روح مؤمنان

پرسش: آیا می‏شود گفت روح مومنان یک روح در بیشمار جسم است؟

پاسخ: در جواب این دو سؤال گفتنی است که: الف) روح در افراد بشر – چه همه مؤمن باشند و چه کافر – یکی نیست؛ بلکه هر انسانی روح مستقل خودش را دارد. ب ) اگر روح‏ها با یکدیگر تناسب داشته باشند به هم نزدیک‏ترند. به همین جهت گاهی انسان احساس می‏کند که گویی مؤمنان همه یک روح دارند. این بدان علت است که مؤمنان از جهت ایمان و سایر صفات وحدت یافته و همگون شده‏اند. ازاین‏رو همه تقریباً با یک انگیزش به حرکت درآمده‏اند؛ گویی همه به سوی یک هدف رهسپارند. ج ) ندای ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً، (آل عمران، آیه ۱۹۱) هماهنگ با فطرت انسان است و اگر هر کسی با گوش جان به این نغمه، دل بسپارد قهراً در او تأثیر خواهد داشت. آینه دل هم‏چون آینه دیوار در معرض غبار و گرفتگی است و فلسفه یادآوری و تکرار این است که این غبار و غفلت، هر از چندی زدوده شود و بار دیگر شفاف و نورانی گردد.