نیایش

با تنفس در آغوش خداوند :
شاید ندانید که اصولا نیایشی نیز به وسیله تنفس وجود دارد . نام این نیایش یوگای تنفسی یا پرانایاما است . پرانایاما یکی از شاخه های اصلی درخت یوگاست . قبل از تشریح پرانایاما سوالی را مطرح می کنیم و آن این که هنگامی که می خواهیم حداکثر شدت علاقه خود را به کسی نشان دهیم او را در آغوش می گیریم آیا می توان خداوند را که عزیزترین وجود عالم هستی است را در آغوش بگیریم؟ یعنی خدایی که جسم نیست و لطیف تر از هر لطیفی است را در آغوش بگیریم ؟
مسلما نه! ولی جواب این سوال از دیدگاه پرانایاما مثبت است . ما به هنگام تنفس خدا را در آغوش می کشیم آن هم به بهترین وجه ممکن! در این هنگام خدا در سینه ماست! همانگونه که دوستم پاتانجلی استاد بزرگ یوگا در دو هزار و ششصد سال پیش گفته است هدف یوگا خداوند است هدف پرانایاما نیز اتحاد با نود ساختاری جهان هستی یعنی خالق زیبایی ها خداوند است . پرانایاما یک طریقت عرفانی تمام عیار است . در این روش ما به مرور راه تنفس را در پیش می گیریم تا در نهایت به منشا تنفس که خداوند باشد برسیم .
درست مانند این که امتداد جویباری را بگیریم تا به سرچشمه زلال آن در یک کوه پر از برف برسیم . خداوند مانند یک کوه عظیم است که راه های بسیاری برای رسیدن به آن وجود دارد . رسیدن به خداوند کار ساده ای نیست . در این میان پرانایاما یکی از سالم ترین و سریع ترین روش های عرفانی محسوب می گردد و می تواند کمک بسیار موثری برای کلیه سالکان و عارفان باشد . ترکیب پرانایاما با زیبا بینی و عبادت معجونی فوق العاده می سازد . پرانایاما روشی منحصر به فرد است .
کوه ها چون ذره ها سر مست تو
نقطه و پرگار و خط در دست تو
قدمت انجام پرانایاما به چند هزار سال پیش بر می گردد و تصاویر و حکاکی های زیادی از کسانی که در حال انجام پرانایاما هستند در معابد هند و تبت به چشم می خورد . پرانایاما حاصل نبوغ یوگیان بزرگ هند است و این مردان بزرگ با دانش شگرف خود خدمت بزرگی را به بشریت کرده اند .
آنان عنوان می دارند که جهان از ماده و ماده از پرانا(نور) و پرانا از آگاهی و آگاهی از عشق تشکیل شده است . بنابراین کل عالم وجود از عشق(خدا) تشکیل یافته است . با انجام عمل تنفس ما علاوه بر اکسیژن مقدار زیادی نور و انرژی و عشق را توسط هفت بدن روحانی خود جذب می کنیم .
در فرهنگ و ادب فارسی نیز اشارات فراوانی به نقش تنفس شده است . آه درویش و دم گرم و نفس نافذ از این جمله است . سعدی در ابتدای گلستان می فرماید : هر نفسی که فرو می رود ممد حیات است و چون باز آید مفرح ذات . پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب . این نشان می دهد که سعدی عنایت ویژه ای به تنفس داشته است .
موضوع پرانایاما تنفس است . تنفس یکی از مهمترین نعمت های خداوند و در عین حال فراموش شده ترین آن هاست! زندگی ماشینی کاری کرده است که انسان حتی نفس کشیدن را هم از یاد برده است . او با انجام تمرینات در می یابد که چقدر از اصلی ترین عمل زندگی دور افتاده است و به جای آن ذهنیات کاذب مغزش را پر کرده است . هم اکنون بینی خود را بگیرید و دیگر نفس نکشید خواهید دید چگونه ظرف چند ثانیه کاخ آرزوهای شما فرو خواهد ریخت و با اصلی ترین واقعیت زندگی که همانا مرگ باشد آشنا خواهید شد! شما با تمام گوشت و پوستتان در خواهید یافت که این دنیای خاکی چقدر گذرا و موقتی است . یاد مرگ یعنی یاد واقعیت . یاد مرگ انسان را پاک و نورانی می سازد . پرانایاما از همین نکته استفاده می کند و شما را پاک و پاکیزه می نماید گویی هم اکنون از شکم مادر متولد شده اید . پرانایاما فشار دادن دکمه مرگ و زندگی است . یعنی با فشار بر این نقطه عجیب تمام افکار و روان ما انسجام و وحدت می یابد و وجود انسان متعالی می گردد . تنفس اصلی ترین نقطه تماس ما با منشا حیات هستی است . در این عمل شما وجود را با تمام وجود احساس می کنید !
فواید پرانایاما :
پرانایاما موثرترین وسیله برای حفظ آرامش است . در حقیقت افکار ما ماهیت پرانایی داشته و ذهن با تنفس رابطه ای تنگاتنگ دارد . ذهن ناآرام تنفس را مختل می کند و بر عکس کنترل تنفس ذهن را آرامش می بخشد و افکار را متعادل می سازد . اگر افکار انسان را به رشته های درهم ریخته چند زنجیر که انتهای آن ها به هم گره خورده است تشبیه کنیم (مانندزنجیرهای مراسم سینه زنی) پرانایاما کشیدن انتهای زنجیرها و آویزان و مرتب کردن آن ها است . همانگونه که بدن ما احتیاج به حمام دارد پرانایاما درون ما را به حمام می برد و آن را پاک و پاکیزه می نماید .