پرسش. شمایل افراد که در خواب دیده میشود آیا بدن های مثالی آن افراد بعداز مرگ است یا امر دیگری است؟
پاسخ: انسان از نظر وجود، مراتبی دارد. وجود جسمانی یکی از این مراتب است که البته در حال تکامل است.مرتبه دوم از وجود انسان، وجود مثالی اوست که البته نشأت گرفته از همین وجود جسمانی است.
مرتبه سوم وجود انسانی، نفس مجرد است که از دو مرتبه قبلی بالاتر است.
بر این اساس، انسان در حال حیاتش نیز وجود مثالی و برزخی دارد؛ چنانکه بعد از مرگ ادامه حیات آدمی به آن است؛ با این تفاوت که بعد از مرگ، وجود مثالی تمام هستی انسان میشود و وجود مادی مثل پوستی میافتد و مانند لباسی کنده میشود. این وجود مادّی که از اصل جدا شد دیگر اعتبار و ارزشی ندارد و به کناری نهاده میشود. انسان پس از آنکه میمیرد از بدن دنیایی جدا میشود و با وجود برزخیاش در عالم مثال و برزخ ادامه حیات میدهد. وجود برزخی به همان نسبتی که مرتبه بالای وجود است، از شدت وجودی بالاتری نیز برخوردار است. وجود برزخی لذتها را و نیز دردها را با شدت و قدرت بیشتری احساس میکند.
آنچه که ما در خواب میبینیم وجود برزخی و مثالی آن اشخاص است. در خواب، زمینه فراهم است که با وجود مثالی خود وجود برزخی آنها را شهود کنیم؛ با این تفاوت که آنچه در عالم خواب دیده میشود، مثال متصل است یعنی وجود مثالی متصل به عالم شهود است. امّا آنچه در عالم برزخ دیده میشود، مثال منفصل است؛ ارواح گذشتگان در عالمی منفصل از این عالم زندگی میکنند.