تعلیم فرزندان به نوع‏دوستى و رعایت حقوق همسایگان

از جمله روشهاى تربیتى حضرت فاطمه علیهاالسلام نوع‏دوستى او بوده است، که در برابر چشمان تیزبین فرزندانش، به مردم کمک مى‏کرد و خود گرسنه مى‏ماند، ولى دیگران را سیر مى‏نمود. (۱)
    فاطمه علیهاالسلام گرنبندش را به فقرا ایثار کرد و آنان را مورد نوازش قرار داد و از پول آن پارچه‏ها خریدارى شد و براى بى‏لباسها، لباس مناسب تهیه گردید…(۲) و پرده‏هاى خانه‏اش در اختیار پیامبر خدا قرار گرفت و از آن عریانها پوشانده شد و حدیث «فاطمه بضعه منى» در حق آن حضرت صادر گشت.(۳)
    آن حضرت نه تنها در مسائل اقتصادى و رفع مشکلات روزمره‏ى مردم پیشگام بود، حتى از نظر اخلاقى و عواطف انسانى و ارشاد و هدایت مردم نیز به کمک آنان مى‏شتافت و مصالح مردم را پى‏گیرى مى‏کرد و در حقشان دعا مى‏فرمود و از این طریق فرزندان خویش را به چنین عواطف اسلامى و انسان‏ساز پرورش مى‏داد.
    حضرت امام حسن علیه‏السلام مى‏فرمایند: شبى مادرم را دیدم که تا صبح به عبادت پرداخت و مرتب مؤمنین و دیگران را دعا مى‏کرد، ولى در حق خود ساکت بود. از علت آن پرسیدم، فرمود: اول همسایه و دیگران، سپس خودمان. (۴)
    شبیه این حدیث از امام موسى بن جعفر علیه‏السلام صادر گردیده(۵) و نشان مى‏دهد که آن حضرت تا چه حدى سوز اجتماعى و نوع‏دوستى داشته است و دیگران را بر خود و خودیها مقدّم مى‏داشت.
    و در یک قضیه تاریخى دیگر آمده است، که فاطمه‏ى زهرا علیهاالسلام همچون امیرالمؤمنین على علیه‏السلام براى بهبودى حسن و حسین علیهم‏السلام از مریضى، سه روز روزه نذر کرده بود و هنگام انجام دادن آن، مجبور شد براى یک نفر یهودى بنام «شمعون» در خانه خودش کار استیجارى نموده و از اجرت آن نان جو تهیه نماید….
    چنانچه در تفسیر سوره‏ى هل اتى (دهر) آمده است فاطمه و على و دیگر خانواده‏ى او سه روز روزه گرفتند و هر شب موقع افطار غذاى خویش را به ترتیب به: مسکین، یتیم، کافر و اسیر دادند و همین سوره در مناقب آن حضرت و سایر اهل‏بیت نازل گشت….(۶)
    اگر امام حسین علیه‏السلام سه بار اموالش را با فقرا تقسیم نموده و دوبار خلع ید کرده است. در دامان پر مهر و انسان‏ساز فاطمه علیهاالسلام پرورش یافته… (خرج من ماله مرتین و قاسم الله ثلاث مرّات ماله) و همچنین فرزندان دیگرش که جاى بحث آن نیست. (۷)
     ۱ـ بحار، ج ۴۱، ص ۳۴، ح ۶.
    ۲ـ در بحث «ایثار فاطمه» در فصل ۱۴ ملاحظه فرمایید.
    ۳ـ در بحث «ایثار فاطمه» در فصل ۱۴ ملاحظه فرمایید.
    ۴ـ رایت امى فاطه قامت فى محرابها… و سمعتها تدعو للمؤمنین والمؤمنات و تسمیهم و تکثر الدعإ؛ّّ لهم و لاتدعو لنفسها بشى فقلت لها: یا اماه! لم لاتدعین لنفسک کما تدعین لغیرک؟ فقالت: یا بنى الجار ثم الدار. (وسائل، ج ۴، ص ۱۱۵۰، ح ۷-محجه البیضاء، ج ۴، ص ۲۰۸ و بحار ج ۴۳، ص ۸۱ و…). avb
    ۵ـ وسائل‏الشیعه، ج ۴، ص ۱۱۵۱، ح ۸- بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۲، ح ۴. ۶ـ فرائد السّمطین، ج ۲، ص ۵۴، ش ۳۸۳- بحارالانوار، ج ۳۵، ص ۲۳۷- تفاسیر مختلف ذیل آیات مربوطه…
    ۷ـ شرح ابن ابى‏الحدید، ج ۱۶، ص ۱۰، فرائد، ج ۲، ص ۱۲۳، ش ۴۲۳.