در ستایش زن دوستی و مرد دوستی
دکتر عبدالله عمادی
«زن دوستی» به‌طور کلی، روحیه و خصلتی است که در اخلاق اسلامی ممدوح و نیکو شمرده شده است. محدث کلینی در کتاب حدیثی «کافی» یک باب را به نام «حب النساء» نامیده و در آن ده روایت ذکر کرده است؛ مانند آنکه «هرچقدر ایمان کسی زیادتر باشد، محبتش به زن بیشتر است». اگر بتواند با توجه به فضای متن- معنای فراجنسیتی از این روایات داشت، می‌توان گفت متقابلاً «مرد دوستی» نیز در زنان از خصلت‌های شایسته و خوب است.
نقطه مقابل زن دوستی و مرد دوستی، زن‌ستیزی و مردستیزی است؛ یعنی کسانی که نسبت به جنس مقابل نگرش مثبتی ندارند و از ارتباط با آن‌ها پرهیز می‌کنند.
پس قاعده اولی و کلی آن است که انسان‌های با ایمان، جنس مقابل خودشان را دوست دارند، از ارتباط با آن‌ها لذت می‌برند و نگاه مثبت به ایشان دارند. روشن است که این روحیه کلی به معنای آن نیست که تمام افراد آن جنس را شامل شود که افراد «زن‌باره» این‌چنین‌اند؛ ازاین‌رو از قاعده آفرینش باید این‌طور تعبیر شود: زنان، «مردانگی» و بودن با مرد جماعت را و مردان، «زنانگی» و بودن با زن جماعت را دوست دارند، و از آنجا که مجرای درست این قاعده کلی، در رابطه با همسر است، معمولاً علما این امر را معادل «ازدواج دوستی» دانسته‌اند.۲ به این دلیل که منظور از زن دوستی و مرد دوستی، همسر است نه همه مردان و زنان.
نکته جالب‌توجه آن است که ستایش این صفت در روایات اسلام، به خاطر چیزی فراتر از یک امر طبیعی است و به دین و «ایمان» فرد ربط داده شده است؛ یعنی این‌طور نیست که صرفاً چون این روحیه به‌طور طبیعی و غریزی در انسان سالم وجود دارد، از آن ستایش شده است تا بدانیم ضد آن، غیرطبیعی و مرضی است، بلکه ستایش آن در روایات، یک ستایش دینی و اخلاقی است؛ بنابراین لازم است فکر کنیم ارتباط بین ایمان و همسردوستی چیست؟
آیه به آیه عشق توست، عشق میان همسران
یکی از تحلیل‌های روشنگر ارتباط بین ایمان و همسردوستی، تحلیل «آیه بودن» است:
اولاً: همان‌طور که خداوند در قرآن فرموده «ازدواج و محبت به همسر، از آیات و نشانه‌های خداست.» یعنی خداوند این قاعده و احساس را در بین آن‌ها جاری کرده است و کلی خیر و خوبی نیز به رابطه آن‌ها مترتب کرده است؛ یعنی هر چه خیر در خانواده است، همه از نشانه‌های خداست؛ «ان فی ذلک لآیات». ۴
ثانیاً: لازمه ایمان نیز آن است که در زندگی، نشانه‌های خداوند دیده شوند و از نشانه‌ها به صاحب نشانه پی ببرند.
نتیجه: بین زن دوستی و ایمان رابطه وجود دارد.
آیا می‌دانستید همسردوستی، جزو احساسات ایمانی است؟ و آیا توجه داشتید به این‌که مؤمن‌های واقعی زن دوست‌اند و مؤمنه‌های واقعی مرد دوست؟
بله آن‌هایی که برای همسر، قند توی دلشان آب می‌شود، درواقع جریان ایمان است که در دلشان احساس می‌شود.
شما یک قلب بیشتر ندارید
زن دوستی و مرد دوستی نسبت به غیر همسر، محبت به همسر را ضعیف می‌کند؛ چراکه خداوند فرمود «ما جعل الله لرجل من قلبین فی جوفه؛ خدا در درون انسان دو قلب قرار نداده است».۵ پس اگر در قلب خود، زنی را به جای زن خود یا مردی را به جای مرد خود گذاشتید، خواسته یا ناخواسته جایی برای همسر خود باقی نگذاشته‌اید.
به قول استاد شیخ حسین انصاریان: بر مرد و زن است که از عللى که باعث ضربه خوردن به عشق و محبت است بپرهیزند که حفظ بناى عشق، عبادت و خراب کردن خانه محبت، بدون تردید، گناه و معصیت و موجب عقاب الهى در قیامت و باعث عذاب در زندگى دنیایی است.
