قدرت همانندسازی
محمدحسین قدیری
در یکی از جلسات مشاوره، جوانی عراقی را دیدم که «احساس ارزشمندی» و «اعتمادبه‌نفس» پایینی داشت. احساس ارزشمندی، باتری اعتمادبه‌نفس است و اگر این باتری بخوابد! موتور اعتمادبه‌نفس هم از کار می‌افتد. از او خواستم دفتر مخصوصی برای تمرین‌ها در نظر بگیرد. در یکی از مشاوره‌ها به او گفتم: در منزل بنویسد که طبق حس یا تجربه‌اش چه چیزها یا افرادی در افزایش اعتمادبه‌نفس او مؤثرند؟
پاسخش جالب بود و قابل تأمل؛ او به عنوان مهم‌ترین عامل نوشته بود: الگوگیری از زندگانی امام خمینی(ره) از کودکی تا بزرگ‌سالی. می‌گفت: مطمئنم اگر مستند دوره‌های زندگی ایشان را ببینم اثر شگرفی بر من خواهد داشت.
اتفاقاً همان روزها بسته‌ای ویدئویی (مستند روح‌الله) اثر حزب‌الله لبنان، از دوره‌های مختلف زندگی امام به دستم رسیده بود. در ضمن تمرین‌ها بسته را در اختیارش گذاشتم؛ غبطه‌برانگیز بود. هر بار شکفته‌تر از قبل می‌شد. اثرات ویدئوها بر ایشان بیش از هر راهکار دیگری ملموس بود.
اما دو تذکر روان‌شناختی:
- این مشاوره من را یاد سخن مولا علی(ع) در حکمت ۲۰۷ نهج‌البلاغه
انداخت که فرمودند برای ایجاد صفت مثبتی مثل بردباری و…، خودت را به آن صفت وادار کن؛ «إِنْ لَمْ تَکُنْ حَلِیماً فَتَحَلَّمْ، فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلَّا أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مِنْهُمْ؛ اگر بردبار نیستى خود را به بردبارى وادار؛ چراکه کم است کسى خود را شبیه قومى کند و از زمره آنان نشود». حضرت در این روایت بر قدرت همانندسازی اشاره کرده‌اند و این‌که باید خود را به انسان‌های والا شبیه کرد.
- البته در همانندسازی نباید ایدئال‌نگر و تمامیت‌خواه باشیم؛ بلکه باید برای رسیدن به هدف خود، آن هدف را به هدف‌های کوچک‌تری تقسیم کنیم تا با رسیدن به هر هدف، انرژی و انگیزه لازم را برای ادامه مسیر بیابیم. اگر سنگ بزرگ نشانه نزدن است، هدف بزرگ هم نشانه نرسیدن است.
