مثل گل بویش کنید

شأن و منزلت والدین نزد خداوند چنان گرامی و ارزشمند است که امام سجاد (ع) رعایت حقوق آنان را به فرزندان یادآور می‌شود. به دلیل نزدیکی و پیوند صمیمانه‌ای که معمولأ بین پدر و مادر و فرزندان وجود دارد، برخی ممکن است در روابط روزمره خود، کمتر متوجه حریم والدین باشند. آموزه‌های اسلامی بر حفظ این حد و مرز تاکید می‌کند و به فرزندان متذکر می‌شود که احترام پدر و مادر را پاس بدارند. ازجمله اینکه آنها را به اسم (کوچک) صدا نزنند، در راه رفتن بر آنها پیشی نگیرند و یا هنگامی که پدر و مادر ایستاده‌اند، در مقابلشان ننشینند.
بر فرزندان لازم است که نیازها و خواسته‌های پدر و مادر را برآورده کنند. عالمان اسلامی بر این نظر هستند که اگر پدر و مادر از نظر مالی دچار مشکل شوند، بر فرزندان واجب است به یاری آنها بشتابند. (اشاره به آیه ۱۸۰ سوره بقره)
امام صادق (ع) می‌فرماید: «در روز قیامت، خداوند پرده‌ای از پرده‌های بهشت را کنار می زند و همه افرادی که در صحنه محشر حاضرند، عطر بهشت را از مسیر پانصد سال راه استشمام می‌کنند، مگر یک عده که از استشمام این عطر محروم می‌مانند. سؤال شد آن عده چه کسانی هستند؟ حضرت فرمود: کسانی که حرمت پدر و مادر را رعایت نکرده‌اند و با والدین قطع رابطه کرده‌اند.» بحار ج ۶۲
تکریم پدر و مادر در زندگی دنیوی و اخروی فرزندان تأثیر تعیین کننده‌ای دارد. از جمله این آثار، افزایش طول عمر است. از رسول گرامی اسلام (ص) نقل شده است: «کسی که میل دارد در دنیا عمر طولانی داشته باشد، نسبت به پدر و مادرش نیکوکار باشد.» آن حضرت در جایی دیگر، به برخی دیگر از آثار احترام والدین اشاره می‌کند و می‌فرماید: «کسی که برای من تضمین کند نیکوکاری و خدمت به پدر و مادر و صله رحم را انجام دهد، من برای او چند چیز را تضمین می‌کنم: مال و ثروت زیاد، عمر طولانی، و سوم، محبوبیت درمیان اقوام و خویشان خود»
بنا برآنچه در نظام آفرینش تدوین شده، هر عملی، واکنش مناسب خود را به دنبال دارد. لذا نتیجه نیکویی به دیگران، دریافت نیکی است و نتیجه بدی به دیگران، دریافت بدی است. اگر فرزندی به پدر و مادر خود نیکی کند، فرزندانش در آینده به او نیکی خواهند کرد. آثار اخروی احسان به والدین نیز زیاد است. پیامبر بزرگوار اسلام می‌فرماید: «اگر انسانی شب را درحالی به صبح آورد که پدر و مادرش از او راضی باشند، خداوند دو در از درهای بهشت را به روی او می‌گشاید و اگر یکی از آنها از او راضی باشند، یکی از درهای بهشت به رویش گشوده می‌شود.»
تکریم پدر و مادر در زندگی دنیوی و اخروی فرزندان تأثیر تعیین کننده‌ای دارد. از جمله این آثار، افزایش طول عمر است.
در مقابل، گستاخی دربرابر والدین و بی ادبی به آنها، همه اعمال و رفتار خوب را ضایع می‌کند و فرد به عاق والدین دچار می‌شود. امام سجاد در بخشهایی از نیایشهای خود می‌گوید:
«خدایا، صدایم را دربرابرشان آهسته و سخنم را خوشایند و خویم را نرم نما و دلم را نسبت به آنان مهربان کن و مرا با ایشان سازگار و بر آنان رحیم گردان … خدایا؛ مرا موفق بدار که شکر گزار رحتمهای آن‌ها در دوران تربیت خود باشم.»
امام سجاد (ع) در ادامه نیایشهای خود، از خداوند می‌خواهد اطاعت پدر و مادر را برایش، شیرین‌تر از بستر برای فردی قرار دهد که کم خوابیده است. زیرا برای کسی که دچار کم خوابی است، چیزی شیرین‌تر از یک بستر راحت نیست. همچنین از خدا می‌خواهد که اطاعت والدین را چنان برایش گوارا کند که آب خنک برای یک انسان تشنه، محبوب و گواراست. با چنین روشی است که می‌توانیم اطاعت و خواسته‌های پدر و مادر را بر خواهشهای نفس خویش مقدم بداریم. امید آنکه ما نیز به پیروی از امام سجاد (ع) نیکوترین رفتار را با پدر و مادر خود داشته باشیم.