دسته بندی :اشاعره

پاسخ: اشاعره نامی است برای پیروان ابوالحسن اشعری[۱](۲۶۰ ـ ۳۲۴)، او از نواده‌گان ابو موسی اشعری است که در آغاز غیبت صغری در بصره به دنیا آمد، پدرش اسماعیل بن اسحاق مکنی به «ابی بشر» از طرفداران اهل حدیث بود. اشعری در کودکی با عقاید اهل حدیث خو گرفت،[۲] او

پاسخ: اشاعره نامی است که بر پیروان مکتب کلامی ابوالحسن علی بن اسماعیل اشعری اطلاق می‌شود[۱](۲۶۰ ـ ۳۲۴) و در معنای عام به سنت‌گرایان یا اهل سنت و جماعت گفته می‌شود.[۲] که در این نوشتار مبانی اعتقادی‌شان در چند بخش نقد و بررسی می‌شود. ابوالحسن اشعری در برابر دو جریان

پاسخ: تفاوت‌های زیادی بین عقاید معتزله و اشاعره وجود دارد. به علّت نظم بحث ابتدا بر طبق اصول پنج‌گانه معتزله، فرق دو مکتب را بررسی و در آخر به دیگر اختلاف‌ها، فهرست‌وار اشاره می نمائیم. ۱ـ توحید: معتزله اعتقاد به توحید صفاتی دارد، به این معنا که صفاتی مانند: علم،

معتزله طبعا طرفدار غایت داشتن و غرض داشتن صنع الهی (فعل الهی) شدند و حکیم بودن خداوند را که در قرآن کریم مکرر به آن تصریح شده است به همین گونه تفسیر کردند که او در کارهای خویش، غرض و هدف دارد و از روی کمال دانائی کارها را برای

حسن و قبح افعال از نظر اشاعره : اشاعره، همچنانکه عدل را به عنوان یک صفت قبلی و ذاتی منکر شدند، حسن و قبح ذاتی قبلی عقلی را نیز مورد انکار قرار دادند. اشاعره اولا حسن و قبح ها را اموری نسبی و تابع شرائط خاص محیطها و زمانها و

اشاعره در تفکرات خود به این نتیجه رسیده اند که صفت عدل، منتزع است از فعل خداوند از آن جهت که فعل خداوند است. از نظر این گروه هر فعلی در ذات خود نه عدل است و نه ظلم و هر فعلی از آن جهت عدل است که فعل خدا

یکی از امهات (مسائل اساسی) مسائل کلامی این است که آیا افعال ذات باری (خداوند)، معلل به اغراض و غایات هست یا نه؟ چنانکه می دانیم و بدیهی است، انسانها در کارهائی که انجام می دهند هدف و غرضی را در نظر می گیرند. انسان در هر کار خود یک

معتزله خود را اهل العدل و التوحید می نامیدند و مقصودشان توحید صفاتی بود اما در توحید افعالی، کمیت معتزله لنگ بود و اشاعره در توحید افعالی، خود را ” اهل التوحید ” می نامیدند. حقیقت این است که معتزله در عین اینکه در توحید صفاتی، ایرادات بجایی به اشاعره

عدل الهی در اندیشه صاحب بن عباد : صاحب بن عباد یکی از برخوردارترین و متنعم ترین مردم جهان بود که در حمایت شدید از اصل عدل برآمد، وی وزیر برخورداری است و از این نظر کمتر نظیر دارد. او اولا برخلاف اکثر وزرا که سری سالم به گور نمی

اگر یک مقایسه – ولو بطور مختصر – میان منطق نهج البلاغه با منطق سایر مکتبهای فکری به عمل نیاید ارزش واقعی بحثهای توحیدی نهج البلاغه روشن نمی شود. درباره ذات و صفات حق قبل از نهج البلاغه و بعد از آن، در شرق و غرب، در قدیم و جدید

اشاعره به جای خداوند، در واقع ظالمان بشری را تنزیه نموده و تبرئه کرده اند زیرا ابتدایی ترین و روشن ترین نتیجه ای که از این طرز تفکر گرفته می شود این است که آنچه فلان ستمگر می کند، خودش نمی کند؛ بلکه خداوند می کند و چون خدا انجام

ایشان می گویند که اگر ما قائل بشویم که عالم قانون دارد و قانون عالم هم قانون قطعی است باید قدرت و اراده خداوند را محدود بدانیم. هرگز چنین چیزی نیست. ما اول مثالی در انسان ذکر می کنیم تا در خدا هم روشن بشود. یک وقت هست که شما

آیا لازمه توحید افعالی این است که نظام سببی و مسببی جهان را انکار کنیم و هر اثری را مستقیما و بلاواسطه از خدا بدانیم و برای اسباب هیچ نقشی قائل نباشیم؟ مثلا معتقد باشیم که آتش نقشی در سوزانیدن و آب در سیراب کردن و باران در رویانیدن و