تیروئید غده کوچکی در پایهی گردن شماست که اساساً بر همهی عملکردهای بدن شما تأثیر میگذارد؛ بنابراین جای تعجب ندارد که وقتی این غده به طور ناگهانی به اندازهی کافی هورمون تیروئید آزاد نمیکند (هیپوتیروئیدیسم) و یا هنگامی که بیش از حد هورمون آزاد میکند (هیپرتیروئیدیسم)، برای بدن مشکلات بسیاری پیش میآید.
مشکلات مربوط به تیروئید در مردان و زنان دارای علائم مشترک و غیرمشترکی است که میتواند برای مدت طولانی تشخیص داده نشود؛ زیرا این علائم میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد و میتواند به طور ناگهانی یا به تدریج بروز کند، بنابراین تشخیص آنها دشوار است.
با توجه به آمارها از هر ۸ زن یک نفر به یک بیماری تیروئیدی مبتلا میشود و زنان پنج تا هشت برابر بیشتر از مردان از مشکلات تیروئیدی رنج میبرند. حتی نگرانکنندهتر این که ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان در حدود ۳۰ سالگی دچار این بیماریها میشوند.
رها کردن یک بیماری تیروئیدی درمان نشده میتواند بر روی سایر اعضای بدن، به خصوص قلب اثرگذار باشد؛ پس توجه به علائم آن برای حفظ سلامت بسیار حائز اهمیت است.
علائم مشکلات تیروئیدی در زنان
تغییرات وزنی
تیروئید کمکار باعث کاهش کلیه عملکردهای بدن، از جمله سوخت و سازتان میشود و بسیاری از زنان به این دلیل دچار افزایش وزن میشوند. در مقابل اگر دچار پرکاری تیروئید هستید، برعکس این مسئله میتواند اتفاق بیفتد. در واقع پرکاری تیروئید میتواند به کاهش وزن غیر قابل توضیح منجر شود. بسیاری از خانمها به دلیل حس خوشایند ناشی از کاهش وزن در پرکاری تیروئید نمیخواهند تحت درمان قرار بگیرند؛ اما باید این را بدانید که تولید بیش از حد هورمون برای بدن به خصوص قلب بسیار گران تمام میشود.فشارخون غیرطبیعی
هورمون تیروئید ارتباط مداومی با قلب دارد و بر تندی و کندی ضربان آن تأثیر میگذارد. با کمکاری تیروئید، ضربان قلب شما کندتر از حد معمول خواهد شد که این امر بر تعداد زیادی از اندامها و عملکردهای بدنتان تأثیر میگذارد. در پرکاری تیروئید، برعکس است یعنی سرعت ضربان قلبتان زیاد میشود. هر دو وضعیت میتوانند منجر به نارسایی قلبی و تغییرات فشار خون شوند؛ به خصوص اگر ضربان قلبتان برای مدت طولانی تحت تأثیر استرس اضافی قرار بگیرد.تغییر عادت اجابت مزاج
سیستم دیگری از بدن که با کمکاری تیروئید کند میشود، دستگاه گوارش است؛ بنابراین ممکن است متوجه شوید که مانند قبل به دستشویی نمیروید و اغلب یبوست دارید. با پرکاری تیروئید، ممکن است برعکس این اتفاق بیفتد و متوجه شوید که مدفوعتان کاملاً جامد نیست.خستگی
کمکاری تیروئید موجب میشود تعادل و کنترل انرژیتان با مشکل روبرو شود به این صورت که یک روز کامل کاری در محل کارتان بیشتر از گذشته شما را خسته میکند، یا ورزشهایی که قبلاً عاشق آن بودهاید، اکنون برایتان بسیار خستهکننده میشود. ایناحساس خستگی همچنین میتواند در نتیجهی افزایش وزن ناشی از کم کاری تیروئید هم باشد.
در پرکاری تیروئید هم احساس خستگی زودرس به سراغ فرد میآید.
هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری آن میتوانند موجب احساس درد در عضلات، سفتی مفاصل و ضعف شوند. حواستان به بدنتان باشد، اگر اخیراً تمرین و ورزش سختی نکردهاید، نباید احساس ضعف و درد داشته باشید
تغییر حالتهای روحی روانی
کمکاری تیروئید میتواند بر نحوه عملکرد مغز شما تأثیر بگذارد و روانتان را تحت فشار بگذارد. افسردگی علامتی است که بسیاری از خانمها آن را تجربه میکنند و تشخیص اینکه ممکن است تیروئید عامل آن باشد دشوار است، زیرا خود افسردگی میتواند منجر به برخی از علائم کمکاری تیروئید شود.
اگر مبتلا به پرکاری تیروئید باشید نیز ممکن است روحیهی شما دچار تغییر و تحولاتی شود. فکر زیاد، اضطراب، تحریکپذیری و لرزش اندامها اختلالاتی هستند که در نتیجهی این مشکل تیروئیدی به سراغتان میآیند و برای درمان هم دارودرمانی نیاز است و هم روان درمانی.مشکلات قاعدگی
آیا عادت ماهانهتان به طور ناگهانی سنگینتر از حالت عادی شده است؟ متخصصان میگویند این میتواند نشانه کمکاری تیروئید باشد. تیروئید همچنین چرخه قاعدگی شما را تحت تأثیر قرار میدهد.
پرکاری تیروئید میتواند اثری عکس داشته باشد؛ بدین ترتیب که دورههای شما بسیار سبکتر از گذشته باشد و یا حتی ممکن است برای چند ماه به طور غیر منتظرهای این اتفاق برایتان نیفتند.تغییرات پوست و مو
کم کاری تیروئید میتواند موجب خشکی موها و پوستتان شود. اگر موها رطوبت مورد نیازشان را نداشته باشند شکننده و نازک خواهند شد. متاسفانه، هر دو بیماری کم کاری و پرکاری تیروئید باعث نازک شدن موها میشوند.ضعف و درد عضلانی
هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری آن میتوانند موجب احساس درد در عضلات، سفتی مفاصل و ضعف شوند. حواستان به بدنتان باشد، اگر اخیراً تمرین و ورزش سختی نکردهاید، نباید احساس ضعف و درد داشته باشید.مه مغزی
کم کاری تیروئید میتواند موجب کند شدن سیناپسها در مغز شما شده و سرعت عملکرد مغزتان را کاهش دهد. شما قادر نخواهید بود به وضوح فکر کنید و ممکن است احساس کنید دچار مه مغزی شدهاید. این احساس کاهش سرعت میتواند همراه با تغییر خلقوخو و افسردگی باشد.خشکی یا پفکردگی چشمها
بیماری گریوز (نوعی اختلال خودایمنی که منجر به پرکاری تیروئید میشود) میتواند باعث ایجاد تغییراتی در بینایی شود و یک علامت آن چشمهای پفکرده و بیرون زده است. خشکی و تحریک چشم میتواند نشانهای از پرکاری و کم کاری تیروئید باشد. اگر متوجه شدهاید چشمانتان خشک شده است در حالی که هیچ عیب و نقصی مانند آلرژی یا مصرف دارویی وجود ندارد، و یا برجستهتر از حد طبیعی به نظر میرسد، در مورد علائم خود با پزشک صحبت کنید.سرد یا گرم بودن همیشگی
دائماً سردتان است؟ حساسیت شما به دما میتواند نشانه کم کاری تیروئید باشد. گردش خون آهستهی شما میتواند هنگام خنک شدن هوا که همه افراد اطراف شما احساس خوبی دارند موجب سرد شدن شما شود. برعکس این حالت در مورد پرکاری تیروئید وجود دارد؛ ممکن است شما در برابر گرما بسیار حساس باشید و بیشتر از دیگران عرق کنید.کمپشت شدن ابروها
بسیاری از خانمها از اینکه میفهمند از دست دادن بخشی از ابروها، به ویژه قسمت انتهایی آنها که همراه با ریزش عمومی موهاست، نشانهی کم کاری تیروئید است شگفتزده میشوند. اگر متوجه شدید که ابروهایتان در گوشهها نازک و کمپشت شده است و به طور کلی احساس ناخوشایندی دارید آن را به پیری و استرس ربط ندهید و به متخصص غدد مراجعه کنید، شاید مشکل از تیروئیدتان باشد.ورم در اندامهای تحتانی
اگر به طور ناگهانی متوجه تورم و ادم در قسمت تحتانی بدنتان یعنی مفصل ران، زانوها و مفاصل مچ پا شدید این نشانه احتباس مایعات است که میتواند ناشی از کم کاری تیروئید یا بیماری گریوز باشد.ناباروری
ناباروری به جز یک سری دلایل مشخص میتواند نشانه مشکلات اساسی دیگری مانند بیماری تیروئید باشد. طبق اعلام انجمن تیروئید آمریکا، بیماری تیروئید تشخیص داده نشده میتواند یک عامل ناباروری باشد که باید به آن توجه داشته باشید.
علائم مشکلات تیروئیدی در مردان
علائم بیماری تیروئید در مردان در بسیاری از موارد مشابه زنان است؛ اما آنها نیز ممکن است مسائلی را تجربه کنند که مختص جنسشان است: مواردی چون تعداد کم اسپرم، از دست دادن حجم عضلات و اختلال نعوظ.
در ابتدا مروری میکنیم بر علائم عمومی در هر دو جنس و سپس به علائم خاص مردان اشاره میکنیم.
کم کاری تیروئید میتواند موجب کند شدن سیناپسها در مغز شما شده و سرعت عملکرد مغزتان را کاهش دهد. شما قادر نخواهید بود به وضوح فکر کنید و ممکن است احساس کنید دچار مه مغزی شدهاید
علائم عمومی کم کاری تیروئید عبارتند از:
افزایش وزن
زبری و خشکی پوست
خستگی
احساس سرما
یبوست
افسردگی
درد مفاصل
درد یا سفتی عضلانی
مشکلات حافظه
ریزش مو
تیروئید بزرگ شدهعلائم عمومی پرکاری تیروئید عبارتند از:
کاهش وزن
اضطراب
ضربان قلب سریعتر
تپش قلب
تعریق
لرزش
افزایش اشتها
سخت به خواب رفتن
خستگی
ضعف عضلانی
احساس گرما
تیروئید بزرگ شدهعلائم خاص مردان
مردان با اختلال عملکرد تیروئید ممکن است علائمی داشته باشند که خاص خودشان است؛ مانند:
– ریزش مو یا طاسی
– اختلال عملکرد جنسی
– کاهش سطح تستوسترون
– ژنیکوماستی، بزرگ شدن سینه مردان (پرکاری تیروئید)
– از دست دادن توده یا قدرت عضلانی
تیروئید بر روی عملکرد جنسی هر دو جنس تأثیر میگذارد که البته در مردان مشهودتر است. مردان مبتلا به بیماری تیروئید ممکن است این علائم مرتبط با سلامت جنسی را تجربه کنند:
. اختلال نعوظ
. انزال تاخیری (بیشتر در کم کاری تیروئید)
. انزال زودرس (بیشتر در پرکاری تیروئید)
. مشکلات مربوط به اسپرم که منجر به ناباروری میشود: مانند تعداد اسپرم کمتر، کیفیت اسپرم ضعیفتر، حجم مایع منی کمتر و تحرک اسپرم کمتر
بررسی مطالعات سال ۲۰۱۸ که از تحقیقات سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۸ در مورد بیماری تیروئید و اختلال عملکرد جنسی انجام شد، موارد زیر را نشان داد:
– ۵۹ تا ۶۳ درصد مردان مبتلا به کم کاری تیروئید اختلال عملکرد جنسی از جمله کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و انزال به تأخیر افتاده را تجربه کنند.
– حدود ۴۸ تا ۷۷ درصد مردان مبتلا به پرکاری تیروئید، اختلال عملکرد جنسی از جمله کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و انزال زودرس را تجربه میکنند.
این اعداد و ارقام بسیار قابل توجه هستند. خوشبختانه، این بررسی همچنین نشان داد که درمان بیماری زمینهای تیروئید باعث بهبود اختلال عملکرد جنسی در مردان و زنان میشود.