معنای ایمان واقعی از نظر قرآن کریم

در قرآن کریم در سوره حجرات آیات ۱۴ و ۱۵ می خوانیم :
عرب های بادیه نشین گفتند: ایمان آورده ایم. بگو شما ایمان نیاورده اید. ولی بگویید اسلام آورده اید، اما هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است و اگر از خدا و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم اطاعت کنید چیزی از پاداش کارهای شما را فروگذار نمی کند، خداوند آمرزنده و مهربان است. مؤمنان واقعی تنها کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده اند، سپس هرگز شک و تردیدی به خود راه نداده اند و با اموال و جان های خود در راه خدا جهاد کرده اند. آنها راستگویانند.
پیام این آیات این است که :
اولا حقیقت ایمان جایگاه اصلی اش دل و جان انسان است و اگر این نعمت معنوی در قلب انسان قرار نگیرد هر چند با زبان سخنانی اظهار شود که به وی ایمان بدهد انسان بهره ای از حقیقت ایمان ندارد. در نتیجه از پیامد و فوائد آن محروم است.
ثانیا بدون پیروی و اطاعت از خداوند و پیامبر، راهی برای دستیابی به حقیقت ایمان نیست؛ یعنی این گوهر گرانقدر آسمانی با پای بندی به وظیفه و فرمانبرداری از خدا و رسول در دل انسان استقرار می یابد و به انسان آرامش و قرار می بخشد.
ثالثا این که هر چه صحنه های پیروی و فرمانبرداری از خدا و رسول الله سخت تر و دشوارتر باشد حضور انسان باایمان در آن صحنه ها بیشتر و بهتر نشانگر تثبیت ایمان در قلب او است؛ همانگونه که حضور در میدان جهاد نشانه این است که انسان در پای بندی به انتخابی که کرده است صادق بوده است و همین جهاد نیز هر چه دشوارتر و شرایطش سخت تر باشد نشانه ای قوی تر بر بهره مندی انسان از ایمان به شمار می رود؛ مانند جهاد با جان و با اموال در راه خدا.
طبیعی است که آن کس که تنها اموالش را تقدیم به پیشگاه الهی می کند و جهاد با اموال دارد مرتبه ای از ایمان را داراست و آن کس که با جان خویش نیز در میدان جهاد حاضر می شود و جانفشانی می کند مرتبه ای بالاتر از گوهر قدسی ایمان را در گنجینه دلش داراست.
رابعا صداقت انسان و نشان دادن میزان پای بندی اش در عمل به آنچه پذیرفته و بدان معتقد است تنها در صحنه هایی قابل اثبات است که در آن صحنه ها حرف و سخن، کاری از پیش نمی برند و تنها به عمل خالص و ناب نیاز است.
عرصه میدان جهاد در راه خدا، از صحنه هایی است که ایمان به خدا خودش را نشان می دهد و در واقع مؤمن واقعی کسی است که خودش را نشان می دهد. این حضور شجاعانه و آگاهانه از سوی خداوند که خالق هستی و تأیید کننده ایمان مؤمنان است، مهر صداقت دریافت کرده است و روشن است که هر کس در روابط خویش با خدایش صادقانه عمل نماید و افتخار دریافت مدال صداقت را از سوی او داشته باشد، با دیگران نیز بر محور صداقت عمل می کند و می اندیشد و اقدام می کند.
چنین انسانی هم خود در زندگی سبکبار و سبکبال است و هم در روابط اجتماعی با عمل خود، دیگران را به صداقت و آرامش و سبکباری فرا می خواند.