اى مردم! … هر گاه آشوبها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن رو آورید (و بدان چنگ زنید) زیرا آن است شفیعى که شفاعتش پذیرفته است (درباره کسى که بدان عمل کند) و گزارش دهنده است از بدیها که گفتهاش (درباره آن کس که بدان عمل نکرده) تصدیق شده است، هر که آن را پیشواى خود کرد به بهشتش رهبرى کند و هر که (از آن پیش افتد) و آن را پشت سر خود قرار دهد به دوزخش کشاند، و قرآن راهنمائى است که به بهترین راهها راهنمائى کند و کتابى است که در آن است تفصیل و بیان و تحصیل (بدست آوردن حقائق) و آن است جداکننده (میان حق و باطل) شوخى و سرسرى نیست…(اصول کافی ج ۲ص ۵۹۹).
منظور از رو آوردن به قرآن در فتنه ها و بلاها در کلام نورانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قطعاٌ حاکی از این نیست که به قرائت بدون تدبر رو بیاوریم، بلکه مؤید این است که برای حل مشکلات و نابسامانی های زندگی به محتوای آن چنگ زنیم و از مفاهیم و معانی عمیقی که همواره لبریز از نورانیت است ، مغتنم گردیم و خویشتن را از شب های تاری که حکایت از جهل و غفلت ما دارد، برهانیم و چنین چیزی ممکن نمی گردد مگر اینکه از قرآن پیروی و اطاعت کنیم . اطاعت و امتثال به امر قرآن ، همانا تصدیق امر ((فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ)) است.
ضرورت استخراج علوم از قرآن حکیم
آنان که اهل قرآنند باید در راستای کشف حقیقت آن و نیز تفهیم آن به دیگران بکوشند. باید فضا و بستری فراهم گردد تا مفسر و مهندس و طبیب بیایند و براساس تخصص و دانشی که دارند، علوم مربوط به رشته خود را در آیات نورانی قرآن کریم، استخراج و منتشر کنند. این چنین است که هرگاه سرنخی از علوم را جویا گردیدند و بدان پرداختند ، نتیجه آن چیزی نیست جز رفع مشکلات جامعه . پس کاربردی کردن علوم مستخرجه از قرآن ، هدفمندی زندگی و تسهیل معاش جوامع را در پی دارد. می توان به تأثیرات قرآن بر بهداشت روانی انسان که از مطالب بسیار شگفت انگیزی است که با پیشرفت علوم روان شناسی روشن تر شده است ، اشاره کرد.
شناخت هرچه بیشتر تأثیرات قرآن در تمامی شئونات زندگی انسان ها می تواند ما را در شناخت بهتر قرآن و استفاده بیشتر از محضر آن در حل تمامی مشکلات اقتصادی ، فرهنگی ، علمی ، اجتماعی و سیاسی و … کمک کند . به عبارت دیگر تحقیقات تجربی در این زمینه کیفیت های امور معنوی و راه های جدیدی را در استفاده از وحی الهی برای ما می گشاید، که امید است این راهی که آغاز شده ادامه یابد و بشریت را به کمالات معنوی علاقمندتر کند و راه حق قرآن را به انسان سرگشته عصر حاضر بنمایاند.
ضرورت رهایی قرآن از مهجوریت
در جامعه کنونی که به برکت انقلاب اسلامی ، بسترها و زمینه های فراوانی جهت فعالیت های جدید قرآنی فراهم گردیده ، فرصتی است تا قرآن را از مهجوریت و مظلومیت به سمت توسعه و گسترش آن بکشانیم.
تاریخ خون آلود جوامع اسلامی در قرون گذشته و قدرت طلبی و دنیاپرستی سلاطین و حکام، گواه و دلیلی بر مهجوریت و مظلومیت قرآن کریم است. همین مهجوریت است که باعث شده بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان با داشتن عظیم ترین سرمایه های مادی و معنوی در شرایطی بد روزگار بگذرانند و قدرت های استکباری جهان غرب بر جان و مال آن ها مسلط باشند.
اگر مهجوریت این گنجینه‌ی الهی ، ادامه یابد و از معارف ناب این ثروت عظیم مسلمانان بهره کافی نبرند روزبه روز ضعیف تر و ناکارآمد تر می شوند؛ چنین حالتی آرزوی قدرت های استعمارگر و استکباری است؛ چرا که راحت تر می توانند سیاست های شوم و شیطانی خود را بر جوامع اسلامی حاکم کنند .
باید یک پشتوانه ی عالی اقتصادی بدون منت برای تمامی زمان ها و فارغ از جابه جایی دولت ها در اختیار باشد تا بتوانیم از آن برای عمل قرآنی استفاده کنیم . در این موقعیت حساس آیا وقت آن نرسیده که اندکی با خود بیندیشیم و حرکتی عظیم برای احیای این گنجینه ی لایزال بیافرینیم . این نکته که سرمایه های مالی و اقتصادی تا چه حد می تواند در این امر عظیم کارساز و راهگشا باشد بسیار مهم و قابل تامل است. از این روست که ائمه (ع) راهکاری اقتصادی برای جاودانگی و ابدی ساختن هر حرکت مفید و فرهنگی ارائه کردند و آن ((وقف )) است.
چرا وقف؟ چون ابدی بودن از ذاتیات وقف است و با وقف می توان از تصرف در مکان موقوفه جلوگیری کرد؛ علاوه بر این با وقف می توان، جاودانگی و همیشگی موقوفه را رقم زد و از همه مهتر سعادتمندی جامعه و عاقبت به خیری خویشتن را در دنیا و آخرت فراهم آورد.
لزوم وقف از آنجا معلوم می شود که قرآن می فرماید:
((مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ . کیست به خداوند وام نیکو دهد( و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند و برای او اجر فراوان پر ارزشی است.)) سوره مبارکه حدید آیه ۱۱
شایسته است برای حفظ ایمان مردم ، ترویج عترت و احیای کلام خدا فرهنگ وقف را گسترش دهیم و زمانی وقف با آیات قرض الحسنه منطبق خواهد شد که ما وقف برای کتاب خدا داشته باشیم . اگر کسی برای وحی الهی قدمی بردارد، خداوند به او اجرهای مضاعف خواهد داد و پاداش وقف نسبت به سایر انفاق ها قابل مقایسه نیست.
می توان تمام راهکارهای سیاسی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی، علمی و معنوی را از منبع لایزال و دائماً جاری قرآن کریم، استخراج کرد. شکی نیست که ما باید از خودمان شروع کنیم؛ نباید فقط از دولت و افراد خاص توقع چنین حرکتی را داشته باشیم؛ چرا که تک تک ما در جامعه ی اسلامی زندگی می کنیم و در ترویج و گسترش قرآن کریم سهیم هستیم و نسبت به این کتاب شریف مدیونیم. اگر نمیتوانیم بنشینیم و علوم قرآن را استخراج کنیم بیایم این موقعیت را برای کسانی فراهم کنیم که این قدرت را دارند تا بر اساس تخصص خود، علوم را از دل قرآن استخراج کنند و جامعه ی اسلامی را به سمت توسعه و بالندگی بکشانند.منابع:- قرآن کریم
-کتاب سنت حسنه وقف در ده گفتار، محمد محمد زاده ، نشردانش حوزه ،نوبت اول – زمستان ۱۳۹۴.
-اصول کافی ، ج ۲ ، ص ۵۹۹.
– مجله نسیم وحی ، مقاله مهجوریت قرآن ، علی اکبر مومنی ، ش ۴.
-برگزیده تفسیر نمونه ، ج ۳ ص ۳۳۴.
