حضرت امیرالمومنین علیه السلام در خطبه های خود، در نشست ها و جلسه ها، در سر و علن مردم را بیدار باش میدهد: ای مردم! این روزگار دراز، این ساعات دهر، این طلوع ها و غروب ها، برای شما فقط همین چند لحظه زندگی است؛ اگر در این لحظات کاری از پیش بردید فبِها، وگرنه خسران دائم دامنگیر شما خواهد بود!
وصیتی، در حاضِرین برای فرزندش امام حسن علیه السلام مینویسد که حقاً از عجائب و غرائب اندرزها و پندها را در بردارد و با نکات دقیق و عمیق بیان شده که در صفحه روزگار و در امتداد تاریخ ها و گذشت زمان ها از اعاظم دهر، نظیر و یا مشابه آن را نمی توان یافت. و در ضمن موعظه خود پس از ضربت خوردن میفرماید:
«وَ أَنَا بِالاْ مْسِ صَاحِبُکُمْ، وَ أَنَا الْیَوْمَ عِبْرَهٌ لَکُمْ، وَ غَدًا مُفَارِقُکُمْ؛ غَفَرَ اللَهُ لِی وَ لَکُمْ؛ و من دیروز مصاحب و همنشین با شما بودم، و امروز عبرت برای شما هستم، و فردا از میان شما مفارقت میکنم؛ خداوند مرا و شما را بیامرزد».
«إنْ تَثْبُتِ الْوَطْأَهُ فِی هَذِهِ الْمَزَلَّهِ فَذَاکَ، وَ إنْ تَدْحَضِ الْقَدَمُ فَإنَّا کُـنَّا فِی أَفْیَآءِ أَغْصَانٍ وَ مَهَـابِّ رِیَاحٍ، وَ تَحْتَ ظِلِّ غَمَامٍ،اضْمَحَلَّ فِی الْجَوِّ مُتَلَفِّقُهَا، وَ عَفَا فِی الاْ رْضِ مَخَطُّهَا؛ اگر در این لغزشگاه، قدم استوار بماند (و از این جراحت بهبود یابم ) پس امر همان است، و اگر قدم بلغزد (و از این دنیا بروم ) پس جز این نیست که در سایه های شاخه های درختان سرسبز و محل وزش نسیم های جانفزا و در زیر سایه ابرهائی نشسته ایم که در جو آسمان آن ابرهای به هم چسبیده از بین رفته و اثری از آن نمانده است، و محل عبور و مخطّ آن بادها در روی زمین نمانده و مندرس شده است».
«وَ إنَّمَا کُنْتُ جَارًا جَاوَرَکُمْ بَدَنِی أَیَّامًا، وَ سَتُعْقَبُونَ مِنِّی جُثَّهً خَلاَءً، سَاکِنَهً بَعْدَ حَرَاکٍ، وَ صَامِتَهً بَعْدَ نُطْقٍ. لِیَعِظْکُمْ هُدُوِّی، وَ خُفُوتُ أَطْرَافِی، وَ سُکُونُ أَطْرَافِی؛ و بدرستیکه من فقط همسایه ای بودم که بدن من چند روزی با شما همسایه شد، و از این پس از من چیزی جز بدنی بدون روح، و جسمی ساکن بعد از حرکت، و جثّه ای ساکت پس از سخن گفتن نخواهید یافت. باید این فروکش کردن من شما را پند دهد و موعظه کند، و این به هم افتادن و سکون چشم های من، و بدون حرکت درآمدن دست و پا و جوارح من برای شما عبرتی عظیم و اندرزی بزرگ باشد».
«فَإنَّهُ أَوْعَظُ لِلْمُعْتَبِرِینَ مِنَ الْمَنْطِقِ الْبَلِیغِ، وَ الْقَوْلِ الْمَسْمُوعِ؛ و بنابراین، این حالت من برای عبرت گیرندگان، از هر سخن بلیغ و رسائی و از هر گفتار شنوائی مؤثرتر و اندرز دهنده تر است» (نهج البلاغه/خطبه ۱۴۹)
