برای ارتباط بهتر مطالعه کنیم
مهارت ارتباط با دیگران
فاطمه کریمی دستنایی
ضخامت رابطه با دیگران یا از جنس نخ است و یا از جنس طناب. رابطه‌ای که ضخامتش به‌اندازه یک نخ است، رابطه‌ای است سست، سرد، در معرض پاره شدن و خلاصه رابطه‌ای است یک‌بارمصرف! اما رابطه‌ای که ضخامتش به‌اندازه طناب است، رابطه‌ای است محکم، گرم، در معرض قوی‌تر شدن و خلاصه رابطه‌ای است دائم. روشن است که رابطه با دوستان نزدیک لازم است رابطه طنابی باشد و نه نخی، اما برای شکل دادن و داشتن یک رابطه طنابی چه باید کرد؟ نکته‌های زیر می‌تواند برای رسیدن به این هدف مفید باشد:
* ۶۹ باشید: اولین فردی باشید که می‌گوید «سلام». طبق آموزه‌های دین، سلام دادن هفتاد ثواب دارد که ۶۹ تای آن به سلام‌دهنده می‌رسد. تشویق اسلام به اول سلام دادن ازآن‌روست که پیش‌قدمی در این راه‌کار ارتباطی می‌تواند حالت روانی تکبر را که برهم زننده روابط سالم است، تحت کنترل درآورد.
* از زبان بدن غافل نشوید: بلند شدن، لبخند ملایم زدن و دست دادن در هنگام سلام کردن، از رفتارهای بدنی بامعنا برای شروع یک رابطه خوشایند است. برخی بعد از مدتی دوستی نسبت به این رفتارها از خود سردی نشان می‌دهند و ترک این رفتارها را تا حدی نشان از صمیمیت می‌دانند. غافل از آن‌که احترام حتی نزد دوستان دیرین می‌تواند طناب ارتباط را ضخیم و ضخیم‌تر سازد.
* کوتاه و متنوع شروع کنید: یک اظهار محبت کوتاه مانند «صبح‌به‌خیر»، «شب‌به‌خیر»، «حال شما خوبه!» و…، برای شروع گرم مناسب است. سعی کنید به این جملات تنوع ببخشید. جملات تکراری به‌مرور تبدیل به لقلقه زبان می‌شود و از معنای اصلی آن، هم برای شما و هم برای شنونده کاسته می‌شود.
* با چشم حرف بزنید: مطالعات روانشناسی اجتماعی نشان می‌دهد که چشم‌ها حرف می‌زنند. نگاه ملایم و طولانی نشان از صمیمیت دارد. نگاه غضبناک و طولانی نشان از اعتراض و جنگ دارد. اجتناب از نگاه کردن به‌طرف مقابل معانی مختلفی دارد؛ این‌که دوست نداریم با طرف مقابل حرف بزنیم، از حضور او خجالت‌زده‌ایم، می‌خواهیم خبر بدی به او بدهیم، دچار ترس و وحشت شده‌ایم، و… .
حال که چشم و نگاه به ارتباط معنا می‌دهد، باید مراقب نگاه‌ها باشیم. حفظ ارتباط چشمی در هنگام صحبت کردن فرد با شما و نچرخانیدن آن به این‌طرف و آن‌طرف، طناب ارتباط را ضخیم‌تر می‌کند.
* به‌روز باشید: چیز جالبی برای ارائه دادن در دست داشته باشید. سعی کنید دانش خود را همواره به‌روز نگه دارید و از وقایع و اخبار جدید با اطلاع باشید. آگاهی از اخبار و وقایع فرهنگی می‌تواند به شما کمک کند تا راحت‌تر با طرف مقابل ارتباط برقرار کنید. می‌توانید سر صحبت را با جمله‌هایی به این شرح بازکنید «نظر شما درباره…. چیست؟» و یا «شنیده‌اید که…؟» از موضوعات منفی و بحث‌برانگیز پرهیز کنید و وارد جزئیات مسائل شخصی نشوید. وقتی طرف مقابل شروع به صحبت و نظردهی می‌کند، به حرف‌های او با دقت گوش کنید. واکنش‌های مثبت مانند تکان دادن سر یا تائید کلامی را در زمان مناسب فراموش نکنید.
* زمینه‌سازی کنید: اگر قصد دیدن شخص خاصی را دارید که برای دوستی انتخاب کرده‌اید، یکی از بهترین راه‌ها این است که از یک دوست دوجانبه بخواهید تا شما را در غیاب شما به او معرفی کند و از علاقه شما برای دوست شدن با او خبردارش کند.
* حافظه خود را تقویت کنید: در زمان معارفه، دقت کافی داشته باشید و سعی کنید نام‌ها را به‌خاطر بسپارید تا در طول مکالمه، پیوسته از آن‌ها استفاده کنید. اگر دوستی کارت ویزیت خود را به شما تعارف کرد، آن را به‌عنوان یک هدیه قبول کنید و با هر دو دست آن را بگیرید و مدتی به آن نگاه کنید و چیزهایی که روی آن نوشته شده است را به‌دقت بخوانید. مطمئن باشید او برای تنظیم آن کارت وقت صرف کرده است و از توجه نشان دادن شما خوشش خواهد آمد. وقتی خواندن تمام شد، آن را در جیب کت و یا کیف‌دستی‌تان قرار دهید تا با این کار نشان دهید که برایتان ارزشمند است.
* خیلی راحت نباشید: افرادی که بیش از اندازه با دوست خود احساس راحتی می‌کنند، ممکن است اسباب ناراحتی او را فراهم آورند؛ البته ناراحت هم نباید باشید. برخی اشخاص خود را لایق دوستی با طرف مقابل نمی‌دانند و به‌همین دلیل احساس ناراحتی می‌کنند. در این صورت بهتر است با تقویت توانمندی‌های خود در زمینه‌های مطلوب خود و دوست‌شان اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرند. شاید عملی کردن این پیشنهاد مدت‌ها به طول بیانجامد اما ارزشش را دارد. اگر در رابطه احساس راحتی کنید، طناب رابطه سفت‌تر و محکم‌تر خواهد شد.
* بیست‌سؤالی راه نیاندازید: اگر مطمئن نیستید که آشنای قدیمی، شما را به‌درستی به‌جا می‌آورد یا نه خودتان را معرفی کرده و اسمتان را بگویید. برای مثال بگویید: آقای علی کاظمی؟ من محسن بختیاری هستم، از دیدن شما خوشبختم. برخی افراد در این مواقع سربه‌سر دیگری می‌گذارند و اسباب کلافگی او را فراهم می‌آورند. غافل از این‌که این شیوه ارتباط‌گیری مجدد می‌تواند رابطه را دوباره نخی کند نه طنابی!
* منطقه ارتباطی را شناسایی کنید: پیش از آن‌که در گفت‌وگویی که تازه به آن پیوسته‌اید، شرکت کنید، ابتدا برای مدتی گوش دهید و جوانب مختلف آن را در نظر بگیرید. مطمئناً دوست ندارید که با صحبت‌های نابه‌جا فرصت‌های استثنایی نزدیک‌تر شدن را پایمال کنید.
* فرار کنید: راه‌های فرار از مکالمه نامناسب را هم برای خود و هم برای طرف مقابل بگذارید. برای مثال بگویید من وقت نکردم نهار بخورم به همین خاطر باید یک سر به بوفه بزنم. این روش کمک می‌کند وقتی اوضاع ارتباطی خوب پیش نمی‌رود شما خیلی محترمانه بتوانید از این رابطه سرد فرار کنید.
* به‌موقع خارج شوید: یک سؤال مهم به‌ویژه در روابط اولیه با دیگران این است که: چه زمانی باید از یک مکالمه بیرون آمد؟ روشن است که این امر کاملاً نسبی است و بستگی به میزان رابطه، موضوع گفت‌وگو، وسعت زمان، … و عوامل مختلف دیگر دارد، اما به‌طورکلی می‌توان گفت بهترین حالت، حالتی است که دو طرف کاملاً از هم سیر نشده‌اند. تصور کنید موبایل را بخواهید شارژ کنید، نباید بگذارید تا کاملاً شارژش تمام شود و خاموش شود و آن‌وقت شارژش کنید چون برای باطری موبایل ضرر دارد. در این‌جا نیز همین‌گونه است. باید قبل از سیر شدن کامل از هم جدا شوید و با دور بودن از هم باطری میل به رابطه را شارژ کنید تا دفعه بعد با ذوق و شوق مایل به ملاقات هم باشید!
