند که اگر مرا به ران زنان باردار هنگام وضع حمل آویزان کنند، زایمان را سریع می نمایم . من خود چنین ادعایی ندارم ، ولی بوی من در اتاق زایمان مفید بوده و بی فایده نیست