روابط اخلاقی زن و شوهر

– سؤال: اگر زنى در زندگى اولاً اطاعت از شوهر نکرد، ثانیاً براى شوهرش ارزش قائل نبود، ثالثاً اسرار زندگى را در همه جا فاش نمود، رابعاً در زندگى مرتب دروغ گفت، تکلیف مرد از نظر شرعى با چنین زنى چیست ؟
 
جواب: باید او را مر به معروف و نهى از منکر نمایید.
 
امام: از کتاب استفتائات، ج ۱، ص ۴۸۱، سؤال ۱۴.
 
بهجت – تبریزى – فاضل – مکارم: استفتاء.
 
۶۰- مسأله: اگر هیچیک از زن و شوهر به وظایف خود عمل نکنند، به گونه ه‏ایى که ترس از جدا شدن آنها از یکدیگر باشد، باید یک نفر از خانواده مرد و یک نفر از خانواده زن برى اصلاح بین این دو نفر تعیین شوند که حکم بین این دو باشند. و بر این دو نفر حاکم واجب است درباره درگیرى این زن و شوهر تحقیق به عمل آورند، سپس هر چه آن دو حکم رأى دادند در صورتى که مشروع باشد، بر زن و شوهر لازم الاجراء مى‏شود و باید بدان عمل کنند.
 
مثلاً اگر با شوهر شرط کنند که همسرش را در فلان خانه مخصوص، یا نزد پدر و مادر او مسکن دهد، و یا مادر و خواهر خود را با وى همخانه نکند، یا در فلان مدت مهریه یا سایر مطالباتش را بپردازد، شوهر باید بپذیرد و آنها را انجام دهد، ولى هر گونه حکم غیر مشروع لازم الاجراء نیست و نباید زن و شوهر بدان ملتزم شوند. مثلاً شرط کنند شوهر حقوق سایر اعضاى خانواده را بپردازد و یا زن بتواند بدون اجازه شوهر از خانه خارج شود و…
 
امام: تحریر الوسیله، ج ۲، کتاب نکاح، فى النشوز، مسأله ۴.
 
۶۱- مسأله: بنابر احتیاط واجب، باید یکى از دو حکم از خانواده مرد و دیگرى از خانواده زن باشد ولى اگر هر یک از زوجین کسى را از یکى بستگان خود نداشته باشند، یا کسى باشد ولى صلاحیت حکمیت نداشته باشد، می توانند از غیر خانواده، کسى را برگزینند و شرط نیست که از هر طرف تنها یک حکم باشد، بلکه در صورتى که مصلحت اقتضاء کند، مى‏توانند چند نفر را حکم قرار دهند.
 
امام، همان مدرک مسأله قبل .
 
۶۲- مسأله: دو حکم حق ندارند به جدایى بین زن و شوهر حکم کنند مگر اینکه در هنگام انتخاب، به آن دو شرط شود که اگر بخواهند میان آن دو اصلاح کنند و یا آنها را از هم جدا کنند، که البته اگر رأى به جدایى دادند، این حکم به غیر از راه طلاق آنهم با جمع بودن تمام شرایطش ممکن نخواهد بود.
 
امام: مدرک مسأله قبل.
 
۶۳- سؤال: آیا شوهر می تواند در مقابل دیگران عیوب زنش را بگوید و او را تحقیر کند، اگر چه به شوخى باشد؟
 
جواب: تبریزى: غیبت کردن مؤمن و نیز تحقیر مؤمن و کارى که موجب اذیت او مى‏شود جایز نیست. استفتاء
 
مکارم: در صورتى که زن ناراحت مى‏شود جایز نیست و اگر ناراحت نمى‏شود بهتر است ترک شود. استفتاء.
 
۶۴- سؤال: آیا زن می تواند در مقابل دیگران عیوب شوهرش را بگوید و یا او را تحقیر کند؟ اعم از اینکه شوهر حضور داشته باشد یا نه و اعم از ینکه شوخى باشد یا جدى .
 
جواب: تبریزى: غیبت کردن مؤمن ونیز کارى که موحب اذیت او مى‏شود، جایز نیست. استفتاء.
 
در نتیجه: بنابراین فتوا زن و شوهر نمی توانند یکدیگر را تحقیر نمایند به طور مثال مرد نمى‏تواند با به رخ کشیدن زنان دیگر، زن خود را تحقیر کند و یا اجازه ندارد در مقابل دیگران کارى کند ویا حرفى بزند که زنش تحقیر شود. همچنین زن اجازه ندارد عیوب مرد را نزد زنهاى دیگر به گونه‏اى بیان کند که یا غیبت شود و یا موجب تحقیر شوهر گردد. بنابراین، ایراد گرفتن از یکدیگر در مقابل دیگران، بى اعتنایى کردن به یکدیگر، ترجیح بدون دلیل دیگران به گونه‏اى که موجب تحقیر همسر گردد و مواردى نظیر اینها، جایز نیست و زن و شوهر باید به شدت از اینگونه امور خوددارى نمایند.
 
۶۵- سؤال:حکم توهین کردن زن به شوهر یا به عکس چیست ؟
 
جواب: تبریزى: تحقیر و توهین به مؤمن جایز نیست، زن باشد یا مرد.
 استفتاء.
 
۶۶- سؤال آیا زن اجازه دارد شوهر خود را کتک بزند؟
 
جواب: زن چنین حقى ندارد.
 
امام، تحریرالولسیله، القول فى النشوز، مسأله ۲.
 
بهجت – فاضل – مکارم: استفتاء
 
تبریزى: (۱۳)
 
۶۷- سؤال: آیا زن می تواند اسرار و مسائل خانوادگى را که بین خود و شوهرش هست، براى دیگران تعریف کند؟
 
جواب: مکارم: افشاى اسرار مؤمن، جایز نیست. استفتاء.
 
۶۸- مسأله: زن تحت هیچ شرایطى حتى موقعى که مرد حقوق او را نپردازد، حق قهر کردن با شوهر را ندارد.
 
امام: با استفاده از تحریر الوسیله، القول فى النشوز، مسأله ۲.
 
در نتیجه: خانمهاى محترم باید بدانند، جایز نیست تحت هیچ شرایطى با شوهر خود قهر کنند. یعنى با او صحبت نکنند و یا بستر خود را از شوهر جدا کنند و… البته در صورتى که شوهر حق او را ادا نمى‏کند (همانگونه که در بخش نشوز گفته خواهد شد) باید به حاکم مراجعه نماید. بنابراین اگر جایز نباشد زن یا مردى که ناشزه شده قهر کند به طور اولى در اختلافاتى که مربوط به سلیقه و یا نظرات هر یک از زوجین است، حق قهر کردن را ندارد.