ملاک قبولی نماز
قال الصادق – علیه السلام -: قال الله تبارک و تعالی: انما اقبل الصلاه لمن تواضع لعظمتی، و یکف نفسه عن الشهوات من اجلی و یقطع نهاره بذکری، و لایتعاظم علی خلقی و یطعم الجائع و یکسوا العاری، و یرحم المصاب و یؤ وی الغریب …؛
خداوند متعال فرمود: نماز کسی را میپذیرم که:
۱ – در مقابل عظمت من خاضع باشد.
۲ – از خواستههای نفسانی به خاطر من خود را دور کند.
۳ – روزش را با یاد من به پایان برد.
۴ – بر بندگانم بزرگی نفروشد.
۵ – به گرسنه غذا دهد.
۶ – برهنه را بپوشاند.
۷ – به مصیبت دیده مهربانی کند.
۸ – غریب را پناه دهد.
(بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۲۴۲. میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۸۶)
قبولی یک نماز
قال الصادق – علیه السلام -: من قبل الله منه صلاه واحده لم یعذبه؛
اگر خداوند از کسی یک نماز بپذیرد او را عذاب نمیکند.
(وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۲۳. محجه البیضاء، ص ۳۳۹)
نشانه قبولی نماز
قال الصادق – علیه السلام -: من احب ان یعلم اقبلت صلاته ام لم تقبل فلینظر هل منعته صلاته من الفحشاء و المنکر فبقدر ما منعته قبلت منه؛
هرکس دوست دارد بداند نمازش قبول شد یا نه، ببیند که آیا نمازش او را از گناه و زشتی باز داشته یا نه؟ پس به هر قدر که نمازش او را از گناه بازداشته، به همان اندازه نمازش قبول شده است.
(بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۹۸)
نماز، ملاک قبولی اعمال
قال الصادق – علیه السلام -: اول ما یحاسب به العبد، الصلاه فان قبلت قبل سائر عمله و اذا ردت رد علیه سائر عمله؛
نخستین چیزی که از بنده حسابرسی میشود نماز است، پس اگر نماز پذیرفته شد اعمال دیگرش نیز پذیرفته میشود. اگر نمازش رد شود، بقیه اعمال او هم قبول نخواهد شد.
(وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۲۳. فلاح السائل، ص ۱۲۷. من لایحضره الفقیه، ج ۱، باب ۳۰، حدیث ۵)
حضور قلب
قال زین العابدین – علیه السلام -: ان العبد لایقبل من صلاته الا ما اقبل علیه منها بقلبه؛
همانا نماز بنده پذیرفته نمیشود، مگر آن چه را که باقلبش به نماز توجه کرد.
(وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۶۸۸. المواعظ العددیه، ص ۲۷۰)
مقدار قبولی نماز
قال الباقر – علیه السلام -: علیک بالاقبال علی صلاتک فانما یحسب لک منها ما اقبلت علیه؛
در نماز توجه به خدا داشته باش، زیرا از نماز آن مقدار قبول میشود که تو به آن توجه داری.
(محجه البیضاء، ج ۱، ص ۳۵۴)
استخفاف در نماز مانع قبولی نماز
قال الصادق – علیه السلام -: والله انکم لتعرفون من جیرانکم و اصحابکم من لو کان یصلی لبعضکم ما قبلها منه لاستخفافه بها ان الله لا یقبل الا الحسن فکیف یقبل ما یستخف به؟
قسم به خدا، از همسایگان و دوستان خود کسانی را میشناسید که اگر برای بعضی ازشما نمازی بخوانند از او قبول نخواهید کرد، به علت استخفاف و بی اعتنایی که بر آن روا داشته، همانا خداوند چیز نیکو و شایسته را فقط میپذیرد، پس چگونه بپذیرد عبادتی را که به آن بی توجهی شده است؟
(میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۸۷)
سختترین چیز
قال الصادق – علیه السلام -: والله انه لیاتی علی الرجل خمسون سنه، و ما قبل الله صلاه واحده فایشی ء اشد من هذا؛
قسم به خدا، از زندگی انسان پنجاه سال بگذرد (و نماز نخوانده باشد)، ولی خداوند یک نماز او را قبول نمیکند، چه چیزی سختتر از این!
(میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۸۷)
نماز و ولایت
عن علی بن الحسین – علیه السلام -:- فی جواب سائل ساله عن حدود الصلاه … قال: و ما سبب قبولها؟ قال – علیه السلام – ولایتنا و البراءه من اعدائنا؛
– در پاسخ کسی که پرسید حدود نماز… و چه چیزی سبب قبولی نماز است – فرمود: «ولایت ما اهل بیت، و برائت از دشمنان ما».
(میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۸۶)
حلال و مباح، شرط قبولی نماز
قال علی – علیه السلام -: یا کمیل! انظر فیما تصلی و علی ما تصلی و ان لم تکن من وجهه و حله فلا قبول؛
علی (ع) خطاب به کمیل فرمود: ای کمیل! نگاه کن ببین که در چه چیز نماز میگزاری و برروی چه چیز به نمازایستادی. اگر آن چیزی را که برای نمازت استفاده میکنی، حلال و مباح نباشد، نمازت قبول نیست.
(تحف العقول، ص ۱۸۷)
منبع: سایت اندیشه قم