در کارهای خانه کمک کن
درست است که کارهای خانهداری بر عهده زنها است و در اینباره حرفی ندارند،لیکن بایدتوجه داشت که اداره یک منزل کار آسانی نیست.
یک بانوی خانهدار اگر شبانهروز هم در منزل کار کند باز هممقداری از کارها لنگ میماند.مخصوصا در مواقع غیر عادی مانندمهمانداری کارها روی هم متراکم میگردند و کدبانویخانه را خسته ووامانده میسازند.زن در انجام کارهای خانه حرفی ندارد لیکن ازشوهرشانتظار دارد که گاه گاه او را کمک کند و دستی به بالش بگیرد.
وقتی مرد وارد خانه میشود و میبیند کارها از چپ و راستهمسرش را احاطه نمودهاندسزاوار نیستبرود در گوشهای استراحتکند و انتظار داشته باشد فورا چای و ناهار حاضرشود.بلکه مقتضایمحبت و صفای خانوادگی اینست که در چنین مواقع به یاریهمسرشبشتابد و هر کاری را که از عهدهاش ساخته است انجام دهد.
زن این عمل را دلیل صفا و محبت میشمارد و به خانه و زندگیعلاقهمند میگردد.
مردانگی به این نیست که وقتی وارد خانه شد دستبه سیاه و سفیدنگذارد و فقط امر و نهیکند.خانه ستاد فرماندهی نیستبلکه کانون صفاو محبت و محل همکاری و تشریک مساعیاست.پیش خود نگو:اگر درمنزل کار کنم از ابهت و جلالم کاسته میشود و موقعیتم متزلزلمیگردد.
ابدا چنین نیستبلکه در نظر همسرت مردی با صفا و در نظر دیگراندلسوز و مهربانمعرفی میشوی.
پیغمبر اسلام (ص) با آن عظمت و جلالش در منزل کار میکرد (۱۲) .
عایشه همسر پیغمبر میگوید:وقتی خلوت میشد رسول خدا لباسش را میدوخت و کفششرا وصله میکرد و مانند سایر مردها در منزلکار میکرد (۱۳) .
و همچنین علی بن ابیطالب و سایر امامها (ع) در امور خانهداری بههمسرانشان کمکمیکردند.
بارداری و زایمان
دوران بارداری،دوران بسیار حساس و سرنوشتسازی است.
وضع تغذیه مادر و حالات روانی و حرکات جسمانی او،هم نسبتبه آیندهخودش اثر دارد همبرای کودکی که در رحم او پرورش مییابد تاثیرفراوانی دارد.سلامتیا بیماری،نیرومندی یاناتوانی،زشتی یا زیبایی،خوش اخلاقی یا بد اخلاقی،مقدار هوش و فهم کودک،در همین زمانو دررحم مادر پایهگذاری میشود.یکی از دانشمندان مینویسد:والدین طفلمیتوانند او را درکاخی از سلامت مزاج نشو و نما دهند یا در بیغولهایخراب و نمناک بپرورانند.و مسلم استکه چنین مکانی در خور زیستنروح جاودان بشری نیست.به همین جهت،پدر و مادربزرگترینمسؤولیتها را در مقابل بشریتبه عهده دارند (۱۴) .
بنابراین دوران بارداری را نمیتوان یک زمان عادی محسوبداشت و نسبتبه آن بیتفاوتبود.بلکه با شروع این دوران مسؤولیتبسیار سنگینی بر عهده پدر و مادر خواهد افتاد.که اگراندکی غفلت کنندبا مشکلات صعب العلاج یا غیر قابل جبرانی مواجه خواهند شد.در اینجتذکر چند مطلب ضرورت دارد.
۱-برنامه غذائی-کودکی که در رحم مادر زندگی میکند از خونمادر تغذیه مینماید و رشدمیکند.بنابراین غذای مادر باید آن چنان غنی وکامل باشد که از یک طرف احتیاجات غذاییخودش را تامین کند و بتواندصحیح و سالم به زندگی خویش ادامه دهد،و از طرف دیگر موادغذائی ومصالحی را که برای پرورش جسم و جان کودک ضرورت دارد دراختیارش قرار دهد تابتواند بخوبی و تندرستی پرورش یابد.بنابراینبرنامه غذائی یک خانم آبستن باید کاملاحساب شده و دقیق باشد.زیرافقدان یا کمبود بعض مواد غذائی،مانند انواع مختلف ویتامینهاو موادمعدنی و آلی و پروتئینها و چربیها و مواد قندی و نشاستهای،هم نسبتبهسلامت مادرلطمه وارد میسازد هم کودکی که از خون مادر تغذیه مینماید.
امام صادق علیه السلام در حدیثی میفرماید:غذای کودک در رحممادر،از آنچه مادرمیخورد و میآشامد تامین میشود (۱۵) .
در اینجا مشکل دیگری هم وجود دارد که اکثر خانمها در تمامدوران بارداری یا در اکثر آن،ازیک مزاج عادی و معمولی برخوردارنیستند.بلکه نسبتبه بعض غذاها تنفر پیدا میکنند (ویار)و بهر حال کمخوراکتر میشوند،در صورتیکه نیاز غذایی آنها بیشتر است.و بهمینجهتبایدغذاهایی را میل کنند که در عین حال که از لحاظ مواد مختلفغذایی غنی است،حجمکمتری هم داشته باشد.و تنظیم چنین برنامهغذایی کار دشواری استبالاخص برای افراد کمبضاعت و کم اطلاع ازخواص و آثار غذاها و بهداشت عمومی.در اینجاست که مسؤولیتبسیارسنگینی بر عهده پدر کودک نهاده میشود.اوست که باید بمقدار توانخویش تلاش کند وبرای همسر باردارش و کودکی را که در رحم پرورشمیدهد برنامه غذایی مناسب و حسابشدهای را تهیه و در اختیارش قراردهد.و اگر در انجام این مسؤولیتبزرگ کوتاهی کند هم بهسلامت آیندههمسرش و هم سلامت کودکش لطمه وارد خواهد شد،که در همیندنیانتیجهاش را خواهد دید و هم در جهان آخرت مورد بازخواست الهی قرارخواهد گرفت.
۲-آرامش فکری-زن در زمان بارداری نیاز شدیدی به آرامشفکری و عشق و علاقه به زندگیدارد.زیرا اعصاب راحت و آرامش فکرو شوق و علاقه به زندگی،هم در سلامتخودش تاثیردارد هم در جسم وروان کودکی که در رحم پرورش مییابد تاثیر بسزایی خواهد داشت.
و تهیه و تامین چنین محیط امن و با آرامشی نیز بر عهده شوهراست.شوهر همیشه باید بامحبتها و نوازشها و دلجوییهایش دل همسرشرا گرم و آرام نگهدارد لیکن در زمان بارداریباید این برنامه را دو چندانکند.رفتار شوهر باید آن چنان باشد که همسرش از حادثه جدیداحساسغرور و شادمانی کند و بر خویشتن ببالد که مسؤولیت پرورش یک انسانخوب وسالم بر عهدهاش نهاده شده است.و بخوبی دریابد که شوهرش باتمام وجود او را دوست دارد وبه فرزندش نیز کاملا علاقهمند میباشد.
۳-خودداری از حرکات شدید-زن در زمان بارداری نیاز بهاستراحت و اجتناب از کارهایسنگین و دشوار دارد.حمل اشیاء سنگینو حرکتهای تند میتواند برای سلامتخودش وکودکش زیانهای غیر قابلجبرانی را ببار آورد.خانمهای باردار باید کاملا باین نکته توجهداشته باشند.شوهران نیز وظیفه دارند که به همسران باردارشان توصیه کنند کهاز حملاشیاء سنگین و انجام حرکتهای تند جدا اجتناب نمایند و لازماست مردها در این دوران،انجام کارهای سنگین را که برای زندگیضرورت دارد خود متحمل شوند،و بهمسرشان اجازهانجام آنها را ندهند.
۴-یکی از مشکلات دوران بارداری ترس و اضطرابی است کهخانمها از زایمان دارند.مخصوصاخانمهاییکه زایمان اولشان باشد،یازایمان غیر طبیعی داشته باشند.در این مورد نیز شوهرانباید به یاریهمسرانشان بشتابند.به او دلداری و تسلیتبدهند.بگویند:اگر رعایتبهداشت وحفظ الصحه را بکنی زایمان امر چندان دشواری نیست.یکامر طبیعی است که برای همهبانوان واقع شده و میشود.تحمل آن چندانسخت نیست،در عوض یک فرزند خوب و سالمپیدا میکنیم که مایهافتخار ما خواهد بود.من نیز همواره مراقب تو خواهم بود و ازهیچگونهکمکی دریغ نخواهم کرد.
۵-زایمان-عمل زایمان بر رویهم دشواریهایی را در بر دارد.
غالبا با یک دوره دردهای شدید همراه است.خانمهای باردار غالبا ازخطرهای احتمالی وعواقب آن بیمناکند.بعد از وضع حمل هم یک دورانضعف و نقاهت را باید بگذرانند.گر چهخانمها دوران بارداری و زایمان وشیر دادن را باید تحمل کنند لیکن شوهر نیز در انعقاد نطفهو بوجود آمدنکودک کاملا دخیل بوده است.در واقع پدر و مادر،در بوجود آمدن کودکبطوراشتراک سهیم هستند.گر چه مرکز این موجود جدید رحم مادرمیباشد.بنابراین شوهر نیز برطبق وظیفه وجدانی و انسانی و اسلامیموظف است در موقعیتحساس زایمان به یاریهمسرش بشتابد،و سعی و تلاش کند تا عمل زایمان بخوبی انجام بگیرد.اگر نیاز به دکتر ودارو وزایشگاه دارد،وسیلهاش را فراهم سازد.با اظهار محبت دلگرم وامیدوارش سازد.هنگامیکه در زایشگاه است مراقب احوال او باشد.وحضورا یا بوسیله تلفن از احوالش جویا شود.بعد ازوضع حمل،درصورت امکان فورا بملاقاتش برود،و اگر ممکن نیست،یکی از خانمهایبستگانرا بملاقاتش بفرستد و از احوالش جویا شود.وقتی میخواهنداو را به منزل بیاورند بهترستخودش نیز بهمراه باشد.وقتی به منزل آمداسباب و وسایل استراحت او را فراهم سازد.دردوره نقاهت اجازه ندهدبه کارهای سنگین و دشوار اقدام نماید.سعی کند بمقدار توان،غذاهایخوب و مقوی برایش تهیه کند.تا نیروهای از دست داده خود را دوبارهبازیابد و باسلامتی به زندگی و پرورش نوزاد مشغول گردد.
مرد با چنین رفتاری به اخلاق اسلامی عمل کرده و نزد خدا ماجورخواهد بود.رسول خداصلی الله علیه و آله فرمود:بهترین شما مردی استکه با همسرش به خوبی رفتار کند و من ازهمه شما نسبتبه همسرمخوشرفتارتر هستم (۱۶) و حضرت صادق علیه السلام فرمود:خدارحمت کندمردی را که رابطه بین خودش و همسرش را نیکو گرداند.زیرا خداوندمتعال مردرا اختیاردار و سرپرست او قرار داده است (۱۷)
بعلاوه،بدین وسیله کانون گرم خانواده را گرمتر از سابق نموده وبنیاد ازدواج را استوارمیگرداند.در اینصورت خانم چنین مردی نیزمحبتها و نوازشها و دلجوئیها و زحمتهای شوهرمهربانش را هیچگاه فراموش نخواهد کرد.و با دلگرمی و امید بیشتری در اداره زندگیتلاشخواهد کرد.
۱۲-بحار،ج ۱۶ ص ۲۲۷.
۱۳-بحار الانوار ج ۱۶ ص ۲۳۰
۱۴-راز آفرینش انسان ص ۱۰۸
۱۵-بحار الانوار ج ۶۰ ص ۳۴۲.
۱۶-وسائل ج ۱۴ ص ۱۲۲
۱۷-وسائل جلد ۱۴ ص ۱۲۴