عزرائیل چطور جان انسان را می گیرد؟

آیا به هنگام جان سپردن عزرائیل انسان را به یک باره خفه مى کند و انسان مى میرد؟
مرگ یعنى انتقال از جهان جسمانى و عالم مادى به عالم برزخ ‏(۱)
اما اینکه در لحظه مرگ حضرت عزرائیل براى قبض روح حاضر می‏شود، امر مسلمى نیست. بلکه ظاهر قرآنى خلاف آن است. زیرا در قرآن چهار دسته آیات است که به مرگ اشاره دارد:
دسته اول آیاتى که مرگ را مستقیما به خدا نسبت مى‏دهند: «الله یتوفى الانفس حین موتها خدا جان را در زمانه مدت آن مى‏گیرد»،(۲)
دسته دوم آیاتى که مرگ را به حضرت عزرائیل ملک الموت نسبت مى‏دهد: «قل یتوفاکم ملک الموت الذى و کل بکم بگو جان شما را فرستند مرگ که بر شما وکیل است، مى‏گیرد»،(۳)
دسته سوم آیاتى که مرگ را به فرستادگان الهى نسبت می دهد: «توفّته رسلنا جان او را فرستادگان ما مى‏گیرد»،(۴)
دسته چهارم آیاتى که مرگ را به فرشتگان الهى نسبت می‏دهد: آیات ۲۸ و ۳۲ سوره نحل و ۹۷ سوره نساء.
دلیل این اختلاف نسبت‏ها این است که مراتب و اسباب مرگ مختلف است. ملائکه (یا همان فرستادگان الهى) علت نزدیکتر و سبب قریب مرگ هستند که مأمور از طرف ملک‏الموت هستند. و حضرت عزرائیل ما فوق آنها و فرمانده آنهاست که او نیز، مستقیما از خدا دستور مى‏گیرد و به ملائکه دستور مى‏ دهد. خلاصه اینکه فرمانده اصلى خداست و فرمانده میانى حضرت عزرائیل و اقدام کننده ملائکه هستند،(۵)

پى نوشت:
(۱) (معاد استاد مطهرى، انتشارات صدار، ص ۵۳ ۳۵).
(۲) (زمر/ ۴۲).
(۳) (سجده/ ۱۱).
(۴) (انعام/ ۶۱).
(۵) (المیزان، ج ۱۶، ص ۳۷۶ و تفسیر نمونه، ج ۱۷، ص ۱۴۰ ۱۳۹). پرسمان