قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم :
ریاکاران، مغضوب خداوند
ویلٌ للذینَ یَجتَلِبُونَ الدنیا بالدِّینِ، یَلبَسُونَ للناسِ جُلودَ الضَّأنِ مِن لِینِ ألسِنَتِهِم، کلامُهُم أحلی مِن العَسَلِ و قُلوبُهُم قُلوبُ الذِئابِ، یقولُ اللَّهُ تعالی: أبی یَغتَرُّونَ؟!(۴/۱۹۳۸؛ اعلامالدین: ۲۹۵)
وای بر کسانی که دین را وسیله کسب دنیا میکنند و با زبان نرم خود در برابر مردم به لباس میش در می آیند، گفتارشان از عسل شیرین تر است و دلهایشان دل گرگ است. خداوند متعال میفرماید: آیا به (رحمت) من مغرور میشوند؟
بی پاداشی ریاکار
انّ المُرائیَ یُنادی یَومَ القِیامَهِ: یا فاجِرُ! یا غادِرُ! یا مُرائی! ضَلَّ عَمَلُکَ، وبَطَلَ أجرُکَ، اذهَبْ فَخُذْ أجرَکَ مِمَّن کُنتَ تَعمَلُ لَهُ.(۴/۱۹۴۰؛ منیه المرید: ۳۱۸)
روز قیامت به ریاکار ندا میشود: ای نابکار ! ای فریبکار ! ای ریاکار ! عملت بر باد شد و مزدت از بین رفت؛ برو و مزد خود را از همان بگیر که به خاطر او کار میکردی.
بی نیازترین شریک
یقولُ اللَّهُ سبحانَهُ: انّی أغنَی الشُّرَکاءِ فَمَن عَمِلَ عَمَلاً ثُمّ أشرَکَ فیهِ غَیرِی فأنا مِنهُ بَرِیءٌ، وهو لِلَّذِی أشرَکَ بهِ دُونی.(۴/۱۹۴۰؛ عده الداعی: ۲۰۳)
خدای سبحان میفرماید: همانا من بینیازترین شریکم (برای آنان که شریکی برای خدا قرار می دهند!). پس، هر که کاری بکند و کسی جز مرا در آن شریک گرداند، من از آن کار بیزارم. آن کار برای کسی باشد که او را شریک من قرار داده است.
پذیرفته نشدن عمل همراه با ریا
انّ اللَّهَ لا یَقبَلُ عَملاً فیهِ مِثقالُ ذَرَّهٍ مِن ریاءٍ.(۴/۱۹۴۲؛ تنبیه الخواطر:۱/۱۸۷)
خداوند عملی را که در آن همسنگ ذرّهای ریا باشد نمی پذیرد.
راه نجات، دوری از ریا
حِینَ سَألَهُ رَجُلٌ: یا رسولَ اللَّهِ ! فِیمَ النَّجاهُ؟ [قال]: أن لا یَعمَلَ العَبدُ بطاعَهِ اللَّهِ یُریدُ بها الناسَ.(۴/۱۹۴۲؛ تنبیه الخواطر: ۱/۱۸۶)
در پاسخ به مردی که پرسید: ای رسول خدا، نجات در چیست ؟ فرمود: در این که بنده طاعت خدا را به خاطر مردم انجام ندهد.
فرجامِ بدِ ریاکاران
انّ النارَ وأهلَها یَعِجُّونَ مِن أهلِ الریاءِ، فقیلَ: یا رسولَ اللَّهِ، وکیفَ تَعِجُّ النارُ ؟! قالَ: مِن حَرِّ النارِ التی یُعَذَّبُونَ بها.(۴/۱۹۴۴؛ مستدرک الوسایل: ۱/۱۰۷)
دوزخ و دوزخیان از دست ریاکاران فریاد بر می‌آورند ! عرض شد: ای رسول خدا ! آتش، چگونه فریاد برمیآورد ؟ فرمود: از گرمای آتشی که (ریاکاران) با آن عذاب میشوند.
ریا و نگرانی بزرگ پیامبر
انّ أخْوَفَ ما أخافُ عَلَیْکُمُ الشِّرْکُ الأصْغَرُ. قالُوا: وما الشِّرْکُ الأصْغَرُ یا رسولَ اللَّهِ ؟ قال: هُوَ الرِّیاءُ.(۱/۲۰۰؛ بحار: ۷۲/۳۰۳)
ترسناک ترین چیزی که میترسم به آن مبتلا شوید، شرک اصغر است؛ گفتند: ای رسول خدا ! شرک اصغر چیست ؟ فرمود: ریا.
