ترین‌های علم و فناوری در سالی که گذشت

علم و فناوری همواره در حال پیشرفت و تغییر هستند. هر سال شاهد ظهور فناوری‌های جدید و نوآورانه‌ای هستیم که تأثیرات عمیقی بر زندگی ما می‌گذارند. سال ۲۰۲۳ نیز از این قاعده مستثنی نبود و شاهد ظهور و پیشرفت فناوری‌های متعددی در این سال بودیم.

سال ۲۰۲۳ با پیشرفت‌های چشمگیری در علم و فناوری طی شد. از هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی گرفته تا پزشکی ژنومیک و انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های نوظهور که صنایع مختلف را تغییر داده‌اند.

۱- هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، صنعت را در سال ۲۰۲۳ متحول کردند. هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌ها، پیش‌بینی نتایج بیمار و ساده‌سازی وظایف از طریق دستیاران مجازی بسیار مؤثر بوده است. هوش مصنوعی مولد با الگوریتم‌های پیشرفته، ایجاد متن، تصاویر و ویدیوهایی را که از محتوای تولید شده توسط انسان قابل تشخیص نیستند، فعال و صنایع را متحول کرده و توانایی‌های انسانی را افزایش داده است. برخی از چت‌بات‌های معروف هوش مصنوعی که در سال ۲۰۲۳ ظاهر شدند عبارتند از ChatGPT توسط OpenAI، Bing Chat توسط Microsoft و Bard توسط Google

۲- محاسبات کوانتومی

سال ۲۰۲۳ شاهد نقاط عطف قابل توجهی در زمینه محاسبات کوانتومی بودیم. کامپیوترهای کوانتومی، با قدرت پردازشی عظیم خود، پتانسیل ایجاد انقلابی در رمزنگاری، کشف دارو و مشکلات بهینه سازی را دارند. پیشرفت‌ها در تصحیح خطای کوانتومی و توسعه پایدار، ما را به دستیابی به قابلیت‌های محاسباتی کوانتومی عملی نزدیک‌تر کرده است.

۳- پزشکی ژنومیک

پزشکی ژنومیک در سال ۲۰۲۳ پیشرفت‌های شگرفی داشته و منجر به درمان‌های شخصی برای بیماری‌های مختلف شده است. پیشرفت‌ها در فناوری‌های ویرایش ژن، تغییرات دقیقی را در ژنوم انسان ممکن کرده و فرصت‌های جدیدی را برای درمان اختلالات ژنتیکی ایجاد می‌کند. ژن درمانی همچنین نتایج امیدوارکننده‌ای را در درمان بیماری‌های غیرقابل درمان قبلی نشان داده است.

۴- انرژی تجدیدپذیر

حرکت به منابع انرژی پایدار در سال ۲۰۲۳ شتاب بیشتری به دست آورده است. فناوری‌های انرژی خورشیدی و بادی کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر شده‌اند و انرژی‌های تجدیدپذیر را جایگزین مناسبی برای سوخت‌های فسیلی کرده‌اند. پیشرفت‌ها در سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی نیز ماهیت متناوب انرژی‌های تجدیدپذیر را مورد توجه قرار داده‌اند و منبع تغذیه پایدار و قابل اعتماد را تضمین می‌کنند.

۵- متاورس

با اینکه حرف و حدیث‌هایی از سقوط متاورس داشتیم، ولی باز هم توجهات زیادی در سال ۲۰۲۳ متوجه متاورس بود. متاورس به فضای واقعیت مجازی اشاره دارد که در آن کاربران می‌توانند با یک محیط تولید شده توسط رایانه و سایر کاربران در زمان واقعی تعامل داشته باشند و این فضا این پتانسیل را دارد که سرگرمی، بازی، تعاملات اجتماعی و کار را متحول کند و فاصله بین دنیای دیجیتال و فیزیکی را از بین ببرد.

۶- بیوتکنولوژی و مهندسی زیستی

سال ۲۰۲۳ شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در بیوتکنولوژی و مهندسی زیستی بودیم. روش‌های نوآورانه‌ای برای بازسازی بافت، از جمله اندام‌های پرینت سه بعدی و ایمپلنت‌های مهندسی زیستی، توسعه یافتند. زمینه زیست شناسی مصنوعی نیز با ایجاد ارگانیسم‌های جدید و تولید مواد پایدار، پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.

۷- پردازش ابری

رایانش ابری همچنان در سال ۲۰۲۳ به تسلط خود ادامه داد و منابع محاسباتی مقیاس پذیر و انعطاف پذیر را برای سازمان‌ها فراهم و ذخیره و پردازش حجم زیادی از داده‌ها، استقرار برنامه‌ها و استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی را امکان پذیر کرد. رایانش ابری به یک جزء ضروری از استراتژی‌های تحول دیجیتال در بخش‌های مختلف تبدیل شده است.

۸- حریم خصوصی و امنیت داده ها

با افزایش اتکا به فناوری و داده‌ها، حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها در سال ۲۰۲۳ به نگرانی‌های حیاتی تبدیل شده است. به طوری که سازمان‌ها و افراد، حفاظت از اطلاعات حساس و رعایت مقررات حفاظت از داده‌ها را در اولویت قرار می‌دهند. فناوری‌هایی مانند رمزگذاری، احراز هویت ایمن و تکنیک‌های افزایش ایمنی حریم خصوصی برای حفاظت از داده‌ها و حفظ اعتماد در اکوسیستم‌های دیجیتال در حال توسعه و پیاده‌سازی هستند.

۹- اکتشافات فضایی

اکتشافات فضایی در سال ۲۰۲۳ به اوج جدیدی رسید. شرکت‌های خصوصی با همکاری آژانس‌های فضایی، پیشرفت‌های چشمگیری در سفرهای فضایی تجاری داشته‌اند. پرتاب و فرود موشک‌های قابل استفاده مجدد، هزینه ماموریت‌های فضایی را کاهش داده و فضا را در دسترس‌تر می‌کند. پیشرفت در فناوری ماهواره‌ای، شبکه‌های ارتباطی و قابلیت‌های رصد زمین را بهبود بخشیده است.

۱۰- برنامه فضایی هند

هند به طور محکم خود را به عنوان پیشرو در اکتشافات فضایی تثبیت کرده است. ماموریت مدارگرد مریخ (MOM) ماموریت خود را با موفقیت به پایان رساند و هند را در میان گروه نخبگان کشورهایی قرار داد که به سیاره سرخ می‌رسند. هدف ماموریت Chandrayaan-3 فرود یک مریخ نورد بر روی سطح ماه است که درک ما از زمین ماه را بیشتر می‌کند. ماموریت Aditya-L1 بیرونی‌ترین لایه خورشید را مطالعه خواهد کرد و ماموریت Gaganyaan قصد دارد برای اولین بار فضانوردان هندی را به فضا بفرستد. فناوری ماهواره‌ای هند و ادغام هوش مصنوعی و رباتیک در مأموریت‌های فضایی، قدرت علمی این کشور را بیشتر کرده است.