کفاره روزه
مسأله ۱۶۳۱ ـ در کفاره افطار روزه ماه رمضان ، باید یک بنده آزاد کند ، یا به دستورى که در مسأله بعد گفته مىشود دو ماه روزه بگیرد ، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً «۷۵۰» گرم است ، طعام ـ یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها ـ بدهد ، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد ، باید به قدر امکان تصدّق دهد ، و اگر ممکن نیست ، استغفار نماید . و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند ، کفاره را بدهد .
مسأله ۱۶۳۲ ـ کسى که مىخواهد دو ماه کفاره ماه رمضان را بگیرد ، باید یک ماه تمام ویک روز آن را از ماه دیگر پى در پى بگیرد ، و اگر بقیه آن پى در پى نباشد ، اشکال ندارد .
مسأله ۱۶۳۳ ـ کسى که مىخواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد ، نباید موقعى شروع کند که مىداند در بین یک ماه و یک روز ، روزى باشد که مانند عید قربان ، روزه آن حرام است ، یاروزه آن واجب است .
مسأله ۱۶۳۴ ـ کسى که باید پى در پى روزه بگیرد ، اگر در بین آن بدون عذر یک روز روزه نگیرد ، باید روزهها را از سر بگیرد .
مسأله ۱۶۳۵ ـ اگر در بین روزهائى که باید پى در پى روزه بگیرد عذرى مثل حیض ، یا نفاس ، یا سفرى که در رفتن آن مجبور است ، براى او پیش آید بعد از بر طرف شدن عذر ، واجب نیست روزهها را از سر بگیرد ، بلکه بقیّه را بعد از بر طرف شدن عذر بجا مىآورد .
مسأله ۱۶۳۶ ـ اگر به چیز حرامى روزه خود را باطل کند ، چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا ، یا به جهتى حرام شده باشد مثل خوردن غذاى حلالى که براى انسان ضرر کلى دارد ، و نزدیکى کردن باعیال خود در حال حیض ، یک کفاره کافى است . ولى ـ احتیاط مستحب ـ آن است که کفاره جمع بدهد ـ یعنى یک بنده آزاد کند ، و دو ماه روزه بگیرد ، و شصت فقیر را سیر کند ، یا به هر کدام آنها یک مُد گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد ـ و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد ، هر کدام آنها که ممکن است ، انجام دهد .
مسأله ۱۶۳۷ ـ اگر روزه دار دروغى را به خدا و پیغمبر ص عمداً نسبت دهد کفاره ندارد ولى ، احتیاط مستحب آن است که کفاره بدهد .
مسأله ۱۶۳۸ ـ اگر در یک روز ماه رمضان چند مرتبه بخورد یا بیاشامد ، یا جماع یا استمناء کند ، براى همه آنها یک کفاره کافى است .
مسأله ۱۶۳۹ ـ اگر روزهدار غیر از جماع و استمناء کار دیگرى که روزه را باطل مىکند انجام دهد ، و بعد با حلال خود جماع نماید ، براى هر دو یک کفاره کافى است .
مسأله ۱۶۴۰ ـ اگر روزه دار کارى که حلال است و روزه را باطل مىکند انجام دهد ، ـ مثلاً آب بیاشامد ـ و بعد کار دیگرى که حرام است و روزه را باطل مىکند انجام دهد ـ مثلاً غذاى حرامى بخورد ـ یک کفاره کافى است .
مسأله ۱۶۴۱ ـ اگر روزهدار آروغ بزند و چیزى در دهانش بیاید ، چنانچه عمداً آن را فرو ببرد ـ بنابر احتیاط واجب ـ روزهاش باطل است ، و باید قضاى آن را بگیرد و کفاره هم بدهد . و اگر خوردن آن چیز حرام باشد ، مثلاً موقع آروغ زدن ، خون یا غذایى که از صورت غذا بودن خارج است به دهان او بیاید و عمداً آن را فرو برد ، بهتر است کفاره جمع بدهد .
مسأله ۱۶۴۲ ـ اگر نذر کند که روز معینى را روزه بگیرد ، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند ، باید کفاره بدهد ، و کفاره آن در احکام نذر خواهد آمد .
مسأله ۱۶۴۳ ـ اگر روزهدار به گفته کسى که مىگوید مغرب شده ولى اطمینان براى او حاصل نشده است ، افطار کند و بعد بفهمد مغرب نبوده است ، یا شک کند که مغرب بوده است یا نه ، قضا و کفاره بر او واجب مىشود ، و اگر معتقد بوده که قول او حجت است ، فقط قضا لازم است .
مسأله ۱۶۴۴ ـ کسى که عمداً روزه خود را باطل کرده ، اگر بعد از ظهر مسافرت کند ، یا پیش از ظهر براى فرار از کفاره سفر نماید ، کفاره از او ساقط نمىشود ، بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتى براى او پیش آمد کند نیز کفاره بر او واجب است .
مسأله ۱۶۴۵ ـ اگر عمداً روزه خود را باطل کند ، و بعد عذرى مانند حیض یا نفاس یا مرض براى او پیدا شود ، احتیاط مستحب آن است که کفاره را بدهد ، مخصوصاً اگر به وسیله اى مانند دارو حیض یا مرضى را بوجود بیاورد .
مسأله ۱۶۴۶ ـ اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است و عمداً روزه خود را باطل کند ، بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده ، کفاره بر او واجب نیست .
مسأله ۱۶۴۷ ـ اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال ، و عمداً روزه خود را باطل کند ، بعد معلوم شود اول شوال بوده ، کفاره بر او واجب نیست .
مسأله ۱۶۴۸ ـ اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند ، چنانچه زن را مجبور کرده باشد ، کفاره روزه خودش و بنابر احتیاط ، کفاره روزه زن را باید بدهد و اگر زن به جماع راضى بوده ، بر هر کدام یک کفاره واجب مىشود .
مسأله ۱۶۴۹ ـ اگر زنى شوهر روزه دار خود را مجبور کند که با او جماع نماید ، واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد .
مسأله ۱۶۵۰ ـ اگر روزه دار در ماه رمضان ، زن خود را مجبور به جماع کند و در بین جماع زن راضى شود ، بر هر کدام یک کفاره واجب مىشود ، و احتیاط مستحب آن است که مرد دو کفاره بدهد . مسأله ۱۶۵۱ ـ اگر روزه دار در ماه مبارک رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید ، یک کفاره بر او واجب مىشود و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست .
مسأله ۱۶۵۲ ـ اگر مرد زن خود را ، یا زن شوهر خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگرى که روزه را باطل مىکند بجا آورد ، بر هیچ یک از آنها کفاره واجب نیست .
مسأله ۱۶۵۳ ـ کسى که بواسطه مسافرت یا مرض روزه نمىگیرد ، نمىتواند زن روزه دار را مجبور به جماع کند ، ولى اگر او را مجبور نماید ، کفاره بر مرد نیز واجب نیست .
مسأله ۱۶۵۴ ـ انسان نباید در بجا آوردن کفاره کوتاهى کند ، ولى لازم نیست فوراً آن را انجام دهد .
مسأله ۱۶۵۵ ـ اگر کفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نیاورد ، چیزى بر آن اضافه نمىشود . مسأله ۱۶۵۶ ـ کسى که باید براى کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد ، اگر به تمام شصت نفر دسترسى دارد نمىتواند عدد را کم کند ، ولى همان مقدار کفاره بدهد مثلاً به سى نفر هر کدام دو مُد طعام بدهد و به آن اکتفا کند ، ولى مىتواند براى هر فرد از عیال فقیر اگر چه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد ، و فقیر به وکالت از عائله یا ولایت بر آنها اگر صغیر باشند قبول نماید ، و اگر نتواند شصت نفر فقیر را پیدا کند و مثلاً فقط سى نفر را پیدا کند مىتواند به هر کدام دو مُد طعام بدهد ولى ـ بنابر احتیاط واجب ـ هرگاه تمکن پیدا کرد به سى نفر فقیر دیگر نیز یک مُد بدهد .
مسأله ۱۶۵۷ ـ کسى که قضاى روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمداً کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد ، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد طعام بدهد ، و اگر نمىتواند ، سه روز روزه بگیرد
