خداوند متعال در قرآن کریم در موضوع خلقت و آفرینش با آنکه بسیاری از مصنوعات انسان نسبت بخود انسان دارد، در عین حال به ذات مقدس خود نسبت میدهد:
وَ اللَهُ خَلَقَکُمْ وَ مَا تَعْمَلُون(الصافات/۳۷)
«خداوند است که شما را آفرید، و آنچه از دست شما حاصل شود و نسبت عمل با شما داشته باشد آن نیز آفریده خداست.»
در آیه دیگر میفرماید:
ذَ ‘لِکُمُ اللَهُ رَبکُمْ لاَ´ إِلَـ’هَ إِلا هُوَ خَـ’لِقُ کُل شَیْءٍ فَاعْبُدُوهُ. (الانعام/۶)
«ای مردم! اینست خدا که پروردگار شماست و هیچ معبودی و مقصودی جز او نیست. آفریننده و پدید آوردنده هر چیزی است؛ بنابراین او را پرستش کنید.»
و در آیه سومی میفرماید:
قُلِ اللَهُ خَـ’لِقُ کُل شَیْءٍ وَ هُوَ الْوَ ‘ حِدُ الْقَهـ’رُ (الرعد/۱۳)
«بگو خداست که آفریننده هر چیزی است، و اوست خداوند واحد قهار که تمام موجودات در مقابل عظمت او ناچیزند.»
و نیز آیه ۶۲ از سوره زمر (۳۹) و آیه ۶۲ از سوره غافر (۴۰) و آیه ۲۴ از سوره حشر (۵۹) مانند همین آیات مذکوره بر آنچه ذکر شد دلالت دارند.
و همچنین در موضوع مِلکیت و مَلِکیت، با آنکه مُلک و مِلک تمام موجودات را صرفاً به خود نسبت میدهد؛ مانند:
لِلهِ مُلْکُ السمَـ’وَ ‘تِ وَ الاْرْضِ وَ مَا فِیهِن (المائده/۵)
«اختصاص به خدا دارد صاحب اختیاری آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست.»
و مانند بسیاری از آیات قرآن که در آنها لفظ وَ لِلهِ مَا فِی‌السمَـ’وَ ‘تِ وَ مَا فِی الاْرْضِ استعمال شده است، یعنی «از برای خداست و اختصاص بذات مقدس او دارد آنچه در آسمانها و زمین است.»
ولی در عین حال نسبت مُلک و صاحب اختیاری به آل‌إبراهیم داده است:
فَقَدْ ءَاتَیْنَآ ءَالَ إِبْرَ ‘هِیمَ الْکِتَـ’بَ وَ الْحِکْمَهَ وَ ءَاتَیْنَـ’هُم ملْکًا عَظِیمًا (النساء/۴)
«بتحقیق که به آل إبراهیم دادیم کتاب آسمانی و حکمت را، و به آنها مُلک و حکومت عظیمی عنایت فرمودیم.»
و راجع به داود علیه السلام میفرماید:
وَ شَدَدْنَا مُلْکَهُ و وَ ءَاتَیْنَـ’هُ الْحِکْمَهَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ. (ص/۳۸)
«ما قدرت و حکومت او را محکم کردیم و به او حکمت و فصل خطاب مرحمت کردیم.»
و نسبت مِلکیت به افراد انسان داده است؛ مانند بسیاری از آیات قرآن که در آنها لفظ مَا مَلَکَتْ أَیْمَـ’نُکُمْ و یا أَیْمَـ’نُهُمْ استعمال شده است، و مانند: وَ مَا مَلَکَتْ یَمِینُکَ مِمآ أَفَآءَ اللَهُ عَلَیْکَ (الاحزاب/۳۳)
و از همین قبیل است آیات مورد بحث که نسبت قبض روح را در عین آنکه صرفاً بخود داده است به ملک الموت و سائر ملائکه قبض ارواح داده است.
عیناً مانند خورشید که در آئینه بزرگی بدرخشد و از آن آئینه به آئینه‌های کوچکتری که متعدد و کثیر بوده منعکس گردد، در اینحال نور و تشعشع اولاً و بالذات اختصاص به خورشید دارد و ثانیاً و بالعرض به این آئینه‌ها انتساب پیدا می‌کند.
