چرا قبل از ازدواج خونمان را آزمایش می کنند؟
بعضی از مردم بر این باورند که آزمایش خون قبل از ازدواج برای این است که ببینند گروه خونی شما و همسرتان سازگار است یا خیر. با وجود این که سازگاری گروه خونی در صورت حاملگی به شما کمک می کند، ولی جزو آزمایش های معمول قبل از ازدواج نیست زیرا در هر صورت هنگام وقوع حاملگی، گروه خونی کنترل می شود. ازدواج فردی از یک گروه خونی با فرد دیگری با همان گروه خونی یا هر گروه خونی دیگر، کاملا بلامانع و قابل قبول است. بدفهمی دیگر این است که بعضی ها فکر می کنند آزمایش خون برای این است که معلوم شود شما و نامزدتان با یکدیگر وابسته نیستید.
در بیشتر کشورهای دنیا، آزمایش خون استاندارد قبل از ازدواج شامل بررسی از نظر بیماری های سیفلیس و سرخجه است. در نقاط اندکی از جهان آزمایش ایدز نیز انجام می شود. در ایران آزمایش خون قبل از ازدواج برای بررسی ابتلا به سیفلیس و تالاسمی (کم خونی) است. چرا خون فقط برای بعضی بیماری ها آزمایش می شود.
علت این که آزمایش سیفلیس انجام می شود این است که اگر این بیماری قبل از ازدواج تشخیص داده شود، فرد مبتلا می تواند خود را معالجه کند و از انتقال بیماری به همسر خود جلوگیری کند. به علاوه، تشخیص و درمان سیفلیس در خانم ها می تواند از انتقال این بیماری به جنین و عوارض آن هنگام حاملگی جلوگیری کند. بدین ترتیب، انتقال این بیماری کنترل می شود. وقتی این برنامه در سال های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ در ایالات متحده آغاز شد، سیفلیس و سایر بیماری های منتقل شونده از راه جنسی به خصوص در شهرهای بزرگ بسیار شایع بودند. در آن زمان، نگرانی بسیاری در زمینه پیشرفت این بیماری در بین مردم وجود داشت. کشف آزمایش خونی که می توانست مواجهه قدیم یا جدید با این بیماری را نشان دهد، منجر به برنامه های غربالگری گسترده ای شد و برای کسانی که قصد ازدواج داشتند نیز مورد استفاده قرار گرفت. در صورت وجود شواهدی از عفونت، قبل از ازدواج فرد مبتلا درمان می شود.
با وجود این که سرخجه در بالغان یک وضعیت جدی محسوب نمی شود، اما برای جنین در حال رشد بسیار مهم است، به خصوص در ۳ ماهه اول. این بیماری با اختلالات شدید هنگام تولد همراه است. شناخت زنانی که نسبت به این بیماری ایمنی ندارند (یعنی قبلا مبتلا نشده اند یا واکسن نزده اند) می تواند نشان دهد که به چه کسانی باید قبل از حاملگی واکسن تزریق کرد و از خطرات احتمالی به جنین جلوگیری کرد. اگر خانمی نسبت به این بیماری ایمنی نداشته باشد و قبل از حاملگی هم واکسن نزده باشد، باید از او بخواهیم به افرادی که احتمال می رود این بیماری را داشته باشند، نزدیک نشود. به همین دلیل، غربالگری خانم ها از نظر ایمن بودن در مقابل این بیماری قبل از ازدواج مفید به نظر می رسد. البته با وجود واکسیناسیون نوزادان در کشور، امروز کمتر کسی یافت می شود که نسبت به این بیماری مصون نباشد.
تالاسمی یک بیماری ارثی است که در آن مغز استخوان قادر به ساختن هموگلوبین طبیعی به مقدار کافی نیست و خود انواع مختلفی دارد و در همه افراد به یک شکل بروز نمی کند. تالاسمی انواع مینور و ماژور دارد. نوع ماژور همان حالتی است که ما آن را تالاسمی نیازمند درمان می دانیم. فردی که تالاسمی مینور دارد، به ظاهر سالم است. مشکلی ندارد و می تواند با یک فرد سالم ازدواج کند. اما مبتلایان به تالاسمی مینور اگر با فردی ازدواج کنند که او هم تالاسمی مینور دارد، ۲۵ درصد احتمال دارد که فرزند مبتلا به تالاسمی ماژور به دنیا بیاورند. به همین علت است که قبل از ازدواج آزمایش خون از نظر تالاسمی انجام می شود.وقتی آزمایش ها کنار گذاشته می شوند
با وجود آن که آزمایش خون قبل از ازدواج می تواند ما را در تشخیص و درمان بیماری ها کمک کند، ولی انجام آن در بعضی از کشورها متوقف شده است. فکر می کنید چرا این اتفاق افتاده است؟ جواب آن واضح است؛ زیرا این آزمایش در آن کشورها اثر چندانی نداشته و دیده شده است که علاوه بر صرف وقت و هزینه، همسران باز هم به میل خود با یکدیگر ازدواج می کنند و به نتایج آزمایش توجهی نشان نمی دهند.
به نظر می رسد هنگامی که بیماری های منتقل شونده از راه جنسی شیوع بیشتری داشت، غربالگری معقول تر به نظر می رسید. با این وجود، مشکل بیماری های منتقل شونده از راه جنسی هنوز کاملا حل نشده است و مطالعات صورت گرفته پس از سال ۱۹۷۰ نشان داده اند که چند مورد جدید از سیفلیس با آزمایش خون قبل از ازدواج تشخیص داده شده است.
طبق مطالعه ای در کالیفرنیا، فقط ۳۵ مورد از ۳۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۷۹ آزمایش مثبت داشته اند. یعنی در واقع با تقسیم هزینه ها به این نتیجه می رسیم که به ازای هر فردی که بیماری او تشخیص داده شده، ۲۴۰ هزار دلار هزینه شده است!
این که چرا بعضی نقاط این آزمایش را حذف کرده اند؛ ولی در بعضی مناطق همچنان انجام می شود، این است که شیوع بعضی از بیماری ها در بعضی نقاط بالاتر است؛ اما در سایر مناطق این بیماری ها شیوع چندانی ندارند و انجام آزمایش ها مقرون به صرفه نیست.
معلوم نیست در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد. ممکن است کشورهایی که این بیماری ها شیوع کمتری در آنها دارند، کم کم به این نتیجه برسند که دیگر نیازی به انجام آزمایش خون قبل از ازدواج ندارند و مانند برخی نقاط این کار را از حالت معمول خود دربیاورند.
در کشور ما به علت شیوع نسبتا بیشتر تالاسمی به نظر می آید هنوز آزمایش خون قبل از ازدواج ضروری باشد و زمانی طولانی لازم است تا این آزمایش از گردونه آزمایش های قبل از ازدواج حذف شود. با این وجود، هنوز برخی از زوجین به این آزمایش ها توجه کافی ندارند و جواب آن را جدی نمی گیرند. آنها باید بدانند که تولد نوزاد مبتلا به تالاسمی علاوه بر آن که زندگی خانواده را با اختلال مواجه می کند، هزینه های سنگینی را به شبکه بهداشتی کشور تحمیل می کند؛ هزینه ای که می تواند برای بیماری های غیرقابل پیشگیری و بهبود سطح بهداشت جامعه صرف شود. در زمینه بیماری هایی چون سیفلیس نیز وضعیت به همین صورت است! پس با رعایت توصیه های پس از آزمایش خون قبل از ازدواج، زندگی آینده خود را از بیماری های قابل پیشگیری ایمن کنید.
