من ((سنجد تلخ )) هستم !

عربی من ((شجرالحر)) و حریطه است و بعضی از اعراب زالزالک گویند. در اطراف تهران به من سنجد تلخ ، در مازندران زیتون تلخ و شال سنجد – در گیلان زبیل آغاجی می گویند. در کتب طبی قدیم از من بنام آزاد درخت ذکر شده و فرنگی ها ((آزاد رخت )) گویند و این همان نام اصیل ایرانی است که فرنگی ها با مختصر تغییری بکار برده اند. زادگاه اولیه ی من ایران است ، ولی امروزه در هندوستان – چین – اطراف دریای مدیترانه و آمریکا کاشته می شوم . میوه ی من شبیه زالزالک درشت بوده و تلخ است . در آمریکا پوست – ریشه – برگ و میوه مرا تحت نام ((مورکوزا)) به عنوان ضد کرم تجویز می نمایند و گوشت میوه من مخلوط با پیه از قدیم در ایران داروی مخصوص ضد کچلی بود که آنرا روی پوست سر مالش می دادند – از پوست درخت من در صنعت داروسازی یک ماده ی دارویی می گیرند که ضد کرم است . میوه من لعابی دارد که خاصیت آن مبهوت و حیران کردن است و به همین جهت در چین از آن جهت صید ماهی استفاده می کنند. برگ و درخت زنده من خاصیت ضد حشره دارد – در هندوستان از دانه های سخت میوه ی من تسبیح درست می کنند. و آنرا بالای درب خانه های خود آویزان می نمایند تا بیماری داخل خانه های آنها نشود. یکی از قهرمانان رمان معروف ویکتور هوگو گردن بندی از هسته میوه ی من داشت .گل من باز کننده ی دماغ است ، مخصوصا برای پیران و سرد مزاجان بوییدن آن سر درد را تسکین می دهد و چون آب جوشانده برگ مرا در بینی بکشند، آنرا باز می کنم . شستشو با آب جوشانده ی برگ و شاخه های من به تنهایی تسکین دهنده ی سر دردهای مزمن است ، و گوشت میوه و کوبیده ی برگ من چرک زخم ها را از بین می برد. چکاندن آب جوشانده ی برگ من در گوش درد و رطوبت آنرا درمان می کند. ضماد برگ من بر بالای شکم ، قی را تسکین می دهد و بر رووزیر ناف کرم معده را می کشد و خوردن عصاره برگ من مانع قی کردن و باز کننده ی گرفتگی معده است .
خوردن جوشانده ی برگ من سنگ ها را می ریزاند و ادرار را زیاد می کند و خون منجمد در مثانه را خارج می کند و سموم را دفع می کند نوشیدن آب برگ تازه ی من با زنجبیل تازه درد رحم را ساکت می کند و عدم نظم و خونریزی بیش از حد عادت ماهانه زنان را اصلاح می نماید و رحم را برای بارداری آماده می سازد من برای برص و زخم های چرکی و پلید مفید می باشم صاحب کتاب دستور الاطباء نوشته چون دوازده من میوه و برگ رسیده و زرد شده ی مرا با شش من آب در خمره ریخته و سر آنرا به بندند و سه هفته در زمین خاک کنند و روزی یک مرتبه بر سر بمالند و هر سه روز یکبار به حمام بروند و بعد از حمام نیز دوباره بمالند و سر را با پارچه ی نازکی بپوشانند. زخم های آن از بین می رود و سبب روییدن مو می شود. این مرهم ، کچلی و امراض جلدی را معالجه می کند و باعث روییدن مو می شود. من مضر معده بوده ، زیاده روی در خوردن من باعث غش و قی صفراوی است .من جذام – برجس – زخمهای پلید را از بین می برم و درد آنها را ساکت می کنم و صاحب کتبا دستور الاطباء نوشته چون دوازده من میوه و برگ رسیده و زرد شده ی مرا با شش من آب در خمره ریخته و سر آنرا ببندند و سه هفته در زمین خاک کنند و بعد تا شش ماه هر روز یک لیوان از آن بیاشامند بهترین دوا برای بیماری جذام و پیسی است و بخور آن به تنهایی یا با برگ پنج انگشت درد را برطرف می کند.