بعضی فکر میکنند تنها آدم خلیفه خداست اما آیه ۳۰ سوره بقره دلالت بر انحصار خلافت در حضرت آدم ندارد بلکه می‌توان گفت جمله «اتجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدماء» نشان میدهد که خلافت در آدم منحصر نیست.
اگر سخن از خلافت حضرت آدم بود بس با توجه به این نکته که حضرت آدم معصوم است و فساد و خونریزی نمی‌کند جا داشت خداوند به فرشتگان بفرمایید آدم فساد و خونریزی نمی‌کند.
البته نباید توهم شود که همه انسانها بالفعل خلیفه و جانشین خدا هستند.زیرا چگونه می‌توان پذیرفت مقامی که فرشتگان مقرب الهی شایسته آن نبودند و به لحاظ آن مقام به آدم سجده کردند،در اختیار بزرگترین جنایتکاران تاریخ قرار گیرند.
پس این خلافت ویژه آدم و برخی از فرزندان اوست که به همه اسماء علم دارند .
بنابراین اگر چه نوع انسان امکان خلافت و جانشینی از خدا را داراست اما کسانی که در عمل به این مقام دست می‌یابند،حضرت آدم و جمعی از فرزندان او هستند که در هر زمان دست کم فردی از آنان در جامعه بشری وجود دارد و حجت خدا بر روی زمین (امامت )است و این نکته‌ای است که در روایات نیز بر آن تاکید شده است.
نویسنده : محمود رجبی
