خواب فرایندی طبیعی است که بطورمنظم در هر بیست و چهار ساعت اتفاق می افتد و در آن حالت انسان، ناهشیار و نسبت به اتفاقات اطراف خود نا آگاه است. خواب دو نوع عمده دارد:
الف:خواب با حرکت سریع چشمها
که سرتاسرشب چند بار اتفاق می افتند و ما طی آنها خواب می بینیم.
دراین نوع خواب که حدودا یک پنجم زمان خوابیدن را به خود اختصاص میدهد مغز بسیار فعال بوده و ماهیچه‌های بدن در حال استراحت هستند و چشمها به سرعت به چپ و راست حرکت می کنند.
ب:خواب بدون حرکت سریع چشمها
در این حالت مغز آرام بوده ولیکن بدن حرکت میکند در این هنگام هورمونها آزاد شده و وارد سیستم گردش خون می شوند و بدن به ترمیم خستگی ها و فرسودگیهای حاصل از فعالیتهای روزانه می پردازد.
این نوع خواب دارای چهار مرحله است:
یک- مرحله پیش از به خواب رفتن
در این مرحله عضلات آرام میگیرند، ضربان قلب کند شده و دمای بدن کاهش می یابد.
دو- خواب سبک
در این مرحله هنوز میشود به سادگی و بدون احساس گیجی از خواب بیدار شد.
سه- موج آهسته
در این مرحله فشار خون کم میشود، ممکن است در خواب صحبت کنیم یا راه برویم.
چهار- خواب عمیق با موج آهسته
در این حالت از خواب بیدار کردن ما خیلی سخت است و در صورت وقوع احساس گیجی خواهیم کرد.
جابجایی بین مراحل یک و دو در خواب شبانه حدود پنج بار اتفاق می افتد وهر چه به صبح نزدیکتر شویم میزان خواب دیدن ما افزایش می یابد. در جریان یک خواب طبیعی تقریبا هر دوساعت یک بار به مدت یک یا دو دقیقه بیدار می شویم ولی معمولا آن را بیاد نمی آوریم ولی اگر در این حالت از قبل دلشوره داشته باشیم یا در اطراف ما سرو صدا باشد یا همسر ما خروپف کند، احتمالش بیشتر است که این دوره های بیداری را به یاد آوریم.
به چقدر خواب نیاز داریم؟
پاسخ این سوال عمدتا بستگی به سن ما دارد.
نوزادان روزانه حدود هفده ساعت میخوابند
کودکان بزرگترتنها به نه یا ده ساعت خواب شبانه نیاز دارند
اغلب افراد بالغ نیازمند هفت یا هشت ساعت خواب شبانه هستند
افراد مسن تر هم به همین مقدار خواب نیاز دارند ، اما اغلب ممکن است فقط یک دوره خواب عمیق شبانه در طی سه تا چهار ساعت اول داشته و پس از آن ممکن است آسان تر از خواب بیدار شوند بعلاوه، تمایل به خواب دیدن با افزایش سن کاهش می یابد، همچنین افراد همسن در شرایط یکسانی به سر نمی برند و با هم تفاوت دارند.
اغلب افراد به هفت یا هشت ساعت خواب نیاز دارند اما افرادی هم هستند که با سه تا چهار ساعت خواب شبانه سرمیکنند.خوابیدن شبانه بطور منظم و بیش از هفت یا هشت ساعت، مفید نخواهد بود.
دوره های کوتاه مدت بیداری بسیار بیشتر از آنچه واقعا هستند حس می شوند بنا براین به سادگی ممکن است احساس کنیم کمتر از میزان واقعی خواب بوده ایم.
اگر نخوابیم چه می شود؟
اگر نتوانیم بخوابیم نگران می شویم، اگر بی خوابی گهگاهی اتفاق بیفتد روز بعدش احساس خستگی خواهیم داشت اما در این حالت آسیبی به سلامتی جسمی و روانی ما وارد نمی شود اما پس از چند شب بیخوابی به تدریج متوجه خواهید شد:
تمام مدت خسته هستید
در طی روز چرتتان میگیرد
تمرکز فکری برایتان سخت میشود
تصمیم گیری برایتان مشکل میشود
شروع به احساس افسردگی می کنید
اگر با ماشین آلات سنگین کار می کنید یا در حال رانندگی باشید این میتواند بسیار خطرناک باشد.سالانه مرگ و میر فراوانی به دلیل به خواب رفتن افراد حین رانندگی اتفاق می افتد.
فقدان خواب همچنین میتواند ما را در مقابل فشار خون بالا، چاقی و دیابت آسیب پذیر سازد.
