یکی از مهم‌ترین عوامل محبوبیت انسان آن است که به بهبود روابط خود با خدا بیندیشد و با اصلاح میان خود و خدا، زمینه محبوبیت و اصلاح میان خود و دیگران را فراهم آورد.
انسان موجودی اجتماعی است، احساس نیاز به معاشرت صمیمانه و همدلی و همراهی با دیگران، علاوه براین که یکی از جلوه‌های زندگی اجتماعی به شمار می‌رود، ندایی برخاسته ازاعماق وجود انسان است، از این رو میان انسان‌ها «دوستی» شکل می گیرد. باتوجه به اینکه انسان ها، همواره از زندگی اجتماعی سرمشق می‌گیرند، روابطشان محدود به دنیای حقیقی نیست، بلکه انسان ها به جستجوی دوست در دنیای مجازی و افزایش محبوبیت در اینترنت علاقه مند شده اند. وگاه دنیای هزارتوی مجازی را از واقعیت های زندگی خویش بیشتر باور می کنند!
ارتباط درست به بشر قدرت می دهد!
انسان برای اینکه به درستی از دیگران بهره‌مند شود، نیازمند ارتباط درست است، درست ارتباط برقرار کردن به افراد در تمام مسائل زندگی توانایی و قدرت می‌دهد؛ هر کسی دوست دارد با کسی که دارای ویژگی‌های خاص است ارتباط برقرار کند؛ زیرا کمالی در او می‌یابد و می‌کوشد تا خود را به آن برساند و این‌گونه از نقص و کمبودهای خود بگریزد.
خودت را به خدا وصل کن!
از آنجا که کمال مطلق خداوند متعال، است، فردی که دارای برجستگی‌های کمالی است، آن را از خداوند دارد؛ زیرا بشر به طور طبیعی فاقد چیز کمالی است. (۱)
بر همین اساس هر کسی بخواهد در جامعه به محبوبیت برسد، می‌بایست خودش را به خداوند وصل کرده و رابطه خویش را با خدا اصلاح کند، وگرنه رابطه او با دیگران به هم می‌خورد؛ از همین رو امام علی علیه السلام، اصلاح ارتباط با خداوند را عامل اصلاح میان انسان ها دانسته و می‌فرمایند: «مَنْ أَصْلَحَ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النَّاسِ وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْیَاهُ وَ مَنْ کَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ کَانَ عَلَیْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ ؛ هر کس آنچه را میان او و خداست اصلاح نماید، خداوند آنچه را بین او و مردم است اصلاح کند. و هر کس کار آخرتش را به اصلاح آورد، خداوند کار دنیایش را اصلاح کند. و آن را که از خود بر خود واعظ است از خدا بر او نگهبان است». (۲)
سه راه اصلی برای محبوب تر شدن!
امام حسن عسکری علیه السلام، سه صفت برجسته را مهم‌ترین عامل در محبوبیت در میان مردم و افزایش دوستان میداند و می‌فرماید: «من کان الورع سجیته، والکرم طبیعته، والحلم خلته، کثر صدیقه و الثناء علیه؛ کسی که پارسایی خوی او ، و بخشندگی طبیعت او ، و بردباری خصلت او باشد ، دوستانش زیاد و تعریف‌کنندگانش بسیار خواهند بود». (۳)
از شبهات دوری کن!
یکی از مهم‌ترین عوامل محبوبیت انسان آن است که به بهبود روابط خود با خدا بیندیشد و با اصلاح میان خود و خدا، زمینه محبوبیت و اصلاح میان خود و دیگران را فراهم آورد. امام صادق علیه السلام، برای تقوا درجاتی ذکر می‌کند که یکی از آن مراتب را ورع می‌شمارد. آنجا که می‌فرماید: «فَاِنِّی اُوصِیکَ وَ نَفْسِی بِتَقْوَى اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ فَاِنَّ مِنَ التَّقْوَى الطَّاعَهَ وَ الْوَرَع»؛(۴) شما و خودم را به تقوای الهی و اطاعت فرمان خدا سفارش می‌کنم. پس بدانید که از مراتب تقوا، طاعت خدا، رعایت ورع است.
برخی از مفسران ذیل آیه ۱۳۳ سوره نساء گفته‌اند: تقوا، نقشه راه رسیدن به مقام قرب خدا، تابلوی راهنمای حرکت به سمت مقام «مشاهده و شهود قلبی»، و منزل گزیدن در جوار رضوان الهی است. کسانی که می‌خواهند به مرتبه اعلای مقام تقوا برسند، باید منازل و مراحلی را بگذرانند، تا به مرتبه عالی تقوا برسند. مرتبه نخست تقوا، ایمان و تسلیم است. مرتبه دوم مقام «توبه» است. مرتبه سوم دوری گزیدن از شبهات بوده که آن مقام «ورع» است. (۵)
چیزهایی که می دانی نادیده بگیر!
کرامت برترین مرتبه احسان است، و انسان کریم نزد مردم محبوب می شود، کسی که برای خود کرامتی قائل است، دست کم برای حفظ کرامت خویش، کرامت دیگران را نیز پاس خواهد داشت و از این راه، عداوت و کینه توزی و اختلاف و جدایی از جامعه رخت بر خواهد بست. روایاتی از امیر‌المؤمنین علیه السلام، در تبیین صفت کرامت بیان شده است؛ امام علی علیه السلام، می فرماید: «من کرمت نفسه قلّ شقاقه و خلافه؛(۶) کسی که خود را گرامی می داشت، عداوت و مخالفت او کم باشد.»
آن حضرت می‌فرماید: «الکریم یتغافل و ینخدع»؛ انسان کریم و بزرگوار، خود را به غفلت می‌زند و به ظاهر فریب می‌خورد.(۷) همچنین می‌فرماید: « مِنْ أَشْرَفِ أَفْعَالِ الْکَرِیمِ غَفْلَتُهُ عَمَّا یَعْلَمُ »؛(۸) از بهترین کارهاى کریم و بزرگوار چشم پوشیدن (بى خبر وانمودن) او است از آنچه (زشتیهاى دیگران که) میداند (زیرا کریم پرده کس ندرد و از بسیارى زشتیها خود را غافل نشان دهد).(۹)
تغافل، خصوصیتی است که باعث می شود رشته محبت و دوستی گسسته نشود و داشتن چنین خصوصیت بزرگی موجب می‌شود که انسان محبوب دل مردم شده و دوستان بسیاری بیابد.
بر خودت مسلط باش!
حلم از دیگر عواملی است که موجب محبوبیت میان مردم می‌شود. انسان حلیم کسی است که بتواند عقل و عاطفه را چنان در حالت اعتدال جمع کند که هیجانات عاطفی در خدمت عقل باشد.
در روایت آمده شخصی از امام حسن مجتبی علیه السلام، سؤال کرد: حلم چیست؟ فرمودند:« الحلم کظم الغیظ و ملک النفس؛ فرو بردن خشم و تسلط بر خویشتن است». (۱۰) بر همین اساس حضرت علی علیه السلام، فرمودند: «لا حلم کالصبر و الصمت؛ هیچ حلمی مانند استقامت و سکوت نیست». (۱۱) بنابراین استقامت و کنترل زبان، از شاخه‌های مهم حلم است، که محبوبیت انسان را افزایش می دهد!
کلام آخر
حضور در رسانه ها، از آن جهت که جنبه‌های مختلف علم، هنر و فرهنگ را به صورت دیگری که به دست‌آمدنی نیست، به ما می آموزد، اجتناب ناپذیر است. اما برای حضور در رسانه ها و شبکه های اجتماعی، مانند هر جمع دیگری به دستورات ارزشمند معصومین علیهم السلام نیاز داریم، انسان عاقل در هر جا حضور پیدا می کند، اهداف معقول و مشخصی را دنبال می کند؛ جذب فالوور بیشتر و اضافه کردن دیگرانی که کوچکترین شناختی از آنان نداریم به حریم شخصی خویش! نه تنها معروف و محبوب شدن به همراه ندارد! بلکه ممکن است آینده شما را به خطربیندازد؛ بهتر است از اینترنت برای آگاهی های بیشترو محکم تر شدن دوستی های واقعی بهره ببریم، نه اتلاف وقت و یا افتادن به ورطه گناه و تباهی!
پی نوشتها:
(۱) فاطر، آیه ۱۵
(۲) نهج البلاغه، حکمت ۸۹
(۳) اعلام‌الدین: ص ۳۱۴، س۷
(۴) صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، ج ۱، ص ۵۲۶
(۵) ابن عجیبه احمد بن محمد، البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید، ج ۱، ص ۵۷
(۶) غررالحکم و دررالکلم؛ ج ۵، ص ۴۳۲
(۷) میزان الحکمه، ج ۱۱، ۵۱۵۰
(۸) نهج البلاغه،حکمت ۲۱۳
(۹) ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج ۶ ص ۱۱۸۵
(۱۰) بحارالانوار، ج۷۸، ص۱۰۲
(۱۱) بحارالانوار، ج۷۷، ص۷۸
